Nýr Stormur - 01.10.1965, Blaðsíða 8

8

FÖSTUBAGUR 1. október 1965
Frá 3000 f. Kr.
til 1447 f. Kr.
MANNKYNS
SAGA
Abraham fer til
til Kanaan
Nr. 2
1447 f. Kr.
bls. 1
Stærsti pýramídi
heims hyggBur
Hvenær var verkið hafið?
Við vitum það ekki fyrir víst,
en líklega eru tuttugu ár síð-
an! En hvað um það, í dag er
hann fullgerður og er hið
stoltasta minnismerki, sem
nokkur faraaó hefur reist sér.
Hinn stórkostlegi pýramidi Cheops og minn mikli sfinx fremst á myndinni.
Hinn sterki maður Egypta
Thutmose III. látinn
Cheop faraaó jarðsettur með meiri viðhöfn en
nókkur annar þjóðhöfðingi.
Breytti vonlausri framtíö
í sigur
Theben, Egyptalandi,
17.4. 1447 f. Kr. ,
(einkafrétt til HT).
Með fráfalli faraaos Thut.
mose þriðja hér í Theben í
dag, er lokið einu af furðu.
legustu hernaðarævintýrum
Egypta. Hinn látni faraaó ríkti
í 54 ár. Hann endurreisti veldi
Egypta.Hinn látni faraó ríkti
í Palestínu og Líbanon, lagði
í rúst veldi Hykson-konung-
anna, reisti herfána sína á víð-
áttum Eufrat. Mikill sigurveg-
ari og hershöfðingi, stjórn-
málalegt ofurmenni, af-
burða stjórnandi og mikill
húsameistari er dauður.
Þegar Thutmose þriðji varð
faraaó, virtist framtíð hans ekki
vera glsæileg.
Faðir hans, Thutmose annarj var
eins og kunnugt er kvæntur syst-
ur sinni, hinni nafntoguðu
Hatseepsut. Hún var miklu betur
gefin en maður hennar og bróðir
og tók öll völd úr höndum hans.
Þegar hann féll frá og sonur hans,
sem hann hafði átt með annarri
konu sinni, varð faraaó, ýtti hún
honum algjörlega til hliðar og
jafnvel við hin miklu hátíðahöld.
þa rsem faraaóinn átti að koma
fram í líki guðanna og hins guð-
dómlega faraaó, klæddist hún karl
mannsfötum eða lendaklæðum og
hinum gullnu búningum faraaó-
anna, sem áttu við þessi tækifæri.
Hún var stjórnsöm og naut dyggi-
legrar aðstoðar presta og vina og
hún sendi leiðangra til Suður-
Afríku og lét byggja þar musteri.
Að lokum var, að því er talið
er, henni steypt af stóli af bróður-
syni hennar, hinum unga faraaó
og hún drepin. Hann tók við
völdunum og fékk nú útrás fyrir
hina miklu hæfileika sína.
Gersigraði Ilyksons-herina.
Hann tók að beita sér fyrir ný-
byggingum, skipulagði verzlun
landsins og sérstaklega tók hann
að einbeita sér að utanríkispólitík,
því að fyrirrennarar hans, eins og
flestir kvenstjórnendur, hafði
reynt að komast hjá styrjöldum.
Hann endurskipulagði egypzka
herinn og hélt af stað út fyrir
landamærin gegn Hyksos, sem
einn fyrirrennari hans, Amhose,
hafði kastað út úr Egyptalandi.
Frá Theben hélt liann af stað
með 20 þúsund manna her, þann
19. apríl 1479 og frá þeim degi
var líf hans ein sigurganga. 14.
maí afkróaði hann heri Hyksos
við Meggedio og gersigraði þá.
Hyksos konungurinn komst sjálf-
ur undan, en Thutmose hafði nú
öll völd í Palestínu og suðurhluta
Libanon og þar með yfirráðin yf-
ir verzlunarleiðinni milli Egypta-
lands og Eufrat sléttunnar og Sýr-
lands. Umskiptin við Meggedio
voru alger. Hann byrjaði strax
á því að skipuleggja hinar sigruðu
þjóðir og þær fengu að halda
nokkru af sjálfstæði sínu, með
því að greiða Egyptalandi skatt.
Þetta er í fáum orðum sa'gan
um hinn mikla Chepp pýra.
mída hjá Gizeh. Tveir aðrir
j svipaðir en þó minni, gnæfa
þar rétt hjá, en í nánd við
Memphis eru um sjötíu pýra
mídar.
Pýramídi er minnismerki, jafn-
hliða því að vera grafhýsi. Ef til
vill munuð þér mótmæla því að
minnismerki séu reist í öfugum
stærðarhlutföllum við hinar til-
grafir, sem rúma leifar
okkar. Hinir stoltu afkom-
1 okkar munu samt ekki
þessi mótmæli yðar. Pýra-
er bjarg, sem hefur að
geyma eitt herbergi eða tvö fyrir
hina sálarlausu líkami Faraaós og
drottningar hans, og þá nauðsyn-
legu hluti, sem þau þarfnast í
næstu tilveru.
Fyrir aðeins fáum dögum var
hinn miklli faraaó Cheop lagður til
hvílu í st~.rsta pýramída,
Framhald á 9. síðu.
Hinn mikli herforingi og afburða
stjórnmálamaður Thutmose þriðja
mun minnst ( sögunni sem eins
mesta mikilmenni Egyptalands.
Hann sameinaði landið og færði
út veldi þess.
Næstu ár malaði hið egypzka
veldi smátt og smátt undir sig
nágrannana.
Hyksos varð gersigraður og
bandamönnum hans tvístrað, lönd
þeirra sett undir egypzkt eftirlit
og að lokum hertók hann höfuð-
borg Hyksos, Kadesh, og lagði
hana i eyði að fullu og öllu. Þeg-
ar hann að lokum lauk herferðum
sínum í Asíu, hafði hann gert 248
borgir skattskyldar Egyptum. Eft-
ir aðhafa tryggt veldi sitt og með
óhemju fjármuni í farangri sín-
um og ótölulegan fjölda sigraðra
þræla, sneri hann heim og tók
til við nýjar byggingar. Að vísu
tókst honum ekki að hnekkja
meti stjúpmóður sinnar í bygg-
ingu musterisins í Karnak, en þess
í stað lét hann alls staðar afmá
nafn hennar en setti sitt í stað-
inn. Á síðustu árum hefur sonur
Athmos, Amonhotep II., stjórnað
ríkinu með honum og hann mun
stíga upp á hið guðdómlega há-
sæti, er greftrun föður hans er
lokið, en það mun vel geta tekið
eitt ár.
Luxor, Egyptalandi 1570 f. Kr.
í garðinum kringum musteri
það sem Hatsebut drottning hefir
látið reisa hér vaxa ýmsar sjald-
gæfar jurtir, svo sem granatepli,
valmúi, vatnaliljur og blóðberg.
Drottningin liefir sent garðyrkju
menn sína um allar jarðir til að
leita sjaldgæfra jurta og gróður
setja þær hér.
Kiæðnaður breytist -
Tízka myndast
Þótt við hér í Egyptalandi,
höldum fast við gamlar erfðavenj-
ur, kemur ýmislegt nýtt fram,
ekki sízt eftir að verzlunin við
Sýrland og löndin hinum megin
hafsins hefur aukizt svo mjög.
Dagsdaglega göngum við í okk-
ar venjulegum klæðum. Karlmenn
í hvítum mittisskýlum og konurn-
ar í lengri kjólum með böndum
yfir axlirnar, m- " brjóstin ber eða
hálfhulin. En í hinum efnameiri
fjölskyldum og á samkomum fær-
ist það stöðugt í vöxt, að vekja
athygli- með ýmsum nýjungum í
klæðaburði. Mikið af útlendinguin
dvelst í landinu og þer klæði
heimalands síns.
Við vitum, að eyðimerkurbúar
og hirðingjar klæðast þungum
klæðum og segjast verjast með því
hinni sterku sól og sandroki. Við
tökum létt klæði fram yfir, en nú
lítur út fyrir að smekkur fólks
sé að breytast. Síðu kjólarnir
koma úr norðaustri og eru einnig
notaðir í löndunum fyrir norðan
hafið. Við þekkjum vel stífu kjól-
ana, sem notaðir eru við hátíða-
höldin í hofunum, en hinir nýju
kvenkjólar eru allt öðru vísi. Lín
er nú svo fint ofið, að næstum
ótrúlegt ^r, en hið nýja heitir
Byssus og er gert úr heftiþráðum
blaðtálknadýra. Því er safnað
saman, spunnið og ofið og eitt
er víst, að þetta nýja efni er
óskaplega dýrt og aðeins allra
ríkustu konur hafa efni á þessu.
Þar á móti er svo að hið nýja
byssus er óviðjafnanlegt efni. Það
hefur næstum enga þyngd, er
mjög sterkt og kjóllinn er svo
stórkostleg sjón, að allir snúa sér
við til að horfa. Það má lita efn-
ið, en það er gagnsætt eftir sem
áður. Það svífur eins og yndislegt
ský utan um hinn velskapaða konu
líkama og þótt undarlegt megi
virðast, vekur hin nýja tízka
meiri athygli en þótt hinar ungu
stúikur væru alstrípaðar.
Frá Sýrlandi berst hingað
þyngri tízkufatnaður. Þar gilda
ýmsir siðir og einkennilegir for-
dómar. Meðal annars trúir fjöldi
Sýrlendinga því, að guðimir hafi
mjög á móti því að fólk sé nakið
og vefur það sig því inn í mikið af
klæðum. Hvað skartgripum við-
kemur, tíðkast æ meir að þeir séu
þyngri og betur unnir. Hinir
gömlu, léttu skartgripir úr hreinu
gulli verða nú að víkja fyrir
miklu stærri og Þyngri skartgrip-
um, sem oft eru aðeins húðaoir
með gulli.