Ný saga - 01.01.1997, Qupperneq 100

Kynnirinn: Magnús
Guðmundsson.
Rektorinn:
Sveinbjöm Bjömsson.
Fyririesarinn:
Einar Laxness.
Islenska söguþingið
sterkan bakgrunn í íslensku hefðinni. Eins
þótti mér gaman að fylgjast með umræðum
um tímabilið 1500-1800, og ég náði að fylgjast
með sérlega áhugaverðum fyrirlestrum Jesse
Byocks og Stefáns Karlssonar síðasta daginn.
Hins vegar komst ég ekki til að hlusta á hið
áhugaverða byggðasöguefni eftir hádegið
þann dag sökum brautskráningar konu minn-
ar úr skóla.
Móttökurnar, kvöldin á kránni, ferðir og
þingveisla voru svo hinn parturinn af ráð-
stefnunni. Sérstaklega vil ég hrósa hljóm-
sveitinni í þingveislunni fyrir frumlega og
skemmtilega danstónlist. Og eitt ættu menn
að læra af þessu: Það getur verið verulega
strembið að fylgjast með fyrirlestrum allan
daginn og ef til vill taka þátt í umræðum líka,
fara í móttökur um eftirmiðdaginn og á krána
eða í veislur á kvöldin. Ég fór bara eitt kvöld
á krána, í þingveisluna og í tvær móttökur, en
fannst það bara alveg nóg. Ég legg til að
menn verði ekki bara búnir að undirbúa sig
fyrir fyrirlestra og umræður næst, heldur hka
fyrir samkvæmislífið, til dæmis með því að
æfa upp drykkjuþol vikurnar á undan!
Erlingur Brynjólfsson,
menntaskólakcnnari:
Þegar litið er yfir söguþingið eftir á kemur
fyrst í hug fræg fermingarveisla sem haldin
var á bæ austan heiða fyrir nokkrum áratug-
um og hefur verið í minnum höfð þar um
sveitir síðan. Þegar að því kom að bændahjón
ein héldu upp á fermingu yngstu dóttur sinn-
ar var alikálfinum slátrað, veturgamalt geld-
neyti skorið, steikt og borið á borð með sósu
og kartöflum, en aðrir réttir ekki í boði. Svip-
að er því farið með íslenska söguþingið. Þar
var alikálfi slátrað - í bestu merkingu - að
vísu gömlum, því greinilegt var að kusi hafði
verið lengi alinn og þar var að sönnu margur
bragðgóður bitinn. Ekki treysti ég mér til að
nefna hvaða atriöi bar hæst í umræðunum þar
sem enginn dauðlegur maöur heföi getaö
bragðað á öllu og varð því mjög aö velja og
hafna. Að vísu er eitt sem undirrituðum leið-
ist æ meir, en það er sá háttur sagnfræöinga
að biðja sífellt afsökunar á sjálfum sér og leita
réttlætingar á þessu grúski. Sagnfræöirann-
sóknir eiga að vera sjálfsagður hlutur. Það er
betra fyrir þjóð að þekkja fortíð sína. Verði
söguþing haldið á nýjan leik væri rétt að
prenta á boli og poka: „Ég er sagnfræðingur
- og hvað með það?“
Þá var líka fróðleg umræðan um hvort
sagnaritun mætti vera skemmtileg og langt
þar til komist verður að niðurstöðu um það
efni. Líklega er okkur fyrir bestu að sitja að-
eins á strák okkar og reyna að vera leiðinleg
ef við viljum gera fræðunum okkar greiða.
Ekki bar þó á að fyrirlestrar sem undirritaður
hlýddi á væru leiðinlegir, krafan um að fyrir-
lesarar takmörkuðu sig kom í veg fyrir lang-
lokuræður. Gagnrýni á sögukennslu í fram-
haldsskólum og skortinn á samhengi þar var
raunsæ og réttmæt - en hvers vegna skortir
samhengið? Vantar samhengið í kennarana -
og þar með sagnfræðingana - og að lokum ís-
landssöguna?
Allt var í vönduðum umbúðum.Ytri um-
gerð og stjórnun var til fyrirmyndar. Sér í lagi
var röggsemi fundarstjóra mikilvæg því á
þeim hvíldi hvort ramminn utan um þingið
héldi og bar ekki á öðru en þeir stæðu sig vel.
Vonandi verður söguþingið fastur liður í ís-
lensku menningarlífi um ókomin ár - svo sem
á fimm ára fresti. Ef til vill mætti huga meira
að áhuga- og alþýðusagnfræði sem fram fer
í sögufélögum víða um land og jafnframt
minnast þess aö saga er ekki bara í bókum,
fyrirlestrum og nemendaritgerðum heldur
einnig í blöðum, á myndböndum, í fréttum og
í ferðaþjónustu. Sagan sem partur af daglegu
lífi allra gæti verið eitthvað til að vinna úr.
Það sem upp úr stendur eftir þetta þing er
líklega félagslegi þátturinn, þar sem sagn-
fræðingar víða að af landinu fengu tækifæri til
að heilsast, skiptast á skoðunum, mynda ný
tengsl og rifja upp gömul. Þó ekki væri nema
fyrir þær sakir eru svona þing ómetanleg.
Guðni Thorlacius Jóhannesson,
MA í sagnfræði
frá Háskóla Islands:
Að mínu mati heppnaöist söguþingið mjög
vel og allir sem ég hef talaö við eru sama sinn-
is. Ég gat að vísu ekki hlustaö á jafnmörg
erindi og ég hefði viljað, en aörir þinggestir