Svart á hvítu - 01.01.1978, Page 61

Undantekning væri ef maður tæki nöfnin ekki sem
heiti á þessum fyrirbærum, heldur fyrirbæri útaf
fyrir sig og eyðilegði þar meö hina föstu merkingu
Þessara orða. Ég hef engan áhuga á því sem rit-
höfundur að sýna raunveruleikann eöa ná valdi á
honum, heldur reyni ég að sýna minn eigin veru-
leika (án þess þó að ná valdi á honum). Ég læt
vísindunum eftir að rannsaka og ná valdi á veru-
ieikanum (sem ég veit alls ekki hvað er). Þau geta
raunar með upplýsingum sínum og aðferðum
(félagsfræöilegum, læknisfræóilegum, sálfræði-
'egum, lögfræöilegum) fært mér efniviö í minn
e'gin veruleika. Ég kæri mig kollóttan um orða-
gjálfur sem það, að eitt Ijóö segi meira um veru-
leikann (eða hvað sem er) en „margur þykkur
vísindadoðranturinn“. Af Kaspar-Hauser-ljóðinu
eftir Georg Trakl læröi ég ekkert, af skýrslu lög-
fræóingsins Anselm von Feuerbach hins vegar
heilmikið, ekki bara hlutlægar staðreyndir heldur
einnig fyrir minn eigin veruleika. Hvaö veruleikann,
sem ég hrærist í, snertir þá vil ég ekki nefna hluti
hans með nafni en ég vildi stuöla að því að þeir
væru hugleiddir. Ég vildi gera þá þekkjanlega meó
eðferðinni sem ég beiti. Þess vegna kæri ég mig
ekki um neina hugsmíð, neina sögu (ekki heldur
neinn söguþráö sem gefið hefur verið á kjaftinn),
vegna þess að aöferð sögunnar, hugarflugsins,
finnst mér vera eitthvaö notalegt, eitthvað skipu-
'egt, eitthvað óviðeigandi þægilegt. Aðferð
sögunnar er að mínu áliti einungis nothæf sem
yfirveguð afneitun sjálfrar sín: saga sögunni til
háðungar.
Forskriftarkenning um bókmenntir kallar reyndar
þá, sem forðast það aö segja sögur, sem leita að
nýjum aðferðum til þess að túlka heiminn og reyna
þær á heiminum sjálfum, fallegum nöfnum eins og
,,íbúa fílabeinsturnsins", „formalista" eða „fagur-
kera". Því vil ég gjarnan vera nefndur íbúi fíla-
beinsturnsins, vegna þess að ég tel mig leita að
aðferðum, fyrirmyndum fyrir bókmenntir, sem á
morgun (eöa hinn) veröa kallaðar raunsæjar.
Nefnilega þegar þessar aðferðir eru ekki lengur
nothæfar heldur orónar að stílhefð, sem aðeins á
yfirborðinu virðist náttúruleg, eins og hugsmíðin
virðist ennþá á yfirboröinu vera náttúruleg sem
tæki til þess aö lýsa veruleikanum. (Það er rétt að
geta þess í framhjáhlaupi, aö kvikmyndagagnrýnin
hér á landi er mun lengra komin en bókmennta-
gagnrýnin).
Aftur er ég orðinn mjög sértækur. Ég hef látið hjá
líöa aö nefna þær aðferðir sem ég nota (ég get
einungis talað um mínar aðferðir). í fyrsta lagi er
það aðferðin sjálf sem skiptir mig máli. Ég hef engin
ákveðin efni, sem mig langar til að skrifa um. Ég hef
einungis eitt þema: að gera mér Ijósa, Ijósari grein
fyrir sjálfum mér, að þekkja sjálfan mig eða þekkja
ekki sjálfan mig, að læra hvað ég geri rangt, hvað
ég hugsa rangt, hvað ég hugsa umhugsunarlaust,
59