Birtingur - 01.12.1958, Blaðsíða 63

hefur ekki verið friðlýstur. Og skyldi þetta þá vera leiðin til að frið-
lýsa heiminn?
Nú jæja, formaður menntamálaráðs segir að liann hafi ekki liaft sam-
tökin „Friðlýst land“ í huga og ekki dregið dár að boðskap þeirra. En
þó hann kunni að hafa gert það óviljandi (vegna fáfræði?) að dylgja
um samtök þessi, þá nægir varnargrein hans til að sanna, að hann fór
iítilsvirðingarorðum um boðskap þeirra. Hann segir í grein sinni:
„Hinsvegar gat ég þess að kommúnistar þættust vilja friðlýsa ísland,
en þess þyrfti raunar ekki, þar eð íslendingar ættu sér enga ósk æðri
en mega lifa og starfa í sátt og friði við öll lönd og a'llar þjóðir.“
Hvílík rökfærsla! Islendingar vilja lifa í friði við aðrar þjóðir. Þess
vegna er óþarft að sýna það í verki. Og áfram heldur hann:
„Þvínæst benti ég á það ósköp kurteisum og hófsömum orðum, að sá
draumur myndi rætast á samri stundu og heimurinn hefði verið frið-
lýstui', og þá kæmi til dæmis brottför ameríska hersins af Islandi til
sögunnar eins og sjálfsagður hlutur.“
Hófsöm eru þau og kurteis, hæðnisorðin, það skal játað. Sem sé:
úr því það er óþarfi að herinn fari fyrr en heimurinn hefur verið frið-
lýstur, þá er friðlýsingarboðskapur rithöfunda óþarfur. Barátta rithöf-
unda og menntamanna fyrir því að Islendingar gangi á undan öðrum
þjóðum og sýni vilja sinn til að friðlýsa heiminn er þá út í bláinn, ein-
hverskonar fáránleg meinloka. Allt á að koma af sjálfu sér. Við eigum
að sitja auðum höndum, dauð peð í brjálæðiskenndu vígbúnaðartafli.
Formaðurinn hóf upp raust sína á Lækjartorgi fullur vandlætingar, af
því að seta erlends hers í fjarlægu landi hafði leitt til hryllilegra blóðs-
úthellinga. Þó tálaði hann ekki gegn hersetu í öllum löndum, heldur
reyndi að gera fáránlegan þann boðskap, að það gæti einnig verið hættu-
legt að hafa her í því landi, sem hafði fóstrað hann sjálfan. Hann
hefur í varnargrein sinni sannað — þó honum finnist bersýnilega sjálf-
um til um málflutning sinn — að hann notaði hörmungar annarrar þjóð-
ar til að gera tortryggilega þá baráttu sem ýmsir beztu listamenn og
menntamenn þjóðarinnar hafa háð gegn erlendum hernaðarítökum hér
á landi. Hitt skiptir í rauninni engu máli hvort hann nefndi samtökin
„Friðlýst land“ eða ekki, úr því hann talaði um boðskap þeirra og notaði
orðtak, sem var runnið beint frá þessum samtökum og hlaut að leiða
hugann að þeim. Ef hann vill ekki kannast við að hann hafi verið rétt
skilinn, getur hann að sönnu leiðrétt misskilninginn, en hann stendur
höllum fæti að bregða öðrum um óvandaðan málflutning. Sjálfur talar
hann um kommúnista í landi, þar sem enginn kommúnistaflokkur er til.
Ef til dæmis Sósíálistaflokkurinn tæki það til sín, gæti hann sagt: Ég
nefndi ekki Sósíalistaflokkinn á nafn. Ef menn gæta þess að hafa mál-
flutning sinn nógu loðinn, er erfitt að koma á þá höggi. I skjóli þessa
Birtingur 61