Vera - 01.05.1988, Blaðsíða 37

forseti, að oftar en ekki hafa konur og aörir hópar sem
eiga undir högg aö sækja þurft aö brjóta af sér heföir til
að náárangri í baráttu fyrir betra lífi, þurft aö leitaóhefð-
bundinna leiöa. Löggjafinn sem staðiö hefur aö ágætis
löggjöf um jafnrétti á öllum sviðum, lika hvaö varöar
laun, verður því aö grípa inn í þegar lög ná ekki tilætluö-
urn árangri og leita óheföbundinna og e.t.v. tímabund-
inna leiöa.“
Eins og fyrr sagöi flutti Anna Ólafsdóttir Björnsson
jómfrúarræöu sína í umræðunrii um lágmarkslauna-
frumvarpiöog sagöi hún m.a. „Nokkuð hefurverið talaö
um aö ýmis fyrirtæki hafi ekki efni á aö greiða 50 þúsund
króna lágmarkslaun. Ég bendi á móti á það aö þaö eru
ekki eingöngu illa stödd fyrirtæki sem greiöa sam-
kvæmt núgildandi lágmarkstöxtum, heldur einnig fyrir-
tæki sem skila góöum hagnaöi, jafnvel milljarðafyrir-
tæki. Ég held aö viö verðum aö leita annarra leiöa til aö
hjálpa illa settum fyrirtækjum eri aö leyfa þeim aö greiöa
laun sem ekki duga til framfærslu. Auk þess hefur marg-
oft verið bent á aö láglaunafólk neyðist til aö vinna óhóf-
lega langan vinnudag, þ.e. þaö sem á heimangengt.
Hver eru afköstin eftir þennan langa vinnudag? Væri
ekki þjóðhagslega hagkvæmt aö nýta vinnustundirnar
betur en hafa þær færri? Ein leiöin og sú besta er aö
gera fólki kleift að lifa á launum 8 stunda vinnudags, 40
stunda vinnuviku."
Guörún Halldórsdóttirvék ímáli sínu aöathugasemd-
urn Árna Johnsen um upphæöina í frumvarpinu, þ.e. 50
þúsund krónur á mánuöi og sagöi hún m.a. ,,Hv. 1. þm.
Suðurlands sagöi áðan aö þessi leið sem viö værum aö
leggja út á væri fyrsta spor, eöa viö værum rétt að lyfta
fæti. Það hefjast allar leiðir meö fyrsta skrefinu. Allar
feröir hefjast þannig og þaö er einmitt þaö sem viö erum
aö gera. Viö ætlum að taka fyrsta skrefiö. Okkur hefur
aldrei dottiö þaö í hug að 50 þúsund krónur væri eitt-
hvað sem væri hægt að gleðjast sérstaklega yf ir, 50 þús-
und krónur er algjört lágmark. Þaö vitum viö vel. Og viö
viljum líka miða þaö viöframfærsluvísitölu 1. mars 1988.
Það þýöir ekki aö við ætlum að hafa þessar 50 þúsund
krónur til eilífðar. Þaö er misskilningur hjá hv. 1. þm.
Suðurlands.
Frumvarpinu var vísað til fjárhags- og viðskipanefnd-
ar neöri deildar aö lokinni fyrstu umræðu.
Tillaga um samstarfshóp
í tengslum viö frumvarp um lögbindingu lágmarks-
faunafluttu Kvennalistakonur þingsályktunartillögu um
samstarfshóp til aö tryggja jákvæö áhrif lögbindingar
lágmarkslauna. Tillagan er svohljóðandi „Alþingi álykt-
ar að fela forsætisráðherra að skipa samstarfshóp til að
finna leiðir til aö tryggja jákvæð áhrif lögbindingar lág-
narkslauna. Um þær leiðir verður að vera fullt samráö
svo aö lögbinding lágrnarkslauna nái tilætluöum
árangri og veröi raunverulega til að bæta kjör þeirra
•segst launuðu og draga úr launamun og launamisrétti.
Samstarfshópurinn skal skipaður fulltrúum allra þing-
flokkaog helstu samtaka vinnumarkaðarins. Sarnstarfs-
hópurinn skal skila niðurstöðum eigi síðar en 1. júní
1988.“
Þórhildur Þorleifsdóttir mælti fyrir tillögunni á fyrsta
dsgi þingsins eftir páskaleyfi en engar umræður urðu
uni tillöguna og var henni vísað til félagsmálanefndar
Sameinaöa þings. í umræöum um lágmarkslaunafrum-
varpið ræddi Steingrímur J. Sigurðsson stuttlega um
þessa tillögu og sagðist vera Kvennalistakonum sam-
niála um það að samráö væri nauðsynlegt til að jákvæð
áhrif lögbindingar lágmarkslauna næðu fram að ganga.
En víkjum nú aftur að umræðunni um lögbindingu
^gmarkslauna. Við skulum skoða mál sem Alþýðu-
bandalagið lagði fram sama dag og mælt var fyrir lág-
markslaunafrumvarpinu okkar, en það var þingsálykt-
unartillaga um launajöfnun, lágmarkslaun og nýja
launastefnu. Tillagan hefst svo „Alþingi ályktar að
brýna nauðsyn beri til að skapa víðtæka þjóðfélagslega
samstöðu um nýja launastefnu er miði að því að draga
úr hinum óhóflega launamun sem ríkir í landinu og
tryggi að lægstu laun dugi fyrir nauðsynlegum fram-
færslukostnaði." í stuttu máli þá felur tillagan það í sér
að launamunur í landinu verði ekki meiri en fjórfaldur og
að launamunur á einstökum vinnustöðum verði aldrei
meiri en þrefaldur. Einnig er lagt til að mynduð verði
samstaða um aö skilgreina eitthvað sem nefnist lág-
markslaunavísitala. Ef ekki tækist að semja um laun í
samningum sem næðu þessum lágmarkslaunum yrði
gripið til lagasetningar um lágmarkslaun sem yröi síöan
óþörf þegar kjarasamningar heföu farið yfir fyrrgreind
mörk. Það er víst óhætt að segja að tillaga þeirra Al-
þýðubandalagsmanna sé ekki einföld eins og þingmað-
ur taldi okkar frumvarp vera, hins vegar er það ekki
endilega lausn á málum að setja fram flóknar lausnir.
Varðandi tillögu Alþýðubandalagsins má nefna einn
meginannmarka þess, að ætla að binda lágmarkslaun
við hámarkslaun. Það hefur einfaldlega oftast reynst
erfiðast að fá fram hver hæstu launin eru. Á pappírun-
um eru hæstu launin kannski milli 80—100 þúsund svo
við nefnum bara einhverja tölu af handahófi þá yrði
lægstu launin samkvæmt tillögu Alþýðubandalagsins
26—33 þúsund krónur á mánuöi þ.e. 1/3 af hæstu laun-
um sem greidd eru í fyrirtækinu.
TILLAGA UM LAUNABÆTUR
Fjóröa tillagan I þinginu sem snertir launamál er
þingsályktunartillaga frá Borgaraflokknum um launa-
bætur, það er Aðalheiður Bjarnfreösdóttir sem er fyrsti
flutningsmaður tillögunnar. Tillagan hljóðar svo: „Al-
þingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að undirbúa nú
þegarfrumvarp um hækkun persónuafsláttar við álagn-
ingu tekjuskatts upp í 19.360 krónur. Jafnframt veröi
teknar upp launabætur, þannig að ónýttur persónu-
37