Vera - 01.05.1988, Blaðsíða 39

aö þekkja réttindi sín og skyldur. Nefndin kanni enn
fremur hvernig fræösla um þessi mál yröi best felld inn
í skólakerfið. 2. Hvernig best megi tryggja að einstakl-
ingar er fá laun sín greidd sem verktakar eöa eftir upp-
mælingu njóti eigi lakari kjara en launþegar í hliðstæö-
um störfum. Tekið sé tillit til heildarlauna, vinnutíma,
álags í starfi, lifeyrisréttindi og orlofs. Leitaö veröi upp-
lýsinga um hve margir séu utanstéttarfélaga á vinnu-
markaöinum. Nefndin skili niöurstööum eigi síðar en í
júní 1989.“
Þaö er Ijóst aö það er að veröa æ algengara aö fólk
sé ráöiö til starfa sem verktakar eöa samkvæmt upp-
mælingu. Margir sem eru úti á hinum almenna vinnu-
markaöi á þessum kjörum njóta hvorki orlofs né heldur
eru venjuleg launatengd gjöld greidd af kaupi þeirra. At-
vinnuöryggi þeirra er lítiö því aö þeir eiga hvorki rétt á
aö fá veikindadaga greidda né uppsagnarfrest. Meö
þetta fólk í huga sem og þá sem eru fastráðnir flutti
Anna þessa tillögu. í greinargerö er nefnt að æskilegast
væri aö gerðir veröi starfssamningar við alla starfs-
menn, þ.e.a.s. þaö mætti ekki ráða fólk í vinnu án þess
aö gera starfssamning.
SÉRSTAKAR
TÍMABUNDNAR
AÐGERÐIR TIL AÐ
BÆTA STÖÐU
KVENNA
Jafnréttislögin frá 1985 eru umdeild lög, spurningin
er nefnilega náum viö fram jafnrétti meö lagasetningu
og hvaö er átt viö meö orðinu jafnrétti. Og hver er svo
mynslan af þessum lögum sjáum viö einhverjar breyt-
ingar í kjölfar lagasetningarinnar. Því miöur er tæplega
hægt að segja svo alla vega ekki að mati undirritaðrar
aö minnsta kosti. Hins vegar kom ein grein inní jafnrétt-
islögin þegar þau voru endurskoðuð 1985 en þaö er
þriðja greinin sem hljóðar svo ,,Hvers kyns mismunun
eftir kynferöi er óheimil. Þó teljast sérstaklega tíma-
bundnar aðgeröir, sem ætlaöar eru til aö bæta stööu
kvenna til aö koma á jafnrétti og jafnri stööu kynjanna,
ekki ganga gegn lögum þessum. Þaö telst ekki mis-
munun aö taka sérstakt tillit til kvenna vegna þungunar
og barnsburöar."
Enn sem komið er hefur ekki verið gripiö til neinna
sérstakra tímabundinna aðgeröa til aö bæta stööu
kvenna og því er að okkar mati fyllilega timabært aö
oiótaöar veröi tillögur um slíkar aðgeröir ekki síst í Ijósi
Þess hve seint og illa miðar að koma á jafnstöðu kynj-
ar>na eftir þeim leiöum sem hingaö til hafa verið farnar.
I Ijósi þess lagði Kristín Einarsdóttir fram eftirfarandi
þingsálykltunartillögu „Alþingi ályktar aö fela félags-
málaráöherra í samráöi viö jafnréttisráð að móta og
le9gja fyrir Alþingi tillögur um sérstakar tímabundnar
aögeröir til að bæta stööu kvenna þannig að koma megi
sem fyrst á jafnrétti og jafnri stööu kynjanna, sbr. 3. gr.
Iaga nr. 65/1985 um jafna stööu og jafnan rétt kvenna og
karla.“
Meðflutningsmenn aö þessari tillögu eru þau Aðal-
heiöur Bjarnfreðsdóttir, Borgaraflokki, Margrét Frí-
JTiannsdóttir, Alþýðubandalagi, Guðmundur G. Þórar-
'osson, Framsóknarflokki og Ingibjörg Daníelsdóttir,
Kvennalista.
í umræðum um tillöguna tók Jóhanna Siguröardóttir,
félagsmálaráðherra til máls og sagöi aö verið væri aö
vinna að tillögum um sérstakar tímabundnar aðgerðir til
aö bæta stööu kvenna. Þettaeralgengtsvarfrá ráöherr-
um í þingsölum, þ.e. að þaö sé verið aö vinna í málun-
um, svo líður kannski langur tími þar til eitthvað kemur
út úr þeirri vinnu. Hjörleifur Guttormsson, Alþýðu-
bandalagi og Aöalheiöur Bjarnfreðsdóttir, Borgaraflokki
tóku einnig til máls og töldu bæöi að þaö bæri aö sam-
þykkja tillöguna þó svo aö þaö væri nefnd í málinu á
vegum ráðherra. Það mundi einungis styrkja það starf
ef Alþingi hefði lýst vilja sínum í málinu. Aö síðustu tók
Kristín Einarsdóttir til máls og sagðist ánægð með já-
kvæöar undirtektir og taldi þaö ekki hindra framgang til-
lögunnar þó ráðherra heföi sett nefnd í málið þaö hlyti
aö vera stuöningur fyrir nefndina ef Alþingi samþykkti
tillöguna. Tillögunni var vísaö til félagsmálanefndar
Sameinaös þings.
EFLING
KJARARANN-
SÓKNA
Þaö hefur löngum veriö sagt við okkur Kvennalista-
konur þegar viö höfum rætt um launamun kynjanna aö
þaö þurfi aö kanna sitt og annað betur og nánar. Þaö
séu nú ekki til nógu nákvæmar upplýsingar um eitt og
annaö sem við höfum viljað fá upplýsingar um. Því hefur
Kvennalistinn nú lagt fram þingsályktunartillögur um aö
ef la kjararannsóknir og er tillagan svohljóöandi,, Alþingi
ályktar aö fela ríkisstjórninni aö sjá til þess aö kjararann-
sóknir verði gerðar áreiöanlegri en nú er. í því skyni
verði launamiðar og skattagögn þannig úr garöi gerð að
fram komi á launamiðum áreiðanlegar upplýsingar um
fjölda vinnustunda aö baki dagvinnulaunum, yfirvinnu-
launum og öörum launagreiðslum. Jafnframt veröi
starfsheiti skilgreind og samræmd og þau tilgreind á
launamiöum og skattframtali. Enn fremur veröi settar
reglur sem tryggi skil á launamiðum og réttum upplýs-
ingum.“ Kristín Einarsdóttir er fyrsti flutningsmaður til-
lögunnar en meðflutningsmenn eru allar þingkonur
Kvennalistans.
En þaö eru ekki einungis eiginhagsmunir okkar sem
ráöa því að viö flytjum þessa tillögu heldur teljum við að
þaö sé orðið mjög knýjandi í launamálaumræöu aö hafa
sem fyllstar uþplýsingar um hver raunveruleg laun séu
og þá ekki síst hversu langur vinnutími liggur þar að
baki. Því vonumst viö til að tillagan veröi samþykkt en
hún hefur ekki veriö rædd í þinginu þegar þetta er ritað.
Hér aö framan höfum við farið í stuttu máli yfir nokkur
mál sem liggja fyrir Alþingi og snerta kauþ og kjör fólks,
þetta er ekki tæmandi yfirferð því benda má á aö
Kvennalistakonur hafa einnig lagt fram nokkrar fyrir-
spurnir um launamál og launastefnu ríkisins. Viö reyn-
um því eftir bestu getu aö halda umræðum gangandi og
knýja fram einhverjar lausnir á því hróplega launamis-
rétti sem viögengst hér á landi. Því miöur lítur ekki út fyr-
ir aö tillögur okkar sem minnst hefur veriö á hér aö fram-
an veröi svo mikið sem afgreiddar úr nefndum. En viö
látum þaö ekki á okkur fá og endurflytjum þá bara málin
aö hausti. Því við svo búiö má ekki sitja, viö konur verð-
um aö standa saman hvar sem er í baráttunni fyrir bætt-
um hag og kjörum. Eins og segir einhvers staðar þá er
viljinn allt sem þarf viö þekkjum veruleikann og látum
ekki viljaleysi annarra draga úr okkur móöinn.
Sigrún Jónsdóttir
39