Vera - 01.10.1992, Blaðsíða 12

■ Er kvennabaráitan stöðnuð?
Hreyfing kvenna staðnar ekki
íyrr en fullum mannréttindum er
náð. Hins vegar geta aðferðir
staðnað og hafa gert það. Hingað
til hefur kvennahreyfingum
tekist að endurnýja aðferðir sínar
aftur og aftur og ég hef fulla trú á
að svo verði áram.
Einhvern tímann sagði ég að
við mættum ekki líta á Kvenna-
listann sem heilaga kú, staða
hans skipti ekki máli heldur
staða kvenna sjálfra. Ég er enn á
þeirri skoðun. Kvennalistinn er
tæki sem stendur konum til
boða, geysilega nothæft tæki en
ef því er hafnað þá leitar hreyfing-
in nýrra aðferða og verður að gera
það. Kvennalistinn er ekki
íslensk kvennahreyfing heldur
hluti hennar, að mínum dómi
mjög mikilvægur hluti. Mér finnst
ég verða vör við endurnýjun í
Kvennalistanum, endurnýjun
sem mun leiða til nýrra aðferða
og nýrra sigra. Við þessar gömlu
höfum engan höfundarrétt á
Kvennalistanum eða hreyfing-
unni og verðum að gæta okkar á
þvf að telja hreyfinguna staðnaða
bara af þvf að við sjálfar erum
ekki lengur í stuði. En svo er svo
margt sem hér spilar inn i.
Stundum finnst mér konur gefa
sér vissan tíma í starf af þessu
tagi, starf sem er í eðli sínu
róttækt og upp á kant við allt og
alla. Það er mjög slítandi að vera
alltaf að stela tíma frá þvi sem þú
sem kona ættir að vera að gera.
Að taka sér slíkt svigrúm, t.d. frá
manni, börnum, foreldrum, - það
höldum við misjafnlega vel út.
■ Nú hefur þú verið mjög virk
lengi án þess að vera nokkurn
tímann oddamanneskja. Hefur þú
aldrei verið ósátt við það?
Nei, elskan mín, ég er bæði löt
og sérhlífin...nei í alvöru talað þá
stenst ég bara ekki þær kröfur
sem ég geri sjálf til oddakvenna.
Og mér líkar ákaflega vel að vera
ein af konunum á bak við
konurnar.
■ Er það ekki óskaplega kvenlegt
viðhorft
Hugsanlega. Karlmönnum er
illa við að starfa einhvers staðar
þar sem þeir geta ekki sjálfir
komist í oddaaðstöðu. Ég hef það
stundum á tilfinningunni að starf
karla í pólitík gangi út á það að
komast upp stiga sjálfra sín
vegna en ekki að koma málum
Á skrifstofu Kvennalistans 1990.
Hreyfina kvenna
staðnar ekki fyrr en
fullum mannréttindum
er nóð. Hins vegar
geta aðferðir staðnað
og hafa gert það.
Hingað til hefur
kvennanreyfingum
tekist að endurnvja
aðferðir sínar artur
oa aftur og ég hef
fulla trú ó að svo
verði áfram
fram. Það er mjög illgjarnt að
segja þetta. En þú heyrir karl-
menn segja þetta í sambandi við
Kvennalistann. Þú segir við karl-
mann: Þér er alveg fijálst að
starfa þarna, þú mátt koma á
fundi, leggja orð í belginn, taka
þátt í stefnumótun, mæta dagana
sem á að þrífa og taka til í
kjallaranum, eina sem þér er
bannað er að fara á lista en það
verður til þess að þeir nenna ekki
vinnunni. Að komast áfram, að
vera sýnilegir á framboðslista er
það eina sem þeir virðast hafa
áhuga á.
■ Hvernig á Vera að vera?
Að flestu leyti eins og hún er.
Bara hún gæti verið hundrað
blaðsíður!
Ég myndi vilja sjá meiri hug-
myndaumræðu, meiri umræðu
með og á móti. Opna blaðið. Um
hvað erum við ósammála? Ég
myndi líka vilja fá meira að heyra
frá útlöndum, þar er margt í
gerjun, sem fer fram hjá þeim
okkar sem ekki eru áskrifendur
að erlendum kvennatímaritum.
Mér finnst við stundum vera
of fjarri okkar eigin raunveruleika
- afneita þáttum í sjálfum okkur
vegna þess að þeir passa ekki í
teoríur. Ég er t.d. mjög ánægð
með uppskriftir í Veru, en það var
lengi vel algjör bannvara. Hvers
vegna? Við eldum mat og bökum,
pælum í fötum, hárgreiðslu,
barnauppeldi, karlmönnum.
alveg eins og við þrösum um
launamisrétti, stöðuveitingar og
kynferðislegt ofbeldi. Þetta eru
hlutar af tilveru okkar og við
eigum ekki að horfa fram hjá
neinum þessara þátta. Við meg-
um ekki vera of púritanískar Við
erum löngu komnar út úr þess-
um mussufeminisma, við filuðum
okkur ekki í honum. Og það getur
verið að við horfum of mikið fram
hjá okkur sjálfum. Við megum
ekki falla í þann pytt að afneita
málum af því að þau eru ekki
feminísk. Feminismi er ekki
kennisetning heldur lifandi hug-
tak sem á ekki að setja okkur
skorður af því tagi sem við erum
að vinna gegn í þessu starfi.
■ Konur afneita feminismanum.
Er hann að verða tabú?
Mér finnst athyglisvert hve
margar útlenskar konur kalla sig
feminista. Það hefur annað yfir-
bragð á sér en hér. Þær eru
óhræddar við að nota þetta hug-
tak og hika ekki við að viður-
kenna hversu mörgu feminismi
hefur breytt til batnaðar. En það
er partur af bakslaginu að koma
óorði á feminisma, á kvenna-
hreyfinguna. Við eigum ekki að
hlusta á svona afneitun á þvi sem
kvenfrelsishreyfingar siðustu 100
ára hefur fært okkur, það er
vanvirðing við þær sem ruddu
brautina fyrir okkur og við okkur
sjálfar.
■ Hvað með þann orðróm að það
haji tekið þig langan tíma að
„sanna" þig innan Kvennafram-
boðsins afþví að bakgrunnur þinn
var annar en Jlestra hinna?
Stofnun Kvennaframboðs var í
sjálfu sér krafa um að við konur
gætum starfað í pólitík á okkar
eigin forsendum. Ég tók stelpurn-
ar bara á orðinu og það reyndist
mér ágætlega. Satt best að segja
hefur mér sjaldnast liðið betur en
í störfum með öllum þessum
konum - líklega mun maður segja
að leiðarlokum að þetta hafi verið
eitt af ævintýrum lífsins . □
RV
12