Ljósmæðrablaðið - 15.12.2007, Blaðsíða 32

UDSMÆ9RA1LAII185 ÁRA
Þórunn Árnadótnr, Ásgerður Emma Kristjáns-
dóttir, Þorgerður Pálsdóttir og Guðbjörg
Sigurðardóttir, útskrifaðar 1964, í dyragœttinni
má sjá Sigrúmt Höskuldsdóttur.
Á öðrum aðalfundi Ljósmæðrafélags íslands, þann 30. júní 1921 lágu fyrir
erindi þar sem hvatt var til útgáfu blaðs sem yrði tengiliður á milli ljósmæðra
á tímum þegar samgöngur og annað samband manna á meðal var með allt
öðrum hætti en nú þekkist. Vegna þess hve dýr útgáfan yrði var ákveðið að
sleppa útgáfu að sinni en málið var til umræðu á næsta aðalfundi félagsins
og þótti ljóst að brýnt væri að gefa út blað til að auka samvinnu ljósmæðra
um land allt. Það varð úr að Ljósmæðrablaðið kom út í fyrsta sinn í október
1922. í fyrsta tölublaði segir m.a. í ávarpi formanns Þuríðar Bárðardóttur:
VLtMilecjCL er þettx ekJci nema. tilrtuui; jxu) er lcámíð uáuUþ Lj(h-
'HtœðnuK Jretta. LmicU, kwrt Jxer hafa, Jxuui ■metiuu), að jera. Jaað
cem jxer yeta tií Jaex að Ludda út bíaði fyritr stjett úna, eða kjtha
keiduA' að hýrost, kuer í súua korni, oj Láta ekkert á sjer krœLa, ocj
Láta sjer stanða á sama imm. stjettarmÁlejm sút, Lwort sem tii jrama
er eða jrczðsiu...
Það þarf ekki að orðlengja það að ljósmæður hafa heldur betur sýnt að stéttin
hefur þann metnað sem þarf til að halda úti félagsblaði. Ljósmæðrablaðið
hefur komið út samfellt í 85 ár og stendur útgáfa þess nú í miklum blóma. I
tilefni afmælisins höfðum við samband við nokkrar ljósmæður, sem útskri-
fast hafa frá LMSÍ og síðar frá HÍ á mismunandi tímum, og báðum þær
að setja á blað minningabrot úr námi og starfi. Þökkum við þeim kærlega
fyrir. Við óskum ljósmæðrum innilega til hamingju með 85 ára afmæli
Ljósmæðrablaðisins.
Bergrún Svava Jónsdóttir,
Hrafnhildur Ólafsdóttir,
María Björnsdóttir,
Valgerður Lísa Sigurðardóttir
Endurminningar frá LMSÍ 1943-1944
Haustið 1943 mættum við tólf stúlkur, sitt af hverjum lands-
hlutanum til að hefja ljósmæðranám, sem var þá eins árs
nám. Yfirljósmóðir var frk. Jóhanna Friðriksdóttir, sem
sá að miklu leyti um kennslu nemanna ásamt yfirlækni
Landsspítalans, prófessor Guðmundi Thoroddsen, en hann
gaf bóklega kennslu yfir veturinn, venjulega einn tíma að
morgni dags virka daga. Bóklegir tímar hjá frk. Jóhönnu
voru venjulega seinni partinn eða þegar góður tími vannst
til. Guðmundur gerði keisaraskurði og tangarfæðingar en
aðeins í mikilli nauðsyn. Þá var gefið lyf, sem nefnt var „Við
barnsfararsótt“ eða prontosil og bjargaði það miklu. Árið
eftir kom penecillinið í notkun og þá fannst mér það mikið
undralyf fyrir sængurkonur og aðra sjúklinga.
Ljósmæðranemarnir bjuggu í tveimur herbergjum. Annað
var í risi Landspítalabyggingarinnar og undir súð, hitt á
hæðinni fyrir neðan á sama gangi og frk Jóhanna bjó á og
tvær aðstoðarljósmæður. Beint á móti aðaldyrunum við
stigaganginn voru dyrnar að fæðingardeildinni. Ekki man
ég lengur hvað herbergin voru mörg, en það voru ýmist
tvær eða Ijórar konur á hverri stofu. Mér var vísað á súðar-
herbergið. Það var með reisifjöl og ómálað eins og gömlu
baðstofurnar voru í sveitinni þegar ég man fyrst eftir mér.
Herbergið var aflangt og hafði hver nemi rúm og lítið borð
út af fyrir sig. Við sátum nú í þessu súðarherbergi með poka
og töskur, búnar að velja okkur rúm og tala aðeins saman um
fyrirkomulagið í þessu herbergi okkar. Urn leið og við mætt-
um var okkur úthlutað hvítum vinnukjólum og höfuðblæju.
Stuttu seinna kom nýútskrifuð ljósmóðir og sagði að við
ættum að koma niður á deild til að sjá fæðingu. Við voruni
fljótar að hafa fataskipti og mæta á tiltekinn stað. Þar var frk.
Jóhanna hjá ungri konu, sem var að eignast sitt fyrsta barn.
Einnig voru þar tvær nýútskrifaðar ljósmæður. Einhvern veg-
inn féllu mér ekki áhrifin á stofunni. Konunni leið mjög illa
þegar barnið var að fæðast. Enginn af hennar fjölskyldu mátti
vera hjá henni né hjá fæðandi konum á deildinni yfirleitt. Mér
fannst hana vanta svo hughreystingu og samhug þegar barnið
var fætt og Jóhanna búin að ná fylgjunni. En eftir það vorum
við sendar til herbergja okkar. Einn neminn sagði „Eg ætla
strax heim“. Svo varð þó ekki og lukum við allar námi á til-
settum tfma. Við vorum ótrúlega jafnar og stóðum saman sem
einn maður þegar eitthvað bjátaði á.
En frk. Jóhanna yfirljósmóðir virkaði oft sem harðstjóri.
Mér var sagt að hún hefði líka verið í framhaldsnámi undir
harðri stjórn úti í Þýskalandi og hafi svo tileinkað sér þú
32 Ljósmæðrablaðið desember 2007