Ljósmæðrablaðið - 15.12.2007, Blaðsíða 40

UOSMÆBBABLADIO 8S ÁBA
En grænt legvatn leiddi hana til mín. Við förum á fæðing-
arstofu og ég staðfesti legvatnið.
Skoðun frá deginum áður lýsti leghálsi sem var opinn 3
cm. Rit eðlilegt og barnið hreyfði sig mikið, var í þessu stuði
sem hún þekkti svo vel.
Konan bað um glaðloft, sem ég jók eftir því sem á leið, að
hennar ósk. Hún hafði stundað meðgöngujóga og hafði fulla
stjórn á sér í hríðunum.
Ég þráði að vera inni hjá konunni, en var með hálfgert
samviskubit vegna anna á ganginum, svo öðru hvoru fór
ég fram til að taka út stöðuna. Þetta virtist ætla að bjargast.
Aftur settist ég við rúmið hennar lagði höndina á magann og
fann hvernig litla fallega kúlan hennar harðnaði og bifaðist
upp og niður á meðan hríðin gekk yfir, og sá um leið hvernig
litli gormurinn fyrir innan spriklaði móður sinni til mæðu
mitt í sáraukanum. Hann vissi hvað var í vændum!
Það var yndilegt að sjá hvernig hún tók á móti hverri hríð
einbeitt og yfirveguð. Hún fór fram úr, stóð um stund við
rúmið og mjakaði sér til og frá í mjöðmunum og hreyfði
sig mjúklega, fór á klósett og enn var bindið þungt af þessu
dökkgræna legvatni, sem var það eina sem ekki flokkaðist
undir fegurð í þessari fæðingu.
Nú fannst mér tímabært að gera innri skoðun, og fann koll
sem þrýsti vel á legháls sem var opinn 3-4 cm, og mér tókst
að teygja hann uppí 4-5 cm.
Eftir þessa aðgerð elnaði henni sóttin og hún óskaði ein-
dregið eftir Pethidini, það hafði hún fengið í síðustu fæðingu
og hjálpað henni mikið. Ég sá að hér dugði ekki að freista
með öðrum verkjastillingum eins og t.d.nálum, bökstrum
eða baknuddi. Pethidin fékk hún og meðan það var í verkun
lá hún á bakinu og notaði notaði glaðloft í um tvær klst. í
fullkominni slökun.
Ég skrapp fram og aðstoðaði við fæðingu á næstu stofu
og svaraði í síma.
Fór síðan aftur til inn í sæluna til að fylgjast með leiks-
lokum og taka á móti þessum sprellfjöruga einstaklingi.
Hvað er skemmtilegra en verða vitni að framvindunni í
fullkomlega eðlilegri fæðingu, fá að vera þátttakandi í þessu
undri lífsins!
Þegar hér er komið sögu er svitinn farinn að spretta fram
á konunni, hún fer á fjóra fætur í rúminu og ég sé í barns-
höfuð.
Flýti mér í hanska, bið um barnalækni og eins Ijúflega og
hugsast getur smýgur kollurinn sér út um fæðingarveginn og
ég beini blautum, heitum barnslíkamanum beint í fang móð-
urinnar, eftir að bamalæknir hefur sogað úr vitum þess.
Ekki þarf ég að ítreka það konan var alsæl með fæðinguna
og heit voru gleðitárin sem féllu á hvarma föður og móður,
af þakklæti fyrir þessa stóru gjöf.
Já, það er þetta með náttúmna. Hún hefur sterk ítök í
okkur ljósmæðrum, með sínum undratakti, sem er þó svo
fyrirsjáanlegur og bregst sjaldan, sé hún látin óáreitt. Það
sjáum við þegar við fylgjumst með framvindu hennar á með-
göngu, í fæðingu og í sængurlegu.
Kennileitin eru slík, já, það er eins og með jólin, þau
koma með alla sína daga ár eftir ár eftir ár.... ólík en alltaf
á sama tíma!
Þórdís Klara Ágústsdóttir,
útskrifuð 1976
Við erum allar Ijósmæðrasystur!
Það var árið 1991 að við ásamt fleiri góðum konum hófum
nám í Ljósmæðraskóla Islands. Við vorum komnar á fertugs-
aldur og meira en áratugur frá útskrift okkar úr hjúkrunar-
námi við HSÍ. Það var því kominn tími til að láta gamlan
draum rætast.
A þeim tveimur árum sem við vorum í náminu fundum
við að hugmyndafræði fagsins var í mótun og þróun og við
kynntumst nýjum straumum og stefnum. Það má jafnvel
segja að viðhorfið „ fæðing er ekki eðlileg fyrr en henni
lýkur eðlilega“ hafi ráðið á fyrra árinu og „ fæðing er eðlileg
þar til annað kemur í ljós“ á því seinna. Sem dæmi um
hugtök og atriði sem urðu æ meira áberandi má nefna sjálfs-
ákvörðunarréttur kvenna og foreldra, samfelld þjónusta og
sólarhringssamvera móður og barns.
Af kennurum er Ólöf Ásta Ólafsdóttir okkur minnisstæð-
ust og með henni kom ferskur andblær og hugsun. Við
vorum svo heppnar að fá hana sem ferðafélaga og leiðsögu-
mann í útskriftarferð árgangsins okkar til Hollands. Þar hafði
hún verið búsett og þekkti vel til. Það reyndist gott veganesti
að kynnast því ólíka skipulagi sem þar er og sem dæmi má
nefna að á þeim tíma voru heimafæðingar meira en helming-
ur fæðinga. Það var viss ögrun og vakning að sjá að það kerfi
sem við þekktum var ekki endilega það eina rétta.
Caroline Flint og Sheila Kitzinger höfðu líka áhrif á
okkur sem vorum að útskrifast á þessum tíma. Sterkar og
sjálfstæðar ljósmæður sem styrktu sjálfsmynd okkar fræði-
lega og í starfi.
Árið 1993 var farið að vinna hugmyndavinnu til und-
irbúnings MFS, nýrri starfseiningu við kvennadeildina. Tók
Helga þátt í því frá upphafi og var ein af sex ljósmæðrum
einingarinnar í mörg ár. Ólöf kom svo til afleysinga í MFS
og var svo með í að stofna annan slíkan hóp nokkrum árum
síðar. I MFS var lögð áhersla á að barneignarferlið eða með-
ganga, fæðing og sængurlega væri ein heild og samfella væri
sem mest í þjónustunni. Þetta hljómar eins og sjálfsagður
hlutur í dag en var það ekki þá.
Það varð því stundum núningur og jafnvel árekstrar við þá
sem fannst óþarfí að taka upp nýja siði og vinnulag. Þar var
jafnt við ljósmæður sem aðra að eiga. En það er ekkert nýtt,
þannig hefur það alltaf verið og verður áfram.
Hægt er að benda á mótstöðu gegn útskrift móður og
barns á fyrsta sólarhring eftir fæðingu, notkun vatns í fæð-
40 Ljósmæðrablaðið desember 2007