Akranes - 01.09.1945, Blaðsíða 3

AKRANES
99
Ól. B. Björnsson:
Vænlegt er í Ves
tmannaey j um
J|# Fuglalíf í Vestmannaeyjum. Ljósm.: Björn Arnórsson.
Svartfuglinn.
Fyrst af öllu fara menn til eggja (svartfugls) 6—7 vikur
af sumri. Aðallega í úteyjar. Tók það venjulega 1—5 daga.
Er þá gengið um sillur og sigið, eftir því sem á stendur.
Næst er farið að snara svartfuglinn. Er verið að því í
1—2 vikur eftir veðri. Er það 9—11 vikur af sumri. Aðferðin
er þessi Veiðimaðurinn hefur í höndum 4—6 álna skaft, með
snöruteini úr járni á endanum. Á því járni er snaran, oftast
úr hrosshári, en bezt þótti, að hún væri úr fíólínsstreng.
Fuglinn á þessari eða hinni sillunni var mjög misjafnlega
styggur. Venjulegasta snörun var um háls, yfir hausinn. Ef
það gekk erfiðlega og fuglinn var styggur, þurfti að snara
þá verstu og órólegustu á fótum. Ef þetta tókst, gekk allt
betur, því að óróaseggirnir höfðu forystuna; en þegar for-
ystuna þraut var hægara um vik. Má oft og víða sjá þess
merki, svo hjá dýrum sem mönnum.
Lundatekjan.
Lengi fram eftir 19. öldinni var lundinn einungis tekinn í
holum sínum. Við þá veiði voru notuð verkfæri, sem hétu
Greflar (Lang-grefill og Stutt-grefill). Var lundinn kræktur
út úr holunum með þessum verkfærum.
Á þessu var byrjað ca. 9 vikur af, og fram að því, er farið
var að taka fýlungann. Um miðja 19. öldina er farið að nota

Fuglaveiðar.
Frá öndverðu hefur allt morað í fugli í Vestmannaeyjum,
og hafa búendur allt fram á síðari ár notað sér fuglaveiðar
til framdráttar, svo sem föng hafa staðið til. — Verður hér
með örfáum orðum reynt að gefa lesendum hugmynd um
þennan aðalatvinnuveg Eyjamanna um margar aldir. Verð-
ur hér stuðst við upplýsingar gamals manns, sem stundaði
veiði þessa af miklu kappi og var orðlagður bjargmaður.
Hann heitir Magnús Guðmundsson. Magnús er fæddur og
uppalinn í Vestmannaeyjum. Foreldrar hans fluttust ung út
til Eyja. Voru þau undan Eyjafjöllum. Var mér sagt að
Guðmundur, faðir Magnúsar, hafi á marga lund verið
merkilegur maður. Gegndi mörgum ftrúnaclarátörfum, var
m. a. lengi fiskimatsmaður. Hann var og mikill fjallamaður.
Fram um síðustu aldamót var aðalatvinna Eyjamanna að
sumrinu fuglatekjan. Heimaey er skipt í 48 jarðir. Þar af
heyra 4 til Ofanleiti, sem er prestssetur. Ekki voru bændur
alltaf 44, því að fyrir kom, að bændur höfðu tvær jarðir
undir. En gæðum úteyjanna var skipt milli bændanna á
hinum ýmsu jörðum eins og áður er sagt.
Snemma voru unglingar vandir við sig og fjallaferðir.
Þannig var Magnús t. d. ekki nema 12 ára gamall, þegar
hann var vaninn við að veiða lunda í háf, en fjórtán ára
gamall fór hann í fjöll. (Kona Magnúsar er Jórunn dóttir
Hannesar Jónssonar lóðs í Eyjum, þess nafnkunna merkis-
manns.)