Neytendablaðið - 01.11.2002, Blaðsíða 9

I stuttu máli
Ráðgjafarstofa umfjármál heimilanna
Margir leita aðstoðar
Ráðgjafarstofa um fjánnál heimilanna var
stofnuð í febrúar 1996. Að henni standa
félagsmálaráðuneytið, Reykjavíkurborg,
íbúðalánasjóður, Landsbankinn, Búnaðar-
bankinn, íslandsbanki, Samband íslenskra
sparisjóða, Neytendasamtökin, Þjóðkirkj-
an, Landssamtök lífeyrissjóða, Samband
íslenskra sveitarfélaga, ASÍ og BSRB.
Ráðgjafarstofan þjónar fjölskyldum af
öllu landinu og býður upp á endurgjalds-
lausa þjónustu við skipulagningu tjármála
heimilisins.
A fyrstu sex árunum sem Ráðgjafar-
stofan hefur staifað hafa um 3.700 fjöl-
skyldur nýtt sér þjónustu hennar. Starfs-
menn Ráðgjafarstofunnar eru sex og því
miður anna þeir ekki öllum þeim fjölda
beiðna sem berast í hverri viku.
Umsækjendur koma með útfyllta um-
sókn og nauðsynleg gögn og fer þá starfs-
maður Ráðgjafarstofunnar yfir eigna- og
skuldastöðu fjölskyldunnar, athugar hver
innkoman er og hvað þarf að borga í mán-
aðarlegan rekstur fjölskyldunnar, svo sem
hita, rafmagn, hússjóð, síma, áskriftir,
dagvistargjöld, tryggingar, fasteignagjöld
eða húsaleigu ásamt rekstri bifreiðar.
Ráðgjafarstofan notast við viðmiðunar-
neyslu sem tekin var saman að frumkvæði
Neytendasamtanna árið 1992 og unnin af
Sólrúnu Halldórsdóttur þáverandi hag-
fræðingi Neytendasamtakanna. Þessi
neyslustaðall er uppfærður reglulega og er
miðað við neysluvísitölu Hagstofunnar,
nú síðast í janúar 2002. Tekið er mið af
samsetningu fjölskyldunnar og inni í þess-
um tölum er kostnaður við mat og hrein-
lætisvörur, lækniskostnað, tómstundir og
liður sem kallast ýmislegt. Athuga ber að
þetta er lágmarksframfærsla fjölskyldu í
greiðsluerfiðleikum og alls ekki raunhæft
að gera áætlun mörg ár fram í tímann
miðað við þessar lágmarkstölur, þar sem
ekki er gert ráð fyrir neinum útgjöldum
umfram brýnustu nauðsynjar. Til dæmis
er ekki reiknað með útgjöldum vegna
gjafa eða endurnýjunar á heimilisbúnaði
eða viðgerðum.
Tillögur ráðgjafa eru margs konar, allt
eftir efnum og aðstæðum umsækjanda,
eigna- og skuldastöðu og tekjum heimilis-
Eftir Ingveldi Fjeldsted starfs-
mann Ráögjafastofunnar
ins. Ráðgjafinn getur t.d. lagt til að eignir
verði seldar, lánum skuldbreytt, aðstoðað
við gerð samninga, þar sem skuldir eru í
lögfræðiinnheimtu, og nauðasamninga,
fijálsa eða þvingaða. Hann getur einnig
leitað eftir aðstoð Félagsþjónustu og rök-
stutt beiðnina skriflega til félagsráðgjafa.
Stundum verður því miður að benda fólki
á að ekki er hægt að forða eign þess frá
nauðungarsölu eða að viðkomandi sé
gjaldþrota.
Það er mitt mat að nauðsynlegt sé að
stjómvöld láti gera íslenskan neyslustaðal
samsvarandi þeim sem finna má á hinum
Norðurlöndunum, þar sem hægt væri að
sjá hvað það kostar í raun og veru að reka
íslenskt heimili, því ljóst má vera að stað-
all sá er starfsfólk Ráðgjafarstofu styðst
við sýnir ekki raunkostnað fjölskyldunnar.
Flestar fjölskyldur halda afmæli, gefa
gjafir, kaupa og/eða endumýja húsgögn
og heimilistæki, ásamt því að fara í frí. í
tölum Ráðgjafarstofu er ekki gert ráð fyrir
þessum munaði sem þó er bráðnauðsyn-
legur öllu venjulegu fólki.
Boðið er upp á ráðgjöf í síma alla virka
daga frá kl. 9 til 12 í síma 551-4485 og
800-4485. Fólk af höfuðborgarsvæðinu
getur pantað viðtalstíma og tekið er við
viðtalsbeiðnum á miðvikudögum frá kl. 9
og bókað er eina viku fram í tímann. Þeg-
ar umsækjanda hefur verið úthlutað tíma
er honum sent umsóknareyðublað sem
hann kemur með útfyllt til ráðgjafans.
Fólk af landsbyggðinni getur fengið senda
umsókn í pósti, fyllt hana út og sent til
baka með þeim gögnum sem ráðgjafi þarf
til að vinna að máli hans, en þau eru: Afrit
af tveimur síðustu skattskýrslum, síðasti
álagningarseðill, launaseðlar síðustu
þriggja mánaða, einn greiðsluseðill af
þeim bankalánum sem viðkomandi er
með, greiðsluþjónustusamning ef hann er
fyrir hendi, upplýsingar um yfirdrætti,
kortaviðskipti og ógreidda reikninga. I
sumum tilfellum þarf ráðgjafi einnig að fá
veðbókarvottorð.
Ráðgjafarstofa um fjármál heimilanna
er til húsa að Suðurlandsbraut 30, bak-
húsi. A heimasíðu stofunnar, www.rad.is,
er að finna margvíslegar upplýsingar um
fjármál. Þar er einnig hægt að prenta út
umsókn um ráðgjöf og fjárhagsyfirlit sem
hægt er að fylla út til að finna hvað fjöl-
skyldan ætti að reikna sér í framfærslu
áður en farið er að greiða skuldir.
Efni hættuleg um-
hverfinu eru í sjampói
Af 40 tegundum sjampós sem
rannsökuð voru í Noregi
fengu aðeins fimm fyrstu ein-
kunn og umhverfismerkt
sjampó voru ekki endilega
betri.
Það voru Gr0n hverdag og
Miljpheimevemet sem gerðu
þessa umhverfisrannsókn á al-
gengum tegundum sjampós
sem seld eru á norskum mark-
aði. Niðurstaða þeirra er að í
sjampói eru notuð efni sem
eru eitruð, efni sem brotna
seint niður og hormónarask-
andi efni. Meðal þess sjampós
sem fékk bestu einkunn er
Wella Shampoo fyrir
normalt/feitt hár.
I rannsókninni var leitað að
ýmsum efnum, svo sem rot-
vamaiefnum og hormónarask-
andi efnum. Rotvamarefni er
það efni í sjampói sem mest
álag hefur á umhverfið. Vörur
með geymsluþolsmerkingar
eru þess vegna með minna af
skaðlegum efnum.
Það sama á ekki endilega
við um vörur með sama vöru-
rnerki. Þannig vom tvær teg-
undir af Wella sjampói í rann-
sókninni og á meðan önnur
fékk bestu einkunn fékk hin
tegundin næst slökustu ein-
kunn.
Ekki einu
sinni umhverfis-
merktar vörur
gefa einhlítar
leiðbeiningar
fyrir neytendur
hvað er um-
hverfisvænt. Þær
vörur sem eru
umhverfismerkt-
ar, meðal annars
með Svaninum,
vom ekki endilega þær bestu,
en það er vegna þess að kröf-
umar sem gerðar eru til um-
hverllsmerktra vara em
þannig að hluti af vörunum
stenst kröfumar þótt ekki séu
þær umhverfismerktar.
NEYTENDABLAÐIÐ - nóvember 2002
9