blaðið - 19.10.2005, Blaðsíða 10

10 I ERLENDAR FRÉTTIR
MIÐVIKUDAGUR 19. OKTÓBER 2005 blaöiö
Minna um vopnuð
átök í heiminum
Vopnuðum átökum hefurfœkkað umtalsvert í heiminumfrá lok-
um kalda stríðsins. Sameinuðu þjóðirnar eru taldar betur í stakk
búin til að sinna friðargœslu en áður. Alþjóðleg hryðjuverkastarf-
semi hefur aftur á móti aukist.
Vopnuðum átökum hefur fækkað í heiminum samkvæmt nýrri skýrslu Sameinuðu
þjóöanna.
Rumsfeld í Kína:
Reynir að
bera klæði
á vopnin
Xiong Guongki, hershöfðingi, tekur á
móti Donald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, við komu hans til
Peking í gær.
Kínverjar og Bandaríkjamenn lögðu
til hliðar ágreining þjóðanna vegna
vígbúnaðar Kínverja í gær þegar
Donald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, hélt til fund-
ar með helstu embættismönnum
þjóðarinnar. í ræðu sem Rumsfeld
hélt í Singapore í sumar lýsti hann
yfir áhyggjum af auknum útgjöld-
um Kínverja til hernaðarmála sem
vöktu hörð viðbrögð kínverskra yfir-
valda. Meðal annars sagði hann að
Kínverjar stefndu með þessu valda-
jafnvægi í heimsálfunni í hættu. f
gær reyndi Rumsfeld aftur á móti að
bera klæði á vopnin og lýsti því með-
al annars yfir að Bandaríkjamenn
vildu gjarnan sjá Kínverja taka virk-
an þátt í heimsmálunum á friðsam-
legan og uppbyggilegan hátt.
Báðar þjóðirnar segjast binda
vonir við að heimsókn Rumsfeld
leiði til þess að samskipti þeirra
batni, ekki síst á sviði hernaðar-
mála. Gagnkvæm varkárni hefur
ríkt í samskiptum þjóðanna eftir
að bandarísk njósnaflugvél og kín-
versk orusstuþota lentu í árekstri
árið 2001. ■
Vopnuðum átökum í heiminum hef-
ur fækkað um 40% síðan kalda stríð-
inu lauk samkvæmt nýrri skýrslu
Sameinuðu þjóðanna. Fækkunin er
einkum rekin til þess að samtökin
hafa getað sinnt betur friðargæslu
og hrint af stokkunum aðgerðum til
að koma í veg fýrir átök.
Samkvæmt skýrslunni hefur
dauðsföllum á vígvöllum, þjóðar-
morðum og mannréttindabrotum
fækkað til muna. Eina tegund póli-
tísks ofbeldis sem hefur aukist er al-
þjóðleg hryðjuverkastarfsemi. Hún
er alvarleg ógnun sem hefur orðið
tæplega þúsund manns að bana að
meðaltali á hverju ári síðastliðin 30
ár. Á sama tíma hafa tugir þúsunda
verið drepnir á hverju ári í vopnuð-
um átökum.
Varað við bjartsýni
Þrátt fyrir miklar framfarir og auk-
ið öryggi á heimsvísu varar skýrslan
einnig við því að fólk fagni um of
enda séu enn 60 stríð háð í heimin-
um þar á meðal alvarleg átök í frak
og í Darfur-héraði í Súdan. „Tímabil-
ið frá lokum kalda stríðsins hefur
einkennst af meiriháttar neyðartil-
fellum, grófum mannréttindabrot-
um, stríðsglæpum og mannskæð-
ari hryðjuverkaárásum en nokkru
sinni áður,“ segir í skýrslunni. Þá
er ennfremur talin veruleg hætta á
að ný stríð brjótist út eða að gömul
átök taki sig upp á ný þar sem ríki
heims skuldbinda sig ekki á nógu af-
gerandi hátt til að koma í veg fyrir
átök og huga að friðargæslu eftir að
átökum lýkur.
Togstreita kalda stríðsins
ekki iengur til staðar
Engu að síður telja skýrsluhöfund-
ar að ekki sé ástæða til svartsýni.
Andrew Mack, prófessor við Háskól-
ann í bresku Kólumbíu, sem hafði
umsjón með rannsókninni, sagði
að með lokum kalda stríðsins hefði
spenna milli kapítalisma og komm-
únisma horfið, stríðsfjármögnun
Rússlands og Bandaríkjanna hefði
verið hætt og það sem mestu skipti
að nú hefðu Sameinuðu þjóðirnar
meira sjálfstæði og öryggisráðið
væri ekki jafn lamað og áður.
í annarri rannsókn sem gerð var
fyrr á árinu var sagt að Sameinuðu
þjóðirnar hefðu náð árangri í 66%
þeirra verkefna sem lúta að því að
koma á eða tryggja frið. Margir telja
að niðurstöður nýju skýrslunnar séu
nær lagi. Mack segir sjálfur að 40%
árangur sé afrek út af fyrir sig, ekki
síst í ljósi þess að árangurinn hafi
verið lítill sem enginn fyrir 1990. ■
Réttarhöld
yfir Saddam
Hussein hefj-
ast í dag
Réttarhöld yfir Saddam
Hussein og sjö háttsettum
samstarfsmönnum hans hef]ast
í írak í dag. Þeir eru kærðir
fyrir að bera ábyrgð á morðum
á nærri 150 sjítum í bænum
Dujail árið 1982 eftir misheppn-
aða tilraun til að ráða forsetann
fyrrverandi af dögum. Tals-
menn dómstólsins segja að þeir
rétti fyrst yfir Saddam Hussein
út af Dujail-fjöldamorðunum
þar sem rannsókn þess máls
sé íljótlegri og kosti minni fyr-
irhöfn en mörg önnur mál sem
verið er að rannsaka í tengslum
við 23 ára valdatíð Husseins.
Verði Saddam Hussein og aðrir
sakborningar fundnir sekir
gætu þeir átt dauðarefsingu yfir
höfði sér en einnig er mögulegt
að dómnum verði áfrýjað.
Dómstóllinn sem mun rétta
í málinu var settur á laggirnar
í desember 2003. Af öryggis-
ástæðum verður ekki gefið upp
hvar réttarhöldin fara fram.
Réttarhöldunum hefur verið
frestað nokkrum sinnum vegna
gagnrýni á lögmæti dómstóls-
ins og ótta um öryggi dómara. ■

•• Starfemennt
** „ »í :
FRÆÐSLUSETUR

Höfum opnað nýja þjónustu
og gagnagrunn ó netinu
Fræöslusetrið Starfsmennt býður nú upp á rafrænar skráningar og gagn-
virkt kerfi sem er liður í aukinni þjónustu Starfsmenntar. Á heimasíðunni
kynnir setrið ný námskeið og verkefni. ( boði er fjöldi námskeiða og þjálf-
unartilboða sem eru hönnuð með þarfir starfsmanna og stofnana ríkisins
í huga. Fræðslusetrið veitir einnig stofnunum ríkisins ráðgjöf á sviði
starfsþróunarmála og endur- og símenntunar. Farðu inn á heimasíðu
Starfsmenntar og kynntu þér nýja og spennandi möguleika.

www.smennt.is
_...!
þér hvað við
höfum upp á að bjóða