Einkaneysla 1957-1987 - 01.12.1989, Blaðsíða 38

Hlutfallsleg skipting einstakra þátta landsframleiðslu 1957-1987.
1957 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1987
Einkaneysla ......................................... 65.01 64.60 59.56 61.38 58.47 57.08 62.84 63.43
Samneysla............................................ 11.09 10.60 10.91 12.96 16.49 16.43 16.94 17.72
Fjárfesting ......................................... 26.99 29.64 25.85 23.72 31.33 25.34 20.40 19.49
Birgðabreyting....................................... -1.00 -1.45 1.73 -0.66 1.83 0.52 -0.82 -0.14
Útflutningur......................................... 24.14 44.29 38.42 47.43 35.35 37.08 41.90 35.38
Innflutningur........................................ 26.24 47.69 36.47 44.83 43.47 36.45 41.23 35.88
Verg landsframleiðsla 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Yfirleitt má segja að þetta hlutfall hafi ekki sveiflast mikið. f>ó eru dæmi þess að einstaka ár hafi
hlutur einkaneyslunnar farið niður fyrir 60% af landsframleiðslu, t.d. árin 1965 og 1969, og ennfremur
á 9 ára tímabili 1973-1981. Hlutfall samneyslunnar hefur á sama tíma aukist um 64% frá því að vera
rúmlega 11% af landsframleiðslunni 1957 í tæplega 18% 1987. Á móti þessu kemur að hlutur
fjárfestingar hefur á sama hátt og einkaneyslan lækkað hlutfallslega. Fjárfestingin nam um 27% af
landsframleiðslunni 1957 en nemur 1987 einungis rúmlega 19%.
6.3 Innbyrðis skipting einkaneyslunnar 1957-1987.
Til að kanna þróun einkaneyslunnar 1957-1987 er forvitnilegt að skoða breytingu hennar á föstu
verði og hlutfallslega skiptingu eftir neysluflokkum. Það segir lítið að einkaneyslan hafi aukist úr 37
milljónum króna 1957 í 131712 milljónir króna 1987. Til að meta raunverulegar breytingar 1957-1987
verður að bera saman útgjöldin á sambærilegu föstu verðlagi. Útgjöldin eru fyrstu árin reiknuð á
verðlagi 1960 fram til 1968 en þá tekur við fast verðlag 1969 allt til 1977. Frá og með 1977 hefur
einkaneyslan verið staðvirt á verðlagi 1980. Jafnframt hefur 1980 verið valið grunnár við útreikning á
magnvístölum einkaneyslunnar og vísitölur verið tengdar 1968 og 1977 til að fá samfelldar vísitöluraðir.
Magnvísitala einkaneyslu 1957-1987.
Magnvísitölur 1980 = 100.
1957 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1987
Matur.drykkjarvaraogtóbak 40.29 46.35 56.80 63.81 80.98 100.00 108.22 115.12
Fatnaður 22.09 27.31 50.35 52.48 72.37 100.00 116.52 130.09
Húsnæði.Ijósoghiti Húsgögn. húsbúnaður, heimilishald 37.45 42.11 49.90 61.96 75.68 100.00 113.64 118.41
ogheimilistæki 13.53 17.12 25.81 36.54 57.53 100.00 104.17 132.15
Lyfoglæknishjálp 50.77 59.23 96.99 104.65 89.46 100.00 126.55 156.15
Flutningatæki ogsamgöngur Tómstundaiðja, skemmtanir. 20.09 22.53 39.78 56.09 66.30 100.00 118.15 210.66
menntunogmenningarmál 23.29 24.38 37.54 43.02 69.19 100.00 121.56 142.43
Ýmsar vörurog þjónusta 16.34 19.64 35.91 57.60 83.19 100.00 133.57 175.66
Einkaneyslainnanlandsalls 27.78 32.12 45.71 55.67 73.09 100.00 114.29 142.25
Útgjöldíslendingaerlendis 20.45 21.39 49.54 53.52 66.32 100.00 148.62 231.61
Útgjöld útlendinga á íslandi 23.49 33.11 46.98 104.40 99.97 100.00 205.61 267.97
Einkaneysla alls 27.60 31.74 45.87 54.98 72.53 100.00 114.16 143.46
í töflu 1.8 eru sýndar magnvísitölur einkaneyslunnar alls og helstu neysluflokka 1957-1987 og í
meðfylgjandi töflu eru sýndar helstu niðurstöður hennar. Af þeim tölum má sjá að neyslan hefur
rúmlega fimmfaldast að raungildi 1957-1987. Einstaka neysluflokkar hafa jafnframt aukist enn meir
samfara breyttum neysluvenjum. Má hér t.d. nefna útgjöld vegna bifreiðakaupa og reksturs á þeim,
útgjöld á ferðalögum erlendis o.fl. Ef skoðuð er þróun helstu neysluflokka kemur fram mest aukning í
ferðakostnaði íslendinga erlendis, sem hefur rúmlega ellefufaldast að raungildi þessi ár. Á hinn bóginn
hafa matar-, drykkjarvöru- og tóbaksútgjöld aukist minnst eða tæplega þrefaldast 1957-1987. Þar af
36