Nýtt Helgafell - 01.05.1958, Blaðsíða 23

ÞÚ SKALT EKKI . . .
17
fyrir eftirtektarvert mál. Einn af nafnkunn-
ustu leiðtogum brezka Alþýðuflokksins, þing-
maðurinn Bevan, hafði sótt pólitíska ráð-
stefnu á Ítalíu, ásamt tveim flokksbræðrum
sínum, og fréttaritari ensks blaðs skrifað, að
þeir hafi allir hvað eftir annað verið undir
áhrifum víns; þeirn hafi þótt ítölsku vínin
of létt, og drukkið viskí — og ítalirnir kvart-
að yfir þessu. Ekki þótzt vita hvenær Bret-
unum væri full alvara — eða ummæli þeirra
„undir áhrifum“. Bevan og félagar hans
stefndu blaðinu. Þeir kváðust aldrei hafa ver-
ið undir áhrifum víns rneðan þeir dvöldu á
Italíu og aðeins einu sinni hafa bragðað þar
viskí, einn eða tvo létta sjússa. Þeir kröfðust
skaðabóta fyrir álj7gar, sem hlytu að vera til
þess fallnar, að skerða virðingu þeirra og
traust. Blaðið gat engar sönnur fært á orð
fréttamanns síns, og var því dæmt til að
greiða hinum þrem stjórnmálamönnum 2500
sterlingspund hverjum í skaðabætur.
En ef íslenzkt blað er ekki sammála ein-
hverju sem ég segi, þá getur það hefnt sín
með því að ljúga upp á mig hverju sem því
symst — það kostar í hæsta lagi nokkur
hundruð króna sekt til ríkisjóðs, sem sumum
finnst lmeyksli að skuli innheimt. Sá, sem
logið er upp á, fær engar skaðabætur, nema
beinlínis hafi verið gerð tilraun til að skerða
atvinnutekjur hans.
Hvernig væri að taka þessa sérstöku tegund
af „prentfrelsi“ á dagskrá í Stúdentafélaginu?
Allir eru sammála um, að fyrri tímar hafi
átt til undarlegt þröngsýni í mati sínu á
Iýsingum skáldanna á ástum og kynlífi. Fræg-
asta dæmið er málsóknin út af Frú Bovary
eftir Flaubert, sem var og er eitt mesta snilld-
arverk heimsins í skáldsagnagerð. Auðvitað
var hvergi ein Iína, eitt orð af klámi í sög-
unni, fremur en yfirleitt í verkum hinna miklu
skálda. En frú Bovary var gift ákaflega leið-
inlegum manni, og sagði frá því, að aldrei
hafi hún verið fallegri en eftir að hún fór
að halda fram hjá honum, með manni sem
hún var hrifin af. Þetta fannst sumum til
þess fallið, að brjóta niður virðinguna fyrir
hjónabandinu. En auðvitað endaði málsókn-
in með því að bókin var leyfð.
Síðan hefur stefnan verið sú, að sýna list-
mni allt það frjálslyndi sem hugsazt gæti.
En þó ekki takmarkalaust. Það mun hvergi
í heimi vera hægt að sýna á málverkasýningu
myndir af hverju sem er. Því skyldi þá vera
leyft að skrifa hvað sem er?
En nú flæðir klámið yfir heiminn úr öllum
áttum — og í Reykjavík heyrði ég menn
segja í haust: Iívað gerir klám til — hvers
vegna banna það?
Slíkt er náttúrlega afstaða, eins og hvað
annað. Gerir yfirleitt nokkuð til? Er nokkuð
fagurt — eða heilagt? Skiptir nokkuð máli,
nema baráttan um völd og skiptingu arðsins?
Við heimtum rök, sannanir fyrir að annað
skipti máli.
Það er svo bágt að standa í stað,
og mönnunum munar
annaðhvort aftur á bak
ellegar nokkuð á leið
orti Jónas Ilallgrímsson. Það kann að vera
rétt, munu menn segja — en hvað snýr fram
og hvað aftur? Hver ákveður það? Gæti ekki
verið að það væri einmitt Mykle sem sneri
fram?
Og t. d. Daninn Paul Henningsen, sem einu
sinni ldakkaði yfir því, í króníku í Politiken
„hvor mange dejlige pornografiske viser der
er fremkommet í Danmark i de senere aar“
(ég held ég muni þetta orðrétt, því mér varð
á að staldra við þetta furðulega fagnaðaróp)
— og nefndi síðan nokkrar af þessum vís-
um? Sami Iienningsen sem nú er í óðaönn
að gefa út hverja klámmyndabókina á fætjir
annari, og er safn þetta meðal metsölubóka
í Danmörku, að því er danskt blað hermir.
Segi menn svo að hann hafi ekki dottið nið-
ur á „fína forretningu“.
Einn af fremstu filmleikurum og vinsæl-
ustu dægurljóðasöngvurum Ameríku, Frank
A. Sinatra, hefur nýlega kvartað yfir vagg-
og-veltu músíkinni, sem nú gengur yfir heim-
inn, og sagði að mest af því virðist samið af
geggjuðum fíflum, bæði lög og textar, enda
óþverri — plain dirty. Og rithöfundurinn Paul
Gallico vitnar í orð Sinatra í tímaritsgrein,
segist sjálfur árum saman hafa skrifað um
vaxandi sora — increasing filthiness — í
amerískum dægurlagatextum, og um þann
jiátt sem þessi lög og kvæði ættu í siðlegri
hnignun þjóðarinnar. Hann segir að þessir
höfundar ættu skilið „spark í sína óþvegnu