Sveitarstjórnarmál - 01.10.1999, Blaðsíða 11

FJÁRMÁL
Ar Tekjuskatts- stofn Lækkun á stofni vegna skattfrelsis lífeyrisiðgjalda Útsvar án lækkunar Útsvar e. lækkun á stofni Mismunur Meðal útsvars- prósenta
1995 244.978 3.422 21.509 21.209 300 8,78%
1996 263.378 5.863 23.151 22.636 515 8,79%
1997 281.987 7.461 32.626 31.763 863 11,57%
1998 Áætlun 316.500 8.374 36.746 35.773 972 11,61%
1999 Spá 346.100 10.298 41.290 40.061 1.229 11,93%
Vakin er athygli á að hækkun útsvarsprósentunnar milli áranna 1996 og 1997 :skýristaf yfirlærslu grunnskótans til sveitarf&aganna .
inga lækkar og þar sem stofn til
álagningar tekjuskatts er sá sami og
álagningarstofn útsvars þá hefur af-
slátturinn einnig áhrif á útsvarstekj-
ur sveitarfélaga.
Áhrifm af afslættinum fyrir tekju-
skattsstofninn og útsvarstekjur
sveitarfélaga koma ffam í 1. töflu
í áætlun fyrir 1998 og spá fyrir
1999 er gengið út frá því að nýting
hlutabréfaafsláttar aukist um 10%
vegna aukinna umsvifa á hluta-
bréfamarkaði. Það er mat starfs-
hópsins að þessi tafla sýni í megin-
atriðum áhrif hlutabréfaafsláttarins á
útsvarstekjur sveitarfélaganna á um-
ræddu tímabili.
2. Skattfrelsi lífeyrisiðgjalda
Árið 1995 var ákveðið að undan-
þiggja greiðslur launþega í lífeyris-
sjóði, að hámarki 4% af launum, frá
álagningu tekjuskatts og útvars.
Þessi breyting kom til framkvæmda
í áföngum á árunum 1995 til 1997. í
ársbyijun 1997 var ennfremur lög-
fest heimild til að undanþiggja allt
að 2% viðbótarframlag til lífeyris-
sjóða ffá skatti.
Skattfrelsi lífeyrisiðgjalda hefur
því sambærileg áhrif á útsvarstekjur
sveitarfélaga og hlutabréfaafsláttur-
inn, þ.e. til lækkunar á útsvarsstofni.
í 2. töflu er tekið saman mat nefhd-
arinnar á áhrifum skattfrelsis lífeyr-
isiðgjalda á útsvarstekjur:
Hér er áætlað að 25% launþega
nýti sér á árinu 1999 heimild til 2%
viðbótarlífeyrissparnaðar, sem er
heimilaður frá og með þessu ári.
Starfshópurinn telur að þetta hlutfall
kunni að hækka eitthvað á næsta ári,
m.a. vegna áforma ríkisstjómarinnar
um að efla almennan spamað.
3. Tr}’ggingagjaldió
Áhrif breytinga á tryggingagjald-
inu hafa annars konar áhrif á fjárhag
sveitarfélaganna en hlutabréfaaf-
slátturinn og skattfrelsi lífeyrisið-
gjalda. Þegar hið síðamefnda hefur
áhrif á útsvarstekjur til lækkunar þá
hafa breytingar á tryggingagjaldinu
2. tafla. Skattfrelsi lífeyrisiðgjalda (í millj. kr.
áhrif á útgjöld sveitarfélaga til lækk-
unar.
Tryggingagjald er lagt á launa-
greiðslur atvinnurekenda. Upphaf-
lega leysti það af hólmi nokkur
gjöld sem lögð vom með mismun-
andi hætti á launagreiðslur fyrir-
tækja. Gjaldið var til að byrja með
tvískipt, lægra gjaldstig var á fyrir-
tæki í sjávarútvegi, landbúnaði og
iðnaði en hærra gagnvart öðmm at-
vinnugreinum. Árið 1996 var
ákveðið að samræma trygginga-
gjaldið í áföngum sem þýðir að
tryggingagjald á fyrirtæki í sjávarút-
vegi, landbúnaði og iðnaði hækkar
meðan álagning á önnur fyrirtæki
og rekstraraðila lækkar (þ.m.t. sveit-
arfélög).
Þróun álagningar tryggingagjalds
er lýst í 3. töflu og áhrifum breyt-
inganna fyrir sveitarfélögin:
Þár sem tryggingagjaldið var 6% í
upphafi er eðlilegt að nota það
skatthlutfall til viðmiðunar. Skatt-
hlutfallið hefur farið lækkandi frá
árinu 1997 og þegar til lengdar læt-
ur mun lækkun tryggingagjaldsins
. á verðlagl hvers árs).
koma sveitarfélögum til góða.
4. Fjármagnstekjuskatturinn
Skattlagningu fjármagnstekna var
breytt í ársbyrjun 1997. Megin-
breytingin fólst í því að vaxtatekjur
vom skattlagðar en þær höfðu verið
skattfrjálsar um langt árabil. Jafn-
framt var ákveðið að skattleggja
aðrar fjármagnstekjur með sama
hætti, svo sem arð, leigutekjur og
söluhagnað hlutabréfa.
Allnokkur umræða varð í starfs-
hópnum uin fjármagnstekjuskattinn
og hugsanleg áhrif hans á fjárhag
sveitarfélaganna. Hér á eftir verður
þeirri umQöllun skipt niður í bein
áhrif annars vegar og óbein áhrif
hins vegar, sbr. orðalag yfirlýsingar
ríkisstjómarinnar og Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga varðandi þetta
atriði.
a) Bein áhrif:
Bein áhrif af upptöku fjár-
magnstekjuskattsins fyrir sveitarfé-
lögin eru tvenns konar að mati
starfshópsins:
1. Sveitarfélög þurfa að greiða fjár-
1994 1995 1996 1997 1998 1999 áætlun
Gjaldstofn 18.300 19.500 20.650 27.800 31.200 34.100
Almennt skatthlutfall 6,55% 6,51% 6,93% 6,28% 5,83% 5,53%
Tryggingagjald sveitarf. 1.199 1.269 1.431 1.746 1.819 1.886
M.v. 6% skatthlutfall 1.098 1.170 1.239 1.668 1.872 2.046
Mismunur -101 -99 -192 -78 53 160
3. tafla. Tryggingagjaldsgreiðslur sveitarfélaga (allar tölur eru í millj. kr. á verðl. hvers árs).
20 1