Morgunblaðið - 31.12.2011, Síða 50

50 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. DESEMBER 2011
Anna Jóa
1 Kona.
Louise Bourgeois, Listasafn Íslands
„Louise Bourgeois er áhrifamikill listamaður
sem hefur verið samstiga og oft á tíðum skrefi
á undan helstu listhræringum síðustu aldar –
og hún veitir áfram byr inn í 21. öldina.“ Mbl./
AJ
2 Samræmi.
Hildur Bjarnadóttir og Guðjón Ketilsson, Hafn-
arborg
„Í heild einkennist þessi fallega sýning af alúð,
íhygli og sterkri fagurfræðilegri tilfinningu.“
Mbl./AJ
3 Viðtöl við dauðann.
Magnús Pálsson, Listasafn Íslands
„Listamaðurinn leitar ávallt andhverfu sér-
hvers hlutar sem í þessu tilviki er vitundin um
lífið: hið leyndardómsfulla hvískur.“ Hugrás/
AJ
4 Kjarvalar.
Stefán Jónsson, Hafnarborg
„Stefáni er hugleikið hversu Kjarvalsverk,
jafnvel sem hlutir meðal hluta, eru samofin
menningarvitundinni sem merkingarbær stef,
minni eða tákn í hversdagslegri tilveru.“ Mbl./
AJ
5 Án áfangastaðar.
samsýning á yngri og eldri verkum, Listasafn
Reykjavíkur, Hafnarhús
„Ísland er að ýmsu leyti í brennidepli á þessari
vel heppnuðu sýningu, en með henni hefur
einnig verið efnt til umræðu um ferðaþjónustu
og áhrif hennar á landið – sem er knýjandi
málefni.“ Mbl./AJ
6 Innviðir.
Orri, Ljósmyndasafn Reykjavíkur
„Orri leitast í senn við að fanga hlutlægt sem
huglægt innra byrði híbýlanna; að klófesta efni
sem er á hverfanda hveli jafnt sem tilfinningu
fyrir lífi fólksins sem þar hrærðist.“ Mbl./AJ
7 Aldarminning
Barbara Árnason, Gerðarsafn
„Á sýningunni „Barbara Árnason – Ald-
arminning“ hefur miklum fjölda verka eftir
Barböru verið safnað saman, og mun hún án
efa hvetja til frekari rannsókna á listsköpun
hennar.“ Mbl./AJ
8 Sýning sýninganna.
Ísland í Feneyjum í 50 ár, Listasafn Reykjavíkur,
Kjarvalsstaðir
„Þar er vakin athygli á starfinu og metn-
aðinum sem tengist framlagi þjóðarinnar á
þessum elsta tvíæringi heims en hann var
fyrst haldinn árið 1895 á slóðum gondóla í
hinni fögru ítölsku borg.“ Mbl./AJ
9 Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands Libia Castro
& Ólafur Ólafsson
Karólína Eiríksdóttir, Hafnarborg
„Áhorfandinn (og hlustandinn) skynjar sam-
félagsvitund sem beinist áreynslulaust að
sjálfum „samfélagstextanum“, texta sem radd-
ir þylja og syngja í ýmsum formum, tónhæðum
og áherslum.“ Mbl./AJ
10 Myndin af Þingvöllum.
Listasafn Árnesinga
Viðamikil og metnaðarfull sýning þar sem leit-
ast var við að varpa ljósi á „afstöðu okkar til
staðarins, náttúru hans, sögu og merkingar“.
(Sýningarskrá/Einar Garibaldi Eirı́ksson)
Myndlistarsýningar ársins
Morgunblaðið/Eggert
Kona Frá sýningu á verk-
um Louise Bourgeois í
Listasafni Íslands, Konu.
[Sjá einnig lista á næstu dögum]
Topplistar ársins 2011
Gagnrýnendur og blaðamenn Morgunblaðsins velja það besta í listum á árinu
Ríkarður Ö. Pálsson
Gerzkir gæðatöfrar
Sinfóníuhljómsveit Íslands 17. mars.
Míaskovskíj: Sinfónía nr. 8. Prokofjev: Píanó-
konsert nr. 2 og þrír þættir úr Rómeó og Júl-
íu.
Viktoria Postnikova píanó og Sinfóníu-
hljómsveit Íslands. Stjórnandi: Gennadíj Ros-
destvenskíj.
„Stjörnuleikur Postnikovu, er spannaði allt
frá gróteskum fítonshljómum í hrímþursamóð
til fíngerðasta smáblómahvísls, var upplifun
af æðstu sort“
Dagur hinnar fögru gleði
Sinfóníuhljómsveit Íslands 4. maí.
Verk eftir Þorkell Sigurbjörnsson, Grieg og
Beethoven. Einleikari Víkingur Heiðar Ólafs-
son, einsöngvarar Christiane Oelze, Sesselja
Kristjánsdóttir, Kolbeinn Jón Ketilsson og
Bjarni Thor Kristinsson. Sinfóníuhljómsveit
Íslands, Kór Áskirkju, Hljómeyki og Óperu-
kórinn í Reykjavík. Stjórnandi: Vladimir
Ashkenazy.
„Loftið á tónleikunum virtist nánast titra í
lifandi þrívídd. Kastaði þó tólfum á glampandi
innkomum kórsins í lokaþætti Níunnar, er
skákuðu öllu sem maður hafði áður heyrt í
Háskólabíói.“ [...] „...lék á hvers manns vörum
í hléi: Til hamingju!“
Kosmísk stórátök
Sinfóníuhljómsveit Íslands 10. febrúar.
Wagner: Forleikur og ástardauði Ísoldar.
Hafliði Hallgrímsson: Sellókonsert nr. 2. R.
Strauss: Svo mælti Zaraþústra. Einleikari
Danjulo Ishizaka selló. Stjórnandi: Stefan So-
lyom.
„Þar kastaði í lokin Zaraþústra Strauss
tólfum við samnefnda heimspekiljóðabók
Nietsches. Hvílík orkestrun! Og hvílík spila-
mennska – allt frá fisléttustu dönsum, Uglu-
spegilssprikli og Rósaherruðum munúðargæl-
um í kosmísk stórátök, er SÍ-liðar fóru með
eins og að drekka vatn undir vandvirkri
stjórn Solyoms.“
Hjartadrottning mannsandans
Sinfóníuhljómsveit Íslands 24. febrúar.
Beethoven: Fiðlukonsert í D Op. 61. Bruck-
ner: Sinfónía nr. 4 í Es, „rómantíska“. Ein-
leikari Isabelle Faust fiðla. Stjórnandi: Bertr-
and de Billy.
„Nærri guðdómleg einlægni sveif yfir vötn-
um, ekki sízt fyrir æsispennandi beitingu á
veikast mögulegu styrkleikagráðum við ofur-
samstilltan mótleik hljómsveitar. Raunar má
segja að Faust hafi „sprengt“ dýnamíska
skalann niður á við í allt að fimm eða sex p,
og gerist það ekki á hverjum degi.“
Hinn nýi óperutenór
Óperutónleikar 21. maí.
Aríur og forleikir úr óperum eftir Verdi,
Puccini, Bizet, Schmidt, Massenet, Mascagni,
Wagner, Zandonai og Ponchielli. Jonas Kauf-
mann tenór og Sinfóníuhljómsveit Íslands.
Stjórnandi: Peter Schrottner.
„...þó hvergi skorti kraftinn þegar við átti,
þá sat kannski mest eftir þessi óvænt hör-
undsára ljóðræna mýkt er einkenndi túlkun
Kaufmanns á viðkvæmari augnablikum. Þökk
sé jafnt framúrskarandi spinto raddbeiting-
artækni hans sem augljósum listrænum
metnaði fyrir inntakslegri breidd.“
Snorri Valsson
Rússneska goðsögnin
Sinfóníuhljómsveit Íslands 10. mars.
Alfred Schnittke: Fiðlukonsert nr. 4, Dímítríj
Sjostakovítsj: Sinfónía nr. 8 í c-moll, op. 65.
Einleikari Alexander Rosdestvenskíj, fiðla.
Stjórnandi: Gennadíj Rosdestvenskíj.
„Stundum hitta menn á töfrastund á tón-
leikum og svo var í þessu tilfelli. Sinfón-
íuhljómsveit Íslands lék stórkostlega undir
hógværri stjórn hins göldrum hlaðna Genna-
díjs Rosdestvenskíjs. Túlkunin var hnitmiðuð
og spennan hélst frá upphafi til enda, jafnt í
ógnvekjandi hápunktum sem í ljóðrænustu
friðsældinni. Magnað!“
Tvö píanó í Salnum
Píanótónleikar 27. mars.
Johannes Brahms: Tilbrigði við stef eftir Ha-
ydn op. 56b, Frederic Chopin: Rondo op. 73,
W.A. Mozart: Sónata fyrir tvö píanó í D-dúr
KV 448, Maurice Ravel: La Valse. Aladár
Rácz og Helga Bryndís Magnúsdóttir, píanó.
„Píanóleikarar kvöldsins stóðu sig ákaflega
vel. Þó að uppruni þeirra Helgu Bryndísar og
Aladár sé ólíkur má finna hjá þeim ákveðnar
hliðstæður. Bæði sóttu þau menntun sína,
a.m.k. að hluta, til Mið-Evrópu og hafa gert
garðinn frægan sem einleikarar með hinum
ýmsu sinfóníusveitum hér á landi undanfarin
ár. Þau hösluðu sér bæði völl fyrir norðan,
hún í Eyjafirði og hann á Húsavík, og því
hafa væntanlega gefist ómæld tækifæri til æf-
inga. Það heyrðist þetta kvöld. Samleikur
þeirra í rubato og hröðum köflum rómantík-
urinnar var frábær. Tónlist Mozart getur ver-
ið óvæginn mælikvarði í tærleika sínum en
hápunktur kvöldsins var einmitt túlkun þeirra
á andante-kafla sónötunnar, tær snilld!“
Óskastundin
Sinfóníuhljómsveit Íslands 29. september.
Toru Takemitsu: I Hear the Water Dream-
ing, Air. Gustav Mahler: Sinfónía nr. 7. Ein-
leikari Melkorka Ólafsdóttir, flauta. Stjórn-
andi: Ilan Volkov.
„Bæði einleikari og hljómsveit fluttu verkið
óaðfinnanlega og af listfengi ... Hér er því
lagt á djúpið en líkt og á fyrri hluta tón-
leikanna hittum við hér á óskastund. Þetta
risavaxna verk var frábærlega mótað af Vol-
kov og hélt manni á sætisbrúninni allan tím-
ann. Sveitin stóð sig með afbrigðum vel. Hér
gæti ég farið í langa lofgerðarrullu um hvern
einasta hljóðfærahóp sveitarinnar en til þess
höfum við því miður ekki rými. Tónleikarnir
voru einfaldlega stórkostlegir og verðskulda
hverja stjörnu, sem hér er gefin.“
Í fjarlægum heimi
Sinfóníuhljómsveit Íslands 24. nóvember.
Anna Þorvaldsdóttir: AERIALITY (frum-
flutningur). Henri Dutilleux: Tout un monde
lointain... Johannes Brahms: Sinfónía nr. 4 í
e-moll op. 98. Einleikari Sæunn Þorsteins-
dóttir, selló. Stjórnandi: Ilan Volkov
„AERIALITY ... var stórskemmtileg og
heildstæð tónsmíð sem var prýðisvel flutt af
sveitinni. Dutilleux skapar oft dreymandi og
dularfulla næturstemningu sem brotin er upp
með ofsafengnum innskotum og kraftmiklum
endi. Sveitin lék verkið stórvel, samspil sveit-
ar og einleikara undir stjórn Volkov var frá-
bært og Sæunn flutti hinn krefjandi einleiks-
part af miklu öryggi, listfengi og geislandi
gleði.“
Beethoven hringurinn II
Sinfóníuhljómsveit Íslands 9. desember
Ludwig van Beethoven: Sinfónía nr. 4 í B-
dúr, op. 60. Sinfónía nr. 5 í c-moll, op. 67.
Stjórnandi: Hannu Lintu.
„Þegar svo vinsæl og margspiluð verk eru
á efnisskránni mætir maður óneitanlega með
hálfum huga á tónleika því það er hugsanlega
hægt að sigla af dauflegu öryggi í gegnum
sinfóníurnar tvær en það var svo sannarlega
ekki upp á teningnum þessa kvöldstund. Und-
ir stjórn Hannu Lintu fékk Sinfóníuhljóm-
sveit Íslands að láta öll blæ-, styrk- og lit-
brigði Beethovens njóta sín; brothætta
ljóðrænu, sprellandi fjör og ofsafengna reiði.
Flutningurinn var ekki hnökralaus en hann
var allan tímann stórskemmtilegur og spenn-
andi. Bravó!“
Klassíkir tónleikar ársins
Goðsögnin Gagnrýnendur eru ánægður með leik SÍ undir stjórn Gennadíj Rosdestvenskíj.