Þjóðlíf - 01.02.1989, Blaðsíða 15

INNLENT
HAFMENGUN VIÐ
ÍSLAND
Hreinn sjór — forsenda efnalegrar afkomu Islendinga
Allir vita hversu háðir íslendingar eru háðir sjávarútvegi,
og að sérstaða íslenskra afurða á erlendum mörkuðum er
m.a. talin felast í hreinni afurð, minna mengaðri en aðrar
þjóðir geta boðið upp á. Hvers konar mengun hafsins og
fiska dregur úr afkomumöguleikum þjóðarinnar. Þar sem
mengunar hefur orðið vart, hafa markaðir hrunið. Þannig
hrundi fiskiðnaður íra eftir að geislavirkni hafði orðið vart í sjó
áfiskimiðum. Þrátt fyrir að fólki sé sagt að viðkomandi meng-
un sé langt fyrir neðan hættumörk, þá hætti fólk að kaupa
fiskinn. Eins og fram kemur í úttekt Þjóðlífs hefur einungis
lítillar geislavirkni orðið vart í hafinu norður af íslandi, en það
breytir ekki nauðsyn strangari laga og reglna en tíðkast hafa.
Þá kemur m.a. fram, að hætta gæti stafað af flutningi hern-
aðartækja í hafinu nærri íslandi. Mengunarslys í sjónum
gæti jafnvel verið hernaðarleyndarmál. Samgönguráðherra,
sem hefur með þessi mál að gera, kveður Islendinga hins
vegar geta bannað flutninga á hættulegum efnum í hafinu
umhverfis landið; „Ég tel að okkur sé ekkert að vanbúnaði að
setja algjört bann á alla slíka umferð...
Þörf á mun betra
skipulagi
Viðtal við Gunnar H. Ágústsson, deildarstjóra
hjá Siglingamálastofnun ríkisins.
„Ég tel að íslendingar standi framarlega á
alþjóðavettvangi varðandi varnir gegn
mengun sjávar. Við erum aðilar að öllum
helstu alþjóðasamningum um mengunar-
varnir sjávar. A undanförnum árum hafa
íslensk stjórnvöld tekið af mikilli alvöru á
þessum málum, lagt drög að bættum meng-
unarvörnum heimafyrir og tekið af heilum
hug þátt í alþjóðlegri viðleitni í þessa átt.
Hafið er okkar gullkista og hana verðum við
að vernda með öllum tiltækum ráðum“,
sagði Gunnar H. Ágústsson hjá Siglinga-
málastofnun ríkisins í samtali við Þjóðlíf,
þegar hann var spurður hvort Islendingar
sinntu mengunarvarnamálum sjávar nægj-
anlega vel. Hann starfar við mengunarvarnir
sjávar og alþjóðlega samninga í þeim efnum
hjá stofnuninni.
Stafar íslendingum meiri ógn af utanað-
komandi mengun lieldur en mengun sem
kemur frá okkur sjálfum?
— Þrátt fyrir þá viðleitni okkar á alþjóða-
vettvangi og heima fyrir til að draga úr meng-
un sjávar, þá steðjar margs konar mengunar-
hætta að okkur. Þessi hætta getur reynst
okkur afdrifarík og ber okkur því að vera
mjög á varðbergi og láta í okkur heyrast ef
við teljum hagsmunum okkar ógnað.
— Eg tel ekki ástæðu til að óttast mjög þá
mengun sem kemur frá okkur sjálfum og fer í
hafið, því hún er það lítil. En vissulega má
margt betur fara hjá okkur sjálfum og slys
geta ætíð átt sér stað. Persónulega er ég mun
smeykari við þá mengun sem kemur utanfrá,
t.d. frá austurströnd Bandaríkjanna og berst
hingað með Golfstraumnum, eða frá olíu-
slysum í hafinu suður af íslandi.
Þörf á strangari reglum
— Ein af þeim mengunarhættum sem ís-
lendingar hafa bent á, m.a. á alþjóðavett-
Gunnar H. Ágústsson, deildarstjóri hjá
Siglingamálastofnun ríkisins. Hann
starfar við mengunarvarnir sjávar og al-
þjóðlega samninga í þeim efnum fyrir
stofnunina. Samkvæmt lögum um varnir
gegn mengun sjávar sem sett voru 1986
heyrir slíkt eftirlit undir Siglingamála-
stofnun.
vangi, stafar frá siglingu skipa milli Evrópu
og Bandaríkjanna með ýmiss konar stór-
hættuleg efni, t.d. kvikasilfur, ýmis eitur-
efni, geislavirk efni og margt fleira. í dag er
15