Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2009, Blaðsíða 8

VÍSINDAÞING SKÍ/SGLÍ
FYLGIRIT 59
Agrip erinda
E-01 Gallblöðrutökur á Landspítala 2006-2007
Kristín María Tómasdóttir1,2, Sigurður Blöndal1'2, Guðjón Birgisson1-2, Páll
Helgi Möller1-2
'Skurðlækningadeild Landspítala, 2læknadeild Háskóla íslands
kml@hi.is
Inngangur: Gallblöðrutaka er algeng aðgerð. Fyrri rannsóknir á
Islandi sýna góðan árangur þeirra. Tilgangur rannsóknarinnar
var að kanna árangur af gallblöðrutökum á Landspítala árin
2006-2007 og bera saman við fyrri uppgjör.
Efniviður og aðferðir: Farið var afturvirkt yfir sjúkraskrár
sjúklinga sem fóru í gallblöðrutöku. Skráð var aldur, kyn,
aðgerðartími, legudagar, bráð eða valaðgerð, opin aðgerð eða
gegnum kviðsjá, tíðni breytinga yfir í opna aðgerð, ERCP,
röntgenmyndataka af gallvegum í aðgerð og fylgikvillar.
Niðurstöður: Framkvæmdar voru 787 gallblöðrutökur en af
þeim voru 27 tilfelli útilokuð frá rannsókninni. Meðalaldur
sjúklinga var 51 ár og var meirihluti þeirra konur (70%). Aðgerðir
gegnum kviðsjá voru 751 en 22 þeirra var breytt í opna aðgerð
(3%). Níu aðgerðir voru opnar frá upphafi. Bráðaaðgerðir voru
355 (47%) og valaðgerð 405 (53%). Meðallegudagar voru tveir
(bráða: 2,1; val: 1,8) en 166 sjúklingar útskrifuðust samdægurs.
Meðalaðgerðartími var 65 mínútur (bráða: 67; val: 65). ERCP
var framkvæmt hjá 134 sjúklingum (18%), röntgenmyndataka
í aðgerð hjá 115 (15%) og 82 fengu kviðarholsdren í aðgerð
(11%). Fylgikvilla fengu 72 sjúklingar (9%). Tíu fengu alvarlegar
sýkingar í kviðarhol (1,3%), 4 margúl í kviðarhol (0,5%), 3
blæðingu (0,5%), 14 eftirlegusteina í gallrás (1,8%), 3 gallleka
(1%), 5 alvarlega áverka á gallrás (0,6%), 4 áverka á líffæri í
aðgerð (0,5%). Tveir sjúklingar létust í kjölfar aðgerðar (0,3%).
Alyktun: Gallblöðrutaka er enn örugg aðgerð á Landspítala.
Tíðni alvarlegra fylgikvilla er lág og sambærileg við niðurstöður
erlendra rannsókna.
E-02 Er öruggt að fjarlægja eðlilega botnlanga í gegnum
kviðsjá?
Valentínus Þ. Valdimarsson1'2, Sigurður Blöndal1-2, Páll Helgi Möller12
’Skurðlækningadeild Landspítala, Hæknadeild Háskóla íslands
valentv@hi.is
Inngangur: Botnlangabólga er algengur sjúkdómur en greining
getur verið óljós. Fyrir tíma kviðsjár var botnlangi alltaf
fjarlægður. Nýlega hefur komið í ljós að óhætt er að skilja eftir
eðlilega útlítandi botnlanga sem finnast við kviðsjá. Tilgangur
þessarar rannsóknar var að skoða fylgikvilla í kjölfar brottnáms
á eðlilegum botnlanga gegnum kviðsjá.
Efniviður og aðferðir: Allar sjúkraskrár sjúklinga eldri en 18 ára
sem fóru í bráða botnlangatöku með kviðsjá og vefjagreining
sýndi eðlilegan botnlanga, voru skoðaðar afturvirkt fyrir
tímabilið 1999 til 2009 (n=143). Skráð var aldur, kyn, mat
skurðlæknis í aðgerð, greining, legutími eftir aðgerð og
fylgikvillar aðgerðar.
Niðurstöður: Meðalaldur var 28,8 ár (bil:18-69) og voru konur
70%. Skurðlæknir mat botnlanga óbólginn í 79% tilfella. Hjá
70 sjúklingum fundust við aðgerð aðrar greiningar en botn-
langabólga. Algengustu greiningarnar voru sprungin blaðra á
eggjastokk (n=16) og legpípubólga (n=10). Fylgikvillar komu
fram hjá 26 sjúklingum (18,2%). Alls var fjöldi fylgikvilla 37 og
voru 8 sjúklingar með tvo eða fleiri fylgikvilla. Fylgikvillar voru;
sárasýkingar (n=7), þvagfærasýkingar (n=6), blæðing (n=6),
djúp kviðarholssýking (n=6), margúll (n=5), garnalömun (n=3)
lungnabólga (n=2), þvagtregða (n=l) og djúpbláæðasegi (n=l).
Alyktanir: Tíðni fylgk\'illa er há við brottnám á eðlilegum botn-
langa (18,2%) ef tekið er mið af því að fylgikvillar eftir greinandi
kviðsjáraðgerð (diagnostic laparoscopy) er aðeins um 0-2%
samkvæmt nýlegum rannsóknum. Ekki er hægt að mæla með
brottnámi á eðlilega útlítandi botnlanga gegnum kviðsjá.
E-03 Árangur flýtibataferils við ristilúrnám á Landspítala
Unnur Guðjónsdóttir1, Elsa Björk Valsdóttir1,2, Tryggvi B. Stefánsson1, Páll
Helgi Möller12
'Skurðlækningadeild Landspítaia, Hæknadeild Háskóla fslands
unnurg@landspitali.is
Inngangur: Aður var talið að sjúklingar sem færu í ristilúrnám
þyrftu langan tíma til að gróa sára sinna og beðið var með
fæði þar til að görnin væri komin í gang. Meðallegutími eftir
valaðgerð var um 10 dagar og heildartíðni fylgikvilla í kringum
40%. Með auknum skilningi á þeim lífeðlisfræðilegu breytingum
sem verða í kjölfar aðgerða hafa Kehlet og félagar sett saman
flýtibataferli (fast track) við ristilúrnám sem náði til alls ferilsins
frá innlögn til útskriftar. Ferlið hefur sýnt sig flýta fyrir bata,
stytt sjúkrahúslegu og fækkað fylgikvillum.
Flýtibataferill var innleiddur á skurðlækningadeild 2004 og
er tilgangur rannsóknarinnar að kanna hvort hann hafi borið
tilskilinn árangur.
Efniviður og aðferðir: Farið var afturvirkt í gegnum sjúkraskrár
allra sjúklinga sem undirgengust valristilnám á Landspítala
á árunum 2002 og 2007. Safnað var saman lýðfræðilegum
upplýsingum sem og upplýsingum um greiningu og tegund
aðgerðar, gang meðferðar eftir aðgerð og lengd sjúkrahúslegu
fyrir (2002) og eftir (2007) innleiðingu ferilsins. Niðurstöður
voru bomar saman milli ára.
Niðurstöður: Árið 2007 voru sjúklingar heldur eldri en þegar
þeir voru teknir til aðgerðar á árinu 2002 auk þess sem aðgerðum
vegna krabbameins fjölgaði hlutfallslega. Heildarlegudögum
fækkaði úr 10 dögum í 6 milli áranna. Á sama tíma jukust
endurinnlagnir úr 6 í 16%.
Ályktun: Flýtibataferlið hefur þjónað sínum tilgangi hvað
varðar fækkun heildarlegudaga þrátt fyrir að endurinnlögnum
hafi fjölgað.
8 LÆKNAblaðið 2009/95