Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2009, Blaðsíða 14

VÍSINDAÞING SKÍ/SGLÍ
FYLGIRIT 59
Ályktanir: Ábendingar skurðaðgerða hafa lítið breyst á þeim 18
árum sem rannsóknin náði til. Hins vegar hefur orðið veruleg
fjölgun á brjóstholsspeglunaraðgerðum þar sem ertingu og
hlutabrottnámi á fleiðru er bætt við fleyskurð. Því er áhyggjuefni
að tíðni endurtekins loftbrjósts hefur ekki minnkað, en um er að
ræða þekkt vandamál eftir speglunaraðgerðir sem mikilvægt er
finna lausn á.
E-19 Árangur lungnasmækkunaraðgerða við
lungnaþembu á íslandi 1996-2008
Sverrir I. Gunnarsson'■*, Kristinn B. Jóhannsson', Marta Guðjónsdóttir2'',
Hans J. Beck2, Björn Magnússon3, Tómas Guðbjartsson''4
'Hjarta- og lungmskurðdeild,2Hjnrtn- og lungnarannsókn Reykjalundi,
3Fjórðungssjúárnhúsið á Neskaupstað, Hæknadeild Háskóla íslands.
sverrirguwwrsson@gmait.com
Inngangur: Lungnasmækkunaraðgerð (lung-volume reduction
surgery) getur bætt lífsgæði og þrek sjúklinga með alvarlega
lungnaþembu. Þar sem fylgikvillar eru tíðir hafa þessar aðgerðir
þó verið umdeildar. Tilgangur þessarar rannsóknar var að
kanna árangur þessara aðgerða hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Framsæ rannsókn á 16 sjúklingum
(meðalaldur 59 ár, 10 karlar) með alvarlega lungnaþembu sem
gengust undir lungnasmækkunaraðgerð á LSH frá 1996 til
2008.1 gegnum bringubeinsskurð var -20% af efri hluta beggja
lungna fjarlægður með heftibyssu. Skráð voru afdrif sjúklinga,
fylgikvillar, legutími og öndunarmælingar fyrir og eftir aðgerð.
Meðaleftirfylgd var 8 ár.
Niðurstöður: Aðgerðartími var 86 mín. (bil 55-135) og miðgildi
legutíma 26 dagar (bil 9-85). Allir sjúklingamir lifðu af
aðgerðina. Viðvarandi loftleki (n=7) var algengasti fylgikvillinn
en 4 þurftu í enduraðgerð, 3 vegna bringubeinsloss og hinir
vegna blæðingar, gallblöðrubólgu og rofs á smágirni. Einn
sjúkling þurfti að endurlífga í enduraðgerð. FEV, fyrir aðgerð
mældist 0,97 L (33% af áætluðu), TLC 7,8 L (132% af áætluðu),
RV 4,5 L (205% af áætluðu) og þrek á áreynsluprófi 69 W. Einum
mánuði frá aðgerð hafði FEV, aukist um 34% í 1,3 L (p=0.004)
en breyting á öðrum gildum var ekki marktæk, m.a. á RV sem
lækkaði um 18% í 3,7 L og þol sem aðeins jókst um 3%. í dag
(febrúar 2009), em 10 af 16 sjúklingum á lífi og hrá meðallifun 96
mánuðir (bil 9-151).
Ályktun: FEV, jókst marktækt eftir aðgerð og allir sjúklingarnir
lifðu af aðgerðina. Hins vegar var tíðni alvarlegra fylgikvilla
há og legutími langur. Þar sem um lítinn sjúklingahóp er að
ræða og viðmiðunarhópur er ekki til staðar verður að túlka
niðurstöður varlega.
E-20 Árangur lungnabrottnámsaðgerða við
lungnakrabbameini á íslandi
Húnbogi Þorsteinsson', Hörður Alfreðsson2, Helgi J. ísaksson3, Steinn
Jónsson1'4, Tómas Guðbjartsson1'2
1Læknadeild Háskóla íslands, 2hjarta- og hmgnaskurðdeild, 3Rannsóknarstofu í
meinafræði og Hungnadeild, Landspítala
hthl4@hi.is
Inngangur: Lungnabrottnám er aðgerð til að fjarlægja stór og
miðlæg skurðtæk lungnakrabbamein sem ekki er unnt að lækna
með blaðnámi. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna árangur
þessara aðgerða, ábendingar og fylgikvilla þeirra hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á sjúklingum sem
gengust undir lungnabrottnám vegna lungnakrabbameins á
íslandi 1988-2007. Upplýsingar fengust úr sjúkraskrám og voru
m.a. kannaðar ábendingar aðgerðar, TNM-stig, fylgikvillar,
lífshorfur og forspárþættir lífshorfa (Cox fjölbreytugreining).
Niðurstöður: Samtals gengust 77 sjúkl. (meðalaldur 62,3 ár,
64% karlar) undir lungnabrottnám, hæ. megin í 44% tilfella.
Miðmætisspeglun var gerð í 31% tilfella fyrir lungnabrottnámið.
Alls reyndust 41 sjúkl. (54%) á stigi I+II, 27 (38%) á stigi IIIA/
B og 6 á stigi IV. í 17% tilfella sást krabbamein í skurðbrún.
Aðgerðartími var að meðaltali 161 mín. og blæðing í aðgerð 1100
ml. Helstu fylgikvillar eftir aðgerð voru gáttatif/flökt (21%),
lungnabólga (6,5%), fleiðruholssýking (5,2%) og öndunarbilun
(5,2%). Miðgildi legutíma var 11 dagar. Þrír sjúklingar (3,9%)
létust <30 daga frá aðgerð og voru lífshorfur eftir 1 og 5 ár 62,9%
og 19,3%. Aldur, TNM-stig og vefjagerð reyndust sjálfstæðir
forspárþættir lífshorfa.
Ályktun: Skammtímaárangur lungnabrottnámsaðgerða er
góður hér á landi og tíðni alvarlegra fylgikvilla lág. Langtíma
lífshorfur eru hins vegar lakari en erlendis og aðeins 1 af 5
sjúkl. á lífi 5 árum frá aðgerð. Skýring á þessu er ekki þekkt en
ófullnægjandi stigun fyrir skurðaðgerð gæti haft þýðingu, til
dæmis var hluti sjúklinga með útbreiddan sjúkdóm þar sem
skurðaðgerð er ekki talin koma að gagni. Ljóst er að bæta má
stigun þessara sjúklinga hér á landi, til dæmis með því að fjölga
miðmætisspeglunum.
E-21 Miðmætisspeglanir á íslandi
Þóra Sif Ólafsdóttir', Gunnar Guðmundsson2-4, Jóhannes Björnsson3-4,
Tómas Guðbjartsson* 1'4
’Hjarta- og lungnaskurðdcild, Hungnadeild og 3R.H. meinafræði, Hæknadeild HÍ
thorasif&landspitali.is
Inngangur: Speglun er kjörrannsókn við sýnatöku úr miðmæti,
til dæmis við æxlisstigun. í svæfingu er gerður 2ja cm
skurður neðst á hálsi, spegli tengdum Ijósgjafa rennt niður
eftir utanverðum barka og sýni tekin úr framverðu miðmæti.
Blæðingar eru hættulegasti fylgikvillinn og getur verið erfitt að
stöðva. Ekki liggja fyrir upplýsingar um ábendingar eða árangur
þessara aðgerða hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggð á öllum
sjúklingum sem gengust undir miðmætisspeglun á íslandi
tímabilið frá 1. janúar 1983 til 31. desember 2007. Listi og
upplýsingar um sjúklinga fengust úr aðgerða- og meinafræðiskrá
LSH og sjúkraskrám. Tímabilinu var skipt í fimm 5 ára tímabil.
Niðurstöður: Alls voru gerðar 236 aðgerðir (61% karlar) og
var meðalaldur 59,9 ár (bil 11-89 ár). Aðgerðum fjölgaði úr 16
á fyrsta tímabili í 83 síðasta tímabilið. Helstu ábendingar voru
stigun lungnakrabbameins (64%), óþekkt fyrirferð í miðmæti
(24%) og grunur um sarklíki (9%). Ábendingar héldust
óbreyttar á milli tímabila. Aðgerðirnar tóku að meðaltali 30
14 LÆKNAblaðið 2009/95