Hafnarfjörður - Garðabær - 01.05.2015, Blaðsíða 11

111. Maí 2015
spurður hvort stuðla ætti að frekari
einkavæðingu kerfisins.
Ekki er annað að sjá en að einkavæð-
ing grunnþjónustu sé á stefnuskrá nú-
verandi stjórnvalda. Kristján Þór Júlí-
usson heilbrigðisráðherra hefur opnað
á að ríkið feli einkaaðilum stærri
hlut í rekstri heilbrigðisþjónustunar.
Kristján Þór hefur þannig bent á að
einkaaðilar gætu komið að rekstri
heilsugæslustöðva. Hanna Birna Krist-
jánsdóttir, fyrrverandi innanríkisráð-
herra, sagðist í þættinum Sprengisandi
á Bylgjunni, í október í fyrra, að hún
sæi ekkert því til fyrirstöðu að einka-
aðilar kæmu að uppbyggingu sam-
göngumannvirkja. „Á leikskólastiginu
þá hefur sú þróun orðið, og eiginlega
bara hægt og hljótt, og tekist alveg
frábærlega til. Þar er stór hluti af
leikskólabörnunum sem er kominn
inn í sjálfstætt rekna leikskóla. Þar er
ég að tala um Hjallastefnuna,“ sagði
Illugi um hugsanlega einkavæðingu
skólakerfisins. Menntamálaráðherra
bendir þar réttilega á að nokkur hluti
skólakerfisins, séu öll þrep kerfisins
tekin með, eru þegar í einkarekstri.
Atvinnulífið boðar innrás
„Það er rík ástæða til að auka áherslu
á fjölbreyttari rekstrarform,“ segir í
nýrri skýrslu Samtaka atvinnulífs-
ins og Viðskiptaráðs sem ber heitið
Stærsta efnahagsmálið - sóknarfæri
í menntun. Skýrslan sem kynnt var
í lok október árið 2014 er manife-
sto atvinnulífsins í menntamálum.
Samhliða skýrslunni hafa ýmis sam-
tök atvinnugeira lagt aukna áherslu
á umræðu um menntun. Skýrslan
kom út skömmu eftir hvítbók mennta-
málaráðherra en í henni boðar Illugi
Gunnarsson grundvallarbreytingar á
kerfinu. Í þeim viðtölum sem hann
hefur veitt vegna útgáfu hvítbókar-
innar hefur hann ekki viljað sam-
þykkja að til standi að skera niður í
kerfinu. Kostnaðurinn af menntakerf-
inu virðist honum þó vera ofarlega
í huga. Beinu tali um niðurskurð er
bægt frá með umræðu um forgangs-
röðun.
Bylting viðskiptalífsins
„Við skulum nota aðferðina sem
Che Guevera notaði í byltingunni á
Kúbu,“ sagði Margrét Pála Ólafsdóttir,
eigandi Hjallastefnunnar ehf, á árs-
fundi „atvinnulífsins“ sem fór fram í
Hörpu, fimmtudaginn 3. apríl í fyrra.
Yfirskrift fundarinns var: „Aukin
samkeppnishæfni - betri lífskjör allra“.
Margrét Pála blés í stríðslúðrana og
lýsti íslensku menntakerfi nánast sem
brunarústum í höndum harðsvíðra
möppudýra, snauðum af tilfinningu
fyrir nemendum og hagsmunum
þeirra. „Við skulum ráðast að þessari
valdastofnun. Skólinn, Kennarasam-
bandið, Kennaraháskólinn, fram-
haldsskólinn, verkföllin, allur þessi
pakki. Við skulum ráðast eins víða að
þessu og við getum með því að stofna
nýtt. Með því að búa til eitthvað,“ sagði
hún.
Stefna Sjálfstæðis-
flokksins
Bergmál þessa tóns mátti heyra hjá
frambjóðendum Sjálfstæðisflokksins
fyrir síðustu borgarstjórnarkosningar
sem fóru fram í maí í fyrra. Þannig
var Halldóri Halldórssyni, oddvita
Sjálfstæðisflokksins, tíðrætt um aukið
„valfrelsi“ í skólamálum og styrkingu
sjálfstæðu skólannna. Hið pólitíska
hugtak einkavæðing er afar óvinsælt
og því lítið notað. Einkavæðing lýsir
því þegar stjórn, rekstur og áhrif ein-
inga eru færð til einkaaðila í ríkara
mæli en þegar er. Dæmi um þetta er
stofnun sem hingað til hefur að öllu
leyti búið við eignar- og boðvald hins
opinbera en kýs svo að bjóða hluta
starfseminnar út til einkareksturs. Slíkt
er einkavæðing frá því sem var. Flestar
kannanir sýna mikla andstöðu við
einkavæðingu. Við þessu hafa stjórn-
málamenn brugðist með því að skapa
ný hugtök eins og einkarekstur, valfrelsi
og samkeppni þegar markmiðið í reynd
er einkavæðing.
Auðvitað einkaðilar
„Auðvitað viljum við einkaðila,“
sagði Áslaug Friðriksdóttir í samtali
við Morgunútvarp Rásar 2 skömmu
fyrir síðustu kosningar. „Nú er einka-
skólarnir mjög vinsælir. Nemendum
í einkaskólum hefur fjölgað mjög
undanfarin ár.“ Áslaug endurómaði þar
stefnu flokksins fyrir borgarstjórnar-
kosningar. „Sjálfstæðisflokkurinn ætlar
að stuðla að því að fjölga valkostum í
menntun reykvískra barna. Við viljum
efla samkeppni og fjölbreytni með
sjálfstæðari skólum og fleiri sjálfstætt
starfandi skólum,“ segir í stefnuplaggi
flokksins. Áslaug sagði í sama viðtali
að foreldrar sem ekki hefðu efni á að
greiða aukið fyrir nám barna sinna
ættu að forgangsraða með öðrum
hætti. „Skoðum foreldrana sem eru
núna hjá einkaðilum. Þetta eru for-
eldrar sem eru með engum hætti öðru-
vísi en aðrir foreldrar hjá borginnni.
Þau hins vegar forgangsraða þessum
fimm þúsund kalli sem skólagjöldin
eru meiri.“ Hún sagði vinstrimenn
kreddufulla og mótfalla arði. „Það er
algjör kredda vinstrimanna að arðsem-
iskrafan sé slæm. Hún er það ekki,“
sagði Áslaug.
Ríkið borgi
„Íslenskt menntakerfi er að megn-
inu til fjármagnað af hinu opinbera
og fyrir slíku fyrirkomulagi má færa
sterk rök,“ segir í menntaskýrslu
Samtaka atvinnulífsins, eins eiganda
Tækniskólans. Samtökin virðast þó
mjög áfjáð í að einkaðilum verði
hleypt að fé því er hið opinbera leggur
til og gerir ekki sérstaka athugasemd
við þá forgangsröðun samfélagsins að
leggja talsverðan metnað í menntun.
„Menntamál eru þó víðfeðmari en
flestir málaflokkar á forræði hins op-
inbera, einkum þegar áhrif á lífskjör
eru metin. Þannig mótar menntakerfið
einstaklinga á margvíslegan hátt;
byggir upp hagnýta hæfileika, leggur
grunn að samfélagslegum viðmiðum,
eflir tilfinningaþroska og styður við
félagslega tengslamyndun. Á sama tíma
er menntakerfið grunnstoð verðmæta-
sköpunar í hagkerfinu og styrkir getu
þess til að mæta alþjóðlegri samkeppni.
Með öðrum orðum er menntun stærsta
efnahagsmál framtíðarinnar.“
Stenst ekki nána skoðun
Opinbera skýringin um að Iðnskólinn
verði einkavæddur með yfirtöku
Tækniskólans eftir aðeins örfárra
vikna vinnu stenst ekki nánari skoðun.
Ákvörðun sem þessi er í höndum fleiri
aðila en menntamálaráðuneytisins.
Hins vegar má halda því fram til að
skera á pappírsslóð hjá hinu opinbera
og um leið verður erfiðara að rekja
pappírsslóð ákvörðunarinnar. Óskað
var samtals við menntamálaráðherra
vegna málsins. Í svari frá Sigríði Hall-
grímsdóttur, aðstoðarmaður ráðherra,
var vísað á verkefnastjóra sameiningar-
innar, Ársæl Guðmundsson. Hann er
embættismaður og tekur ekki póli-
tískar ákvarðanir heldur ráðherra.
Atli Þór Fanndal
atli@thorfanndal.com
Illugi Gunnarsson. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir.
Göldrótt súpa og
gómsætur humar
Eyrarbraut 3, Stokkseyri · Sími: 483 1550
info@fjorubordid.is · www.fjorubordid.is