Neytendablaðið - 01.03.2011, Blaðsíða 2

NEYTENDABLA‹I‹
1. tbl., 57. árg. – mars 2011
Útgefandi: Neytendasamtökin,
Hverfisgötu 105, 101 Reykjavík
Sími: 545 1200 Fax: 545 1212
Veffang: www.ns.is
Netfang: ns@ns.is
Ábyrgðarmaður: Jóhannes Gunnarsson
Ritstjóri: Brynhildur Pétursdóttir
Ritnefnd: Jóhannes Gunnarsson,
Þuríður Hjartardóttir, Hildigunnur Hafsteinsdóttir
Umsjón með gæðakönnun: Ian Watson
Yfirlestur: Finnur Friðriksson
Umbrot og hönnun: Uppheimar ehf.
Prentun: GuðjónÓ ehf. – vistvæn prentsmiðja
Forsíðumynd: Istock photo
Upplag: 10.500 eintök, blaðið er sent öllum
félagsmönnum í Neytendasamtökunum
Ársáskrift: Árgjald Neytendasamtakanna er
4.700 krónur og innifalið í því er m.a. Neytendablaðið,
4 tölublöð á ári.
Heimilt er að vitna í Neytendablaðið í öðrum
fjölmiðlum sé heimildar getið. Óheimilt er
þó að birta heilar greinar eða töflur án leyfis
Neytendasamtakanna. Upplýsingar úr Neytendablaðinu
er óheimilt að nota í auglýsingum og við sölu nema
skriflegt leyfi Neytendasamtakanna liggi fyrir.
Lykilorð á heimasíðu: pens03
Leiðari ritstjóra 2
Fyrir félagsmenn 3
Kvörtunarþjónustan 4
Formaldehýð í neysluvörum 6
Facebook markaður á netinu 7
Sýklalyfjaónæmi 8
Sýklalyf í landbúnaði 10
Verðmerkingar á kjöti 11
Frá formanni 13
Gæðakönnun á þvottavélum 14
Lífræn ræktun -áhuginn eykst 16
Snjallsíminn nýjasta vopn neytenda 18
Varúð - heitt vatn 20
Skrefatalning símafyrirtækja 21
Matvælafréttir 22
Efni
Blaðið er prentað á
umhverfisvænan hátt.
Brynhildur Pétursdóttir
Sýklalyf undir smásjánni
Þegar sýklalyf komu fyrst fram á sjónarsviðið fyrir um sjö áratugum ollu þau byltingu
í læknavísindum. Þessi kraftaverkalyf gátu ráðið niðurlögum alvarlegra sjúkdóma
sem áður höfðu dregið marga til dauða, til dæmis allt að þriðjung þeirra sem fengu
lungna bólgu. Alexander Fleming, sem uppgötvaði fyrir tilviljun lyfið penisillín, varaði
sjálfur við rangri notkun á lyfinu vegna hættu á ónæmi. Þrátt fyrir það hafa sýklalyfin
verið notuð óhóflega og sýklalyfjaónæmi er í dag orðin raunveruleg heilbrigðisvá. Á
einföldu máli þýðir sýklalyfjaónæmi að hefðbundin sýklalyf eru hætt að gagnast við
ákveðnum sýkingum því nýir ónæmir bakteríustofnar hafa náð að hasla sér völl.
Ástæðan fyrir auknu sýklalyfjaónæmi er fjölþætt en almennt eru menn sammála um
að ómarkviss og röng notkun sýklalyfja sé einn helsti orsakavaldurinn. Þessi staða
er graf alvarleg og Alþjóða heilbrigðismálastofnunin hefur varað við þeim alvarlegu
afleið ingum sem sýklalyfjaónæmi hefur í för með sér. Fyrir utan þá heilsuógn sem
mann kyninu stafar af þessari þróun er kostnaður vegna þessa einnig hár. Ástæðan er
meðal annars sú að þegar hefðbundin sýklalyf duga ekki til þarf að grípa til sérhæfðari
og dýrari lyfja og jafnvel innlagna á spítala.
Í þessu blaði fjöllum við um sýklalyfjanotkun og beinum sérstaklega sjónum að
börn um en þau eru helstu notendur sýklalyfja hér á landi. Rætt er við Vilhjálm Ara
Arason heimilislækni en hann hefur um árabil fjallað um sýklalyfjanotkun og þá
sérstak lega sem meðferð við miðeyrnabólgu í börnum. Hann hefur áhyggjur af þróun­
inni hér á landi, sem er mun verri en í nágrannalöndunum, og hefur bent á þá heilsu­
fars vá sem óskynsamleg sýklalyfjanotkun getur haft í för með sér.
Oft berast fréttir af því að við Íslendingar eigum met í neyslu á hinum og þessum
lyfjum. Það getur varla verið eftirsóknarvert að eiga slík met. Þau benda til þess að
lýðheilsa landans sé svo slæm að við þurfum á fleiri og meiri lyfjum að halda en íbúar
í nágrannalöndunum eða þá að við séum of ágjörn í lyf og læknar of fúsir til ávísa
þeim. Eflaust er ástæðan sambland af þessu og jafnvel fleiri þáttum. En hver sem hún
er þá hlýtur markmiðið að vera að lyfjanotkun sé ávallt markviss og hófleg og gildir
þá einu hvaða lyf um ræðir.
2 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2011