Tímarit Máls og menningar - 01.04.1946, Síða 113

UMSAGNIR UM BÆKUR
103
in viS Laugarnes, og þar eff hún hefur fundizt þar, er enginn efi á, að hún er
ekki slæðingur, fyrst og fremst vegna þess að sú tegund finnst hvergi í heim-
inum sem slæðingur. Ef ég hefði sleppt henni og öðrum álíka sjaldgæfum teg-
undum, myndi gagnrýnandinn auðvitað hafa orðið enn æfari vegna „trassa-
skaparins". — Guðni veit líka ofur vel, að Helgi Jónsson taldi sig hafa fundið
Epilobium montanum á Austfjörðum, og þótt hann hafi ekki pressaff nein
eintök, er engin ástæða til að efast um þetta, sérstaklega þegar maður veit,
hvemig útbreiðsla tegundarinnar er. Fundur hennar í Færeyjum styður orð
Helga vel, þótt Guðni leggist svo lágt að gera gys að þeim í grein, sem hann
vill láta taka sem alvarlegan dóm um bók um náttúrufræði. — Og Moneses
uniflora hefur ef til vill fundizt hér, eins og sagt er í bók minni, þótt ekki sé
það víst, en upplýsingin: „Vex í Noregi norðar en Island er“, er ekki nein
rök fyrir því að hún sé til hérlendis, þótt Guðni haldi það. Hann heldur
kannski, að ég álíti, að fyrst skrælingjar búa á Grænlandi á svipuðum breidd-
arstigum og ísland er, hljóti Islendingar að vera skrælingjar líka?
Guðni Guðjónsson spyr, hvaða heimildir ég hafi fyrir því, að Potentilla
erecta sé til á Austfjörðum, „sem við minni spámennirnir höfum ekki“. Hann
ætti að kaupa og lesa „Náttúrufræðinginn", en auk þess glugga í ýmsum öðr-
um ritum um íslenzkar jurtir, sem og leggja á sig að leita að jurtinni i söfnum.
Ein setning í viðbót til að benda á ástæðulausar og ónauðsynlegar aðdrótt-
anir Guðna. Kafla hans um „slæðinga og innlendar tegundir" lýkur með þess-
um orðum: „Betula coriacea er prentuð með letri innlendra jurta, en er ekki
tölusett eins og aðrar tegundir. Höf. er ekki heldur viss um að geta þekkt
hana, en segir hana vera hér á landi ,að því er bezt verður séð á eintökum í
grasasöfnum á Norðurlöndum‘.“ — Það er rétt, að þessi tegund er ekki tölu-
sett, en það stendur aftur á móti hvergi, að ég sé ekki viss um að geta þekkt
hana. Sú setning sýnir aðeins kunnáttuleysi Guðna sjálfs og illkvittnina, enda
efast ég ekki um, að hann hefur aldrei séð neitt eintak af þessari birkitegund.
En ástæðan til þess, að ég tölusetti ekki þessa tegund, var fyrst og fremst sú,
að á þurrkuðum eintökum af henni getur manni skjátlazt, þótt sænski birki-
sérfræðingurinn, dósent Bertil Lindquist, hafi talið fyllilega öruggt, að ein-
tökin, sem um var að ræða, tilheyrðu þessari tegund einni. Eftir komu mína
hingað í haust sá ég hana líka í nokkrum görðum hér, og í þá hafði hún
komið frá Hallormsstað.
Um íslenzku nafngiftirnar er það eitt að segja, að ég notaði við þær fyrst
og fremst „Flóru Islands", en þar sem hennar naut ekki við, notaði ég svipaða
aðferð og Stefán Stefánsson gerði, og það hefur hingað til verið taliff til fyrir-
myndar. En þegar það er gert í minni bók, er það auðvitað fundið henni til
foráttu, eins og annað! Nafniff „tvíbýlisstör" fellur um sjálft sig um leiff og
hinu beinlínis ranga orði „tvíbýli" er breytt í „sérbýli", og þess vegna hlýtur
„tvíbýlisstör“ nú að heita „sérbýlisstör". Hefði ég ekki breytt þessu, myndi
Guðni eflaust hafa tekið það sem dæmi um „ósamræmi" og talið það enn eina
óhæfuna „séð frá vísindalegu sjónarmiði“. Annars myndi Guðni ef til vill hafa