Tímarit Máls og menningar - 01.03.1958, Blaðsíða 61

NICOLAE GRIGORESCU
við kynnumst manninum býsna vel.
Þessar myndir eru svo vel málaÖar, að
ekki er hægt að efast um sannleiks-
gildi þeirra. Það er enginn í vafa að
myndirnar eru af listamanni, að mað-
urinn sé góðlegur, nokkuð alvörugef-
inn, en um leið svo einbeittur, að
hann mundi ekkert láta aftra sér frá
að framkvæma ætlunarverk sitt í líf-
inu.
List hans tók stöðugum þroska, og
þegar hér er komið sögu, er hann á
hátindi starfsævi sinnar. Enda held-
ur hann nú hverja stórsýninguna á
fætur annarri. 1873 hélt Listvinafé-
lagið í Búkarest mikla sýningu og átti
Grigorescu þar hundrað myndir.
Þessar myndir vöktu athygli þeirra,
sem helzt voru dómbærir á þá hluti
þar í borg. Um næstu áramót hélt
hann svo sjálfstæða sýningu með 300
myndum. Þær voru með ólíkustu við-
fangsefnum, svo sem landslag, kyrra-
lífsmyndir og blóm, en það sem mesta
eftirtekt vakti og nýtt var í rúmenskri
list, voru hinar fjölmörgu myndir af
alþýðufólkinu og sveitalífinu í sínu
margþætta formi.
Nú ferðaðist hann til Ítalíu og mál-
aði hvar sem hann kom, á Sikiley, í
Kalibríu, Napólí og Róm, en síðan
hélt hann enn til Frakklands. Og þar
var hann enn er Rúmenar hófu stríð-
ið fyrir sjálfstæði sínum gegn Tyrkj-
um. Flýtti hann sér þá heim og fór
beint á vígvöllinn, ekki samt með
sverð eða byssu í hönd, heldur pensil-
inn eins og vant var. Hér sjáum við
þenna friðsama mann í nýju ljósi.
Persónulega er mér illa við að horfa
á allar stríðsmyndir, en hinu verður
ekki neitað, að myndir hans frá þessu
tímabili eru gerðar af hinni mestu
snilld. Hér opnaðist honum mögu-
leiki til að sýna það, sem oft vantar í
margar af myndum hans: kraft og
hreyfingu. Ég veit ekki hvort þessi at-
riði eru svo sérstaklega mikilvæg í
list, það fer mest eftir skapferli
manna, en á hinn bóginn er það
skemmtilegt, ef listamaðurinn getur
sýnt að hann á þetta til, því það eyk-
ur á fjölbreytnina og fjölhæfnina.
Hann dró enga fjöður yfir ógnir og
hrylling stríðsins, hann var þar eins
sannur og í öllu öðru, sem hann tók
sér fyrir hendur.
Að stríðinu loknu fór Grigorescu
enn til Frakklands og dvaldi þar sjö
ár samfleytt, frá 1880 til 1887, en
málaði þá einkum við strendur Bre-
tagne-skagans. Síðasta ár sitt þar hélt
hann sýningu í París, sem fékk fram-
úrskarandi viðtökur hjá blöðunum
og gagnrýnendunum. Sama árið fór
hann til Búkarest og hélt þar sýningu
á meira en tvö hundruð myndum við
hinar ágætustu viðtökur.
Hann var nú orðinn fimmtugur og
hætti að mestu utanlandsferðum. Og
nú málaði hann árum saman einkum
í héröðunum við rætur Karpatafj all-
51