Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Blaðsíða 8

Björn Th. Björnsson
„Hér er náttúrlega mjög mikill
kultur“
Kringum Vínarferð Jóns Pálssonar frá Hlíð
Þetta var á þeim árum þegar manni fannst
allir í slagtogi við heimsmenninguna sem
komið höfðu einhverju niður á prent. Það
var líka á þeim árum þegar engum full-
orðnum manni fannst taka því að skifta
orðum við ungling. Fyrir báðar þær sakir
varð ég ekki nema áheyrandi og áhorfandi
að eymdarspeki Jóns Pálssonar frá Hlíð.
Allt var á fallanda fæti, og óáran tímans
lýsti sér í hverju einu, þessum skelfilega
íslenzka osti, skorinn niður sem næfur-
þunn og gagnsæ leðurtjása. — Manstu
eftir ostinum í Vín Bangsi? Þykkur og
mjúkur og bragðmikill og skorinn í stóra
bita en ekki þessi bragðlausu skæni eins
og hér, ha? Þá hallaði hann sér aftur í
stólnum, ef ekki var dívan til að leggjast
á, og skaut fram skúffunni. Eða þá út-
gangurinn á þessum nýmóðins spraði-
bössum, í pokabuxum og stórköflóttum
jökkum. — Mikil skelfing er að sjá hann
Kiljan ha. Alveg eins og taflbretti til fara
svei mér þá. Og samt svona gáfaður strák-
ur. Eða þá þessi lapþunna nýmóðins két-
súpa. — Manstu eftir kétsúpunni Bangsi?
Með útákasti, þykku bankabyggi og súrri
skyrdillu með ha? Og kétið nærri
mauksoðið í súpunni. Á einhverjum kjöt-
súpudegi varð móðir mín áheyrsla þessa
sérstaka bölmóðs og fékk næst fullorðna
vinnukonu sína úr sveit til þess að elda
kétsúpu eins og hún gerðist fyrir afturför
mannkynsins, með þykku bankabyggi í
botni, útákasti og langsoðnu kjöti og gott
ef ekki sýrðri skyrdellu ofaná. Þannig til-
réttuð var þessi endurfæðing siðmenning-
arinnar borin fyrir þá umvöndunarvinina,
Jón og Bangsa frænda minn. Stytzt frá að
segja var hvorki niðurlæging kétsúpunnar
nefnd oftar né fyllri skál borin fram í
eldhúsið aftur. Og þá var það jazzinn.
Undir því ónefni minnir mig að öll músfk-
tónlist hafi flokkazt sem var ekki þýzk
eða þýzkættuð og yngri en Brahms.
— Þessi jazz Bangsi! Það er ekki lengur
hægt að fá sér hafragraut inni á Hressing-
arskálanum svei mér þá fyrir þessum jazzi
ha. Nú koma þeir heldur ekki lengur, ekki
Kempff, ekki Marteau og þá ekki Fried-
mann ha! Ég fann á öllu að fyrri reisn
aldanna væri endanlega komin í hundana.
Enda þótt Donkósakkarnir í Gamla bíó
hafi auðvitað verið fyrir pöpulinn, var
hann samt ekki alveg eins harður út í þá.
Það var út af Gorkí. Og það var líka út af
þýðingum hans á smásögum Gorkís sem
mér fannst Jón Pálsson frá Hlíð á ein-
hvern leynilegan hátt í vitorði með heims-
6
TMM 1993:3