Dagblaðið Vísir - DV - 12.04.2010, Blaðsíða 15
FRAMKVÆMDIR
OG FYRIRGANGUR
SIGURÐUR HELGI GUÐJÓNSSON, formaður húseigendafélagsins svarar fyrirspurnum lesenda.
Sendið fyrirspurnir á neytendur@dv.is
NEYTENDUR 12. apríl 2010 MÁNUDAGUR 15
MEINHOLLAR PAPRIKUR Grænmeti er allra meina bót.
Þar er paprikan engin undantekning. C-vítamín í einni papriku
jafnast á við fjórar appelsínur auk þess sem hún er algjörlega
fitusnauð og inniheldur lítið sem ekkert af kaloríum. Paprikur
geymast best við 15 til 18 gráðu hita. Þeir sem eiga í vandræð-
um með að velja paprikurnar úti í búð ættu að hafa í huga að
þær eiga að vera þéttar og fastar í sér. Þær eru enn fremur til-
valdar til innkaupa ef liturinn er stekur og fallegur.
MISSTI BÍLINN EN FÆR
EKKERT UPP Í SKULDINA
alls ekki nýr,“ segir Runólfur og bendir
á að meðalaldur bifreiða á Íslandi sé
um tíu ár. „Nýr bíll er ekki það sama
og tólf ára hlutur, það vita allir sem
hafa keypt sér notaðan bíl. Það á ekki
að miða matið við nýjan bíl,“ segir
hann.
Málunum hefur fækkað
Runólfur segir að félagið hafi
gagnrýnt harðlega og sent erindi til
opinberra aðila út af því hvernig fjár-
mögnunarfyrirtækin framkvæma
kostnaðarmat í tengslum við uppgjör
vegna bílsasamninga. „Það hefur allt
of oft verið mjög í óhag neytendum
og þvert á þær viðmiðanir sem eru á
markaði,“ segir Runólfur. Hann seg-
ist hafa orðið var við áherslubreyt-
ingar hjá fyrirtækjunum eftir þetta.
„Við fáum eitt og eitt mál en þeim
hefur fækkað mjög. Sum fyrirtækin
eru betri en önnur þegar kemur að
þessu,“ segir Runólfur og bætir við að
lögum samkvæmt megi eignaleigu-
fyrirtækin ekki beita neytendur af-
arkostum og þeim beri að gæta jafn-
ræðis. „Það hefur nokkuð borið á því
að þetta sé einhliða uppgjör þar sem
viðkomandi einstaklingar hafa vart
getað borið hönd fyrir höfuð sér,“ seg-
ir hann.
Kostnaðarfrek
vörslusvipting
Spurður hvaða
ferli fari í gang
þegar fólk hætt-
ir að geta borgað
af bílasamningum
segir Magnús að
eftir 45 daga fái
fólk sent riftunar-
bréf. Hann hvet-
ur alla viðskipta-
vini sem eiga í
greiðsluvanda
að tala við Av-
ant, frekar en að
stinga hausn-
um í sandinn og hætta að borga.
„Oftar en ekki þarf vörslusviptinga-
fyrirtækið, sem við erum með samn-
ing við, að eltast við bílana hjá fólki.
Það getur tekið langan tíma og getur
verið kostnaðarfrekt,“ segir Magnús.
Hann segir að þegar bifreiðin sé fund-
in sé hún flutt á löggilt skoðunarverk-
stæði sem fari yfir alla þætti sem varði
ástand bifreiðarinnar. Í framhaldi er
viðskiptavinum sent uppgjör, sem
hann hafi tíu daga til að andmæla.
Þegar ástandsskoðun er lokið segir
Magnús að metið sé hverju sinni hvort
ákveðið sé að gera við bílinn og setja
á bílasölu eða hvort hann sé settur á
uppboð. „Við reynum að koma þeim
í þokkalegt ástand en bílarnir eru oft
í skelfilegu ástandi. Við reynum alltaf
að fá sem mest fyrir bílana, hvort sem
það er á uppboði eða á bílasölu,“ segir
Magnús.
Hann segir aðspurður að heimt-
urnar frá þeim sem sviptir hafa verið
bifreiðum sínum séu sjaldnast góð-
ar. „Þú getur rétt ímyndað þér hvort
líklegt sé að ég fái eitthvað frá þess-
um einstaklingi. Í þessu dæmi sem
þú lýsir virðast ekki miklir möguleik-
ar á góðum endurheimtum, þó fólk sé
auðvitað eins misjafnt og það
er margt. Það er dýrast fyrir
alla að gera ekki neitt og
ég hvet fólk eindregið
til að ræða við okk-
ur,“ segir hann
að lokum.
Reyna að leysa öll vandamál
Framkvæmdastjóri Avant hvetur alla
viðskiptavini sem eiga í greiðsluerfiðleik-
um til að ræða við fyrirtækið í stað þess
að stinga höfðinu í sandinn.
Ósátt við uppgjörið Kristín María segir að
Toyota-bíllinn hafi verið í fínu ásigkomulagi,
miðað við aldur. MYND RÓBERT REYNISSON
Eigendur í fjöleignarhúsum þurfa
allir einhvern tíman að ráðast í við-
hald, breytingar og endurbætur á
íbúðum sínum. Það er gömul saga
og ný. Eigendur hafa verulegt svig-
rúm í því efni gagnvart sameigend-
um þótt slíkar framkvæmdir valdi
einatt sambýlisfólkinu ónæði.
Stundum er þetta „Sagan enda-
lausa“ og framkvæmdir spanna
langan tíma. Oft er barið, mölvað,
sagað og borað á öllum tímum.
Slæm umgengni um sameignina er
oft fylgifiskur. Eru dæmi um illvíg-
ar deilur vegna þessa og að íbúð-
areigendur hafi jafnvel flúið hús
þegar verst hefur látið. Menn nota
jafnvel sleggjur og múrbrjóta til
tjáskipta. Þegar framkvæmdagleð-
in gengur af göflunum eru góð ráð
dýr. Hún er oft stjórnlaus, illviðráð-
anleg og illkynja í þokkabót. Sátt-
fýsi, sanngirni, málamiðlun, tillits-
semi, skilningur og umburðarlyndi
eru þau bönd sem hún verður
hamin í og tamin.
Hús hins himneska friðar
Í fjölbýli er fín línan milli athafna-
frelsis og hagnýtingar eins og frið-
ar annars. Jafnvægið er hárfínt og
viðkvæmt. Þar gildir hið gullna
meðalhóf sem mörgum gengur svo
tregt að feta. Mörkin milli athafna-
frelsis eins og næðisréttar annars
eru hárfín og þarf lítið til að raska
því. Smæstu mál geta á augabragði
blossað upp í skaðræðis ófriðarbál.
Hús hins himneska friðar getur á
örskotsstundu orðið vítishús.
Tillitssemi
Eigendum er skylt að haga hag-
nýtingu sinni og umgengni þannig
að aðrir í húsinu verði ekki fyrir
meiri ama, ónæði og óþægindum
en óhjákvæmilegt er og venjulegt.
Eiganda ber að taka sanngjarnt
og eðlilegt tillit til sambýlisfólks
síns og fara eftir lögum og reglum
og samþykktum húsfélagsins í því
efni. Í flestum tilvikum er sambýlið
til allrar hamingju með ágætum án
þess að menn séu að velta fyrir sér
reglum og fari meðvitað eftir þeim.
Meðalhóf
Í fjölbýlishúsum er hver inn á gafli
hjá öðrum. Venjulegt fjölskyldu-
brambolt verða menn að umlíða
granna sínum þótt því fylgi eitt-
hvert ónæði. Það er almennur
mælikvarði sem gildir. Eigandi á
ekki kröfu á því að tekið sé sérstakt
tillit til viðkvæmni hans. Það er
meðalhófið sem ræður. Menn hafa
sanngjarnt svigrúm til að fegra,
breyta og bæta heimili sín í takt
við tímann og þarfir hverju sinni
þótt því fylgi rask, umrót og ónæði.
Heimilisfriður annarra eigenda er
sömuleiðis varinn í lögum. Menn
eiga rétt á hvíld og næði á heimil-
um sinum til að hlaða batteríin fyr-
ir lífsbaráttuna.
Takmörk
Eigendum fjöleignarhúsa eru sem
sagt takmörk sett við hagnýtingu
eigna sinna og þeir hafa fráleitt frítt
spil og mega ekki fara sínu fram
á sínum forsendum eingöngu og
kæra sig kollótta um hagsmuni og
rétt sameigenda sinna Á hinn bóg-
inn verða íbúar í fjöleignarhúsum
að sætta sig við og þola að vissu
marki ónæði og óþægindi sem
ekki verða umflúin. Menn verða að
sætta sig við það að þeir eru á sama
báti, undir sama þaki, og fleira fólk
sem lifir sínu lífi og á sér líka til-
verurétt.
Draga úr ónæði
Þeir sem búa í fjölbýli verða að
sætta sig við ýmis „óþægindi“
vegna hins nána sambýlis en þeim
er hins vegar óskylt að búa við við-
varandi verulegt ónæði. Ýmiss
konar brölt og fyrirgangur er eðli-
legur þáttur í viðhaldi og eðlilegum
endurbótum og umhirðu eignar,
t.d hamarshögg og boranir. Öðru
máli gegnir hins vegar um múr-
brot og annan „djöfulgang“ en telja
verður að aðrir eigendur þurfi ekki
að þola slíkt nema á daginn. Rík
skylda hvílir á eiganda sem stend-
ur í framkvæmdum að hann geri
allt sem í hans valdi stendur til að
sambýlisfólk hans verði fyrir sem
minnstu ónæði og óþægindum
vegna þeirra.
Í himnalagi eða
andskotinn laus
Ef fólk færi almennt eftir hinni
góðu bók um að gera öðrum ekki
neitt sem það vill ekki að aðrir
gjöri því væri allt í himnalagi. En
við erum því miður upp til hópa
þrjóskir, yfirgangssamir, ráðríkir,
heimaríkir frekjuhundar sem eiga
bágt með að setja sig í spor annarra
og beita málamiðlun. Í stað þess
að fara eftir boði Nýja testament-
isins virðist okkur mikið tamara að
fara eftir grimmum og hefnigjörn-
um boðum í Gamla testamentinu
um auga fyrir auga og tönn fyrir
tönn. Og þá er vísast andskotinn
laus.
Brotið og bramlað
Í lögum um fjöleignarhús eru eng-
in bein ákvæði um það hversu
lengi og á hvaða tímum megi
smíða, brjóta og bramla en þar er
hins vegar almennt boðið að íbú-
ar skuli gæta þess að valda sam-
býlisfólki sínu ekki óþarfa ama og
óþægindum. Jafnframt er mælt
fyrir um að húsreglur skuli geyma
nánari fyrirmæli um hagnýtingu
eigna og samskipti eigenda í því
efni. Skal í þeim m.a. koma fram
bann við röskun á svefnfriði a.m.k
frá miðnætti til klukkan sjö. Frá
þessari reglu má þó alls ekki gagn-
álykta á þá lund að láta megi ill-
um látum á öðrum tímum. Menn
eiga alltaf að stíga varlega til jarðar
eða gólfs og sýna hver öðrum til-
litssemi ávallt og á öllum tímum.
Húsfélag getur sett reglur til höf-
uðs ónæðissömum framkvæmd-
um og sett þeim eðlilegar og sann-
gjarnar hömlur.
Verktími og samráð
Almennt má segja að viðhald og
endurbætur í fjöleignarhúsum eigi
að framkvæma á eins skömmum
tíma og framast er unnt og með
sem allra minnstu ónæði og rösk-
un fyrir aðra íbúa hússins. Þó verð-
ur að játa framkvæmdaglöðum eig-
anda ákveðið sanngjarnt svigrúm
í tíma og framkvæmdatilhögun.
Brýnt er að hann kosti kapps um að
hafa samráð við aðra eigendur fyr-
irfram og upplýsi þá um framgang
og stöðu verksins og reyni eins og
kostur er að taka tillit til eðlilegra
sanngjarnra óska og sjónarmiða
annarra eigenda við framkvæmd-
ina. Framkvæmdir sem hefjast eins
og þruma eða loftárás úr heiðskíru
lofti valda mikið frekar deilum og
leiðindum en þær sem tilkynnt er
um fyrir fram og ráðist er í með til-
litssemi og nágrannakærleika að
leiðarljósi.