Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2009, Blaðsíða 45

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 85. árg. 2009 41
Árangur hugrænnar
atferlismeðferðar
Rósa María Guðmundsdóttir og Sylvia
Ingibergsdóttir á Reykjalundi kynntu
báðar rannsóknir unnar úr gögnum stærri
rann sóknar. Um er að ræða rann sókn þar
sem borin voru saman mis munandi með­
ferðarform hugrænnar atferlismeðferðar
fyrir sjúklinga með langvinnt þunglyndi
sem svara illa meðferð.
Í rannsókn Rósu Maríu, sem erindi
hennar byggðist á, gerði hún mat á
árangri hugrænnar atferlismeðferðar
á vonleysi sem er algengt einkenni
þunglyndis. Í rannsóknargögnum kemur
fram að vonleysi meðal legusjúklinga
á geðsviði Reykjalundar er hátt í
samanburði við aðrar rannsóknir og að
töluverður hluti sjúklingahópsins geti því
verið í sjálfsvígshættu. Rúmlega 70%
þátttakenda voru með miðlungi mikið
eða alvarlegt vonleysi. Barnleysi, stutt
skólaganga, ungur aldur og fjölþætt
geðræn vandamál eru áhættuþættir.
Í ljós kom að einstaklingsbundin atferlis­
meðferð skilaði marktækt betri árangri en
einungis hefðbundin endurhæfing. Það
má því reikna með að einstaklingsmeðferð
ásamt fjölbreyttri endurhæfingu sé
áhrifarík meðferð til að draga úr vonleysi
meðal sjúklinga með langvinnt þunglyndi.
Hugræn atferlismeðferð í hópi virðist ekki
vera eins áhrifarík.
Markmið rannsóknar Sylviu Ingibergs­
dóttur var að skoða árangur meðferðar við
þunglyndi eftir því hver meðferðaraðilinn er.
Unnið var úr gögnum þess hóps sem fékk
einstaklingsmeðferð. Með ferðar aðilar voru í
þverfaglegum hópi geðteymis Reykjalundar
en í því eru læknir, hjúkrunarfræðingar,
sálfræðingur, iðjuþjálfar og félagsráðgjafi.
Allir höfðu fengið eins og hálfs árs þjálfun
í hugrænni atferlismeðferð undir hand­
leiðslu geð læknis. Allir sjúklingarnir voru
inniliggjandi á geðsviði Reykjalundar og
fengu einstaklings bundna þjálfun, fræðslu,
ráðgjöf og stuðning eftir þörfum, auk
hugrænu atferlismeðferðarinnar. Sex
hjúkrunar fræðingar veittu 66% þessara
sjúklinga hugræna atferlismeðferð en
hin 34% fengu meðferð hjá fimm öðrum
fagaðilum. Meðferðaraðilar fylgdu sam­
eiginlegri handbók við meðferðina, sem
var veitt í 12 skipti á 6 vikna tímabili. Líðan
sjúklinga var mæld á stöðluðum kvörðum
í upphafi og við lok meðferðar með tilliti til
þunglyndis, kvíða, vonleysis og ósjálfráðra
neikvæðra hugsana.
Í erindi Sylviu kom fram að bati eftir
einstaklingsmeðferð var marktækur á öllum
kvörðum við lok meðferðar, en ekki var
marktækur munur á milli meðferðaraðila.
Ályktað er að einstaklingsmeðferð veitt
af hjúkrunarfræðingum með þjálfun í
þeirri meðferð sé jafn árangursrík og
hjá öðrum fagaðilum og líta megi á
hjúkrunarfræðinga sem meðferðaraðila til
jafns við aðra fagaðila í geðteymi. Sylvia
ályktaði einnig að heilbrigðisstofnanir,
sem fást við meðferð sjúklinga með
alvarlegt þunglyndi, ættu að nýta
starfskrafta hjúkrunarfræðinga til að veita
einstaklingsbundna atferlismeðferð í
ríkara mæli en tíðkast hefur hérlendis.
Fyrir utan ráðstefnuhótelið.