Skólavarðan - 01.08.2004, Blaðsíða 16

16
GRÆNFÁNAVERKEFNIÐ
SKÓLAVARÐAN 6.TBL. 4. ÁRG. 2004
Á sumardaginn fyrsta, þann 22. apríl,
lögðu tuttugu og sex kennarar frá leik-
skólanum Mánabrekku á Seltjarnarnesi
upp í ferð til Madrid. Þrír leikskólar
voru sóttir heim sem, eins og Mána-
brekka, vinna að umhverfismennt og
eru í alþjóðlega umhverfisverkefninu
Grænfánaverkefnið. Hér segja Dagrún
Ársælsdóttir og Guðbjörg Jónsdóttir
frá heimsókn í einn skólanna þriggja,
Las Doradas.
Eins og á Íslandi eru spænskir leikskól-
ar nýorðnir þátttakendur í Grænfánaverk-
efninu og eru rúmlega tvö hundruð skól-
ar skráðir en enginn þeirra hefur ennþá
áunnið sér rétt til að flagga Grænfánan-
um eftirsótta. Verkefnisstjóri spænska
Grænfánaverkefnisins, sem skipulagði
heimsóknirnar, tók á móti okkur við fyrsta
leikskólann og var með okkur allan dag-
inn.
Spænskir leikskólar falla undir mennta-
málaráðuneytið og er hver þeirra með eig-
in námskrá. Menntun leikskólakennara er
þannig háttað að kennarar sem kenna
börnum upp að þriggja ára aldri fá mennt-
un sína í sérskóla sem er ekki á háskóla-
stigi. Kennarar þriggja til sex ára barna
hafa þriggja ára háskólanám að baki.
Foreldrar ráða hvort þeir setja börnin í
formlegt nám, eða grunnskóla við fimm
ára aldur. Ekkert skipulagt samstarf er á
milli leikskóla og grunnskóla. Í einum leik-
skólanna hafði það verið reynt en gekk
ekki. Fæðingarorlof er einn mánuður en
dagmæður eða dagmæðrakerfi er ekki til.
Leikskólakennarar fá tvo tíma í undirbún-
ing á tveggja vikna fresti.
Las Doradas er nýr, vel útbúinn fjögurra
deilda leikskóli. Verkefnastjóri Grænfána-
verkefnisins í Madrid, skólastjórinn og
fjórir kennarar fræddu okkur um starfið
og umhverfisverkefnið, m.a. með glærum,
og sýndu okkur skólann sem er glæsilegur
í alla staði. Sem stendur dvelja í skólanum
64 börn frá fjögurra mánaða til þriggja
ára undir handleiðslu 10 kennara en þeg-
ar öll börnin eru komin verða þau 100 og
15 kennarar. Skólinn er opinn frá kl. 9:00
til 16:00 og eru nemendur í skólabúningi.
Dagskipulag er fyrir allar deildir skólans
og miðað við hálfan mánuð í senn.
Í skólanum er markvisst unnið að skref-
unum sjö sem eru forsenda þess að ná hin-
um langþráða Grænfána. Skrefin eru:
• Í skólanum starfar umhverfisnefnd.
• Í skólanum hefur staða umhverfismála
verið metin.
• Sett hafa verið markmið og gerð fram-
kvæmdaáætlun.
• Stöðugt eftirlit og endurmat er í
gangi.
• Nemendur fá fræðslu um umhverfis-
mál.
• Skólinn kynnir stefnu sína út á við og
fær aðra með.
• Skólinn hefur sett sér umhverfissátt-
mála.
Orkunotkun og sápugerð
Ítarlegar upplýsingar og fræðsla voru á
töflu fyrir foreldra um Grænfánaverkefn-
ið og sýnishorn af föndri úr verðlausum
hlutum sem eru til á hverju heimili. Fund-
argerðir umhverfisnefndar skólans voru
einnig á upplýsingatöflunni. Orkunotkun
á gasi, vatni og rafmagni er mæld, borin
saman við fyrri mánuði og sýnd á línuriti.
Það sem vakti meðal annars athygli okk-
ar var að moltugerð var ekki í skólanum
en stefnt að henni. Það sem stóð í vegin-
um var, að sögn kennaranna, að of heitt
væri úti yfir sumartímann. Unnið er með
flokkun og endurvinnslu, til dæmis er búin
til sápa og pappír. Sápan er búin til úr af-
gangs matarolíu frá eldhúsi skólans sam-
kvæmt gamalli spænskri hefð. Þannig er
m.a. komið í veg fyrir að gamlir siðir og
vinnubrögð glatist. Börnin læra um og
stunda garðrækt. Þegar þau sinna garð-
yrkjustörfum fara þau í nokkurs konar
hlutverkaleik og klæðast ákveðnum bún-
ingum. Þannig er leikurinn fléttaður inn í
garðyrkjustörfin.
Las Doradas er í náinni samvinnu við
tvo aðra leikskóla í umhverfismennt sem
vinna að Grænfánaverkefninu. Einu sinni
á ári er ráðstefna fyrir Grænfánaleikskól-
ana sem eru 24 talsins í Madrid. Mjög góð
samvinna er við foreldra barnanna varð-
andi umhverfisstefnu skólans og eina viku
á ári taka þeir virkan þátt í starfi hans. For-
eldrar geta komið með ýmislegt verðlaust
að heiman sem er notað í skapandi starfi
í skólanum.
Matseðlar skólans endurspegla stefnu
hans og foreldrar verða að taka mið af
Umhverf ismennt í spænskum leikskólum
Mánabrekka til Madrid
Dagrún Ársælsdóttir og Guðbjörg Jónsdóttir