Skólavarðan - 01.08.2001, Blaðsíða 12

Starfsumhverfi
Það er vandasamt verk að skipuleggja nýtt
háskólanám í íþróttafræðum því að margt
verður að hafa í huga og mikið veltur á að
vel takist til. Æskilegt er að gera sér grein
fyrir hvaða hlutverki íþróttir, heilsurækt
eða líkamsrækt gegna í lífi fólks og hvort
það muni breytast á komandi árum. Ljóst
er að lifnaðarhættir fólks hafa breyst mikið
á undanförnum árum og má nefna meiri
kyrrsetu, streitu og hreyfingarleysi. Þessir
þættir eru mun meira áberandi í lífi fólks
nú en raunin var hér áður fyrr.
Hreyfingarleysi og almennur skortur á
reglulegri líkamsrækt þjóðfélagsþegna í
vestrænum ríkjum hefur aukist mjög á und-
anförnum árum. Í því sambandi má nefna
nýlega rannsókn sem gerð var í þremur
löndum í Evrópu, þar á meðal Danmörku,
sem sýndi að um það bil 20% barna og
unglinga hreyfa sig nánast ekki neitt og
fjórum sinnum fleiri börn þjást nú af offitu
en raunin var fyrir tuttugu árum. Sambæri-
legar rannsóknir hafa ekki verið gerðar á
Íslandi en ætla má að ástandið sé ekki betra
hjá okkur.
Það er því mikilvægt að hvetja alla þjóð-
félagsþegna til að stunda einhvers konar
líkams- og heilsurækt sem er í raun afar
mikilvægur þáttur í öllu forvarnarstarfi nú-
tímaþjóðfélags.
Þessu til viðbótar er augljóst að meðal-
aldur fólks hækkar og því fjölgar fullorðn-
um einstaklingum á komandi árum en vel-
ferð og heilsa þeirra er að miklu leyti háð
hreyfigetu þeirra. Heilsurækt og líkamleg
hreyfing eru því einnig mikilvæg forvörn
hjá fullorðna fólkinu.
Íþróttafræðingar, sem og aðrar heil-
brigðisstéttir, eru mikilvægir í þessu for-
varnarstarfi eins og öðru íþróttastarfi. Þeir
tengja íþróttakennslu og -fræðslu á ýmsum
stigum, á margvíslegum vettvangi og hjá
mismunandi markhópum (sjá mynd 1).
Markmið námsins
Skipulag og uppbygging þriggja ára B.S.
náms í íþróttafræðum tekur fyrst og fremst
mið af nýjum aðalnámskrám fyrir grunn-
og framhaldsskóla landsins. Í því sambandi
er mikilvægt að búa íþróttafræðinga/kenn-
ara sem best undir framtíðar starfsumhverfi
þeirra og tryggja að gæði og inntak náms-
ins standist kröfur nútímans. Einnig er leit-
ast við að hafa námið sem allra fjölbreyttast
því að íþróttafræðingar starfa á ýmsum
vettvangi, s.s:
• við kennslu í skólum
• við þjálfun íþróttafólks
• við leiðsögn og þjálfun á
líkamsræktarstöðvum
• við þjálfun barna, aldraðra og
almennings
• við æskulýðs- og félagsstörf hjá
sveitarfélögum
• við íþróttastjórnun hjá ríki og
sveitarfélögum
Þekking og kunnátta úreldast mjög hratt
í þekkingarsamfélagi nútímans. Því er áríð-
andi að við skipulagningu og framkvæmd
námsins sé lögð áhersla á nútímalega
kennsluhætti og áhrifaríkt og sanngjarnt
fyrirkomulag prófa og námsmats. Mikil-
vægt er að varðveita helstu þætti menntun-
arfræðinnar en í því felst meðal annars:
i. að nemendur öðlist færni og hæfni
til að afla sér þekkingar
ii. að nemendur geti greint þekkingu
iii. að nemendur meti gildi þekkingar
iv. að nemendur geti að loknu námi
notað þekkingu sína við úrlausn
raunhæfra vandamála
Við skipulagningu og uppbyggingu 90
eininga náms í íþróttafræðum hafa ofan-
greind markmið og gildi verið höfð til
hliðsjónar.
Skipan námsins
Inntak þriggja ára B.S. náms í íþrótta-
fræðum (90 eininga) byggist í aðalatriðum
á þremur fagþáttum eða greinum:
i. uppeldis- og kennslufræði
(30 einingar)
ii. íþróttagreinar (20 einingar)
iii. stoðgreinar íþróttanna
(40 einingar)
Í fyrri hluta námsins beinist athyglin
Íþróttafræði
14
Fyrstu íþróttafræðingarnir með B.S.
gráðu voru brautskráðir frá Kennara-
háskóla Íslands á Laugarvatni 9. júní
sl. Þar með var stigið mjög mikilvægt
skref í menntun íþróttakennara/
íþróttafræðinga á Íslandi. Á undan-
förnum árum hafa verið gerðar tölu-
verðar breytingar á inntaki, skipulagi
og áhersluþáttum íþróttafræðináms-
ins á Laugarvatni.
Nútímalegt nám í íþróttafræðum
„Það er vandasamt verk að skipuleggja nýtt há-
skólanám í íþróttafræðum því að margt verður
að hafa í huga og mikið veltur á að vel takist
til,“ segir Erlingur Jóhannsson.