Þjóðmál - 01.03.2014, Síða 32

Þjóðmál voR 2014 31
orð, og hann fylgdi þeim trúlega ekki
einungis í þessum málum, sem nú hefur
verið um talað, heldur í öllum lífsferli
sínum . (Skírnir 1911, bls . 218 .)
Næstu árin er óspart haldið áfram að nefna
„Aldrei að víkja“ sem kjörorð Jóns Sig­
urðssonar . Segja má að hátindinum hafi
verið náð þegar ákveðið var við stofnun
fálkaorðunnar að kjörorðið skyldi verða
einkunnarorð í innsigli hennar . Undirritaði
Kristján X . konungsbréf þar að lútandi í
fyrstu heimsókn sinni til Íslands í júlí 1921 .
Það var ekki fyrr en eftir lýðveldisstofnun
sumarið 1944 að settar voru nýjar reglur
um fálkaorðuna og ákveðið að í innsiglinu
skyldu vera orðin „Eigi víkja“ . Þá höfðu
einhverjir framtakssamir menn athugað
hið gamla innsigli Jóns forseta sem Alþingi
varðveitti (en er nú í Þjóðminjasafni Íslands)
og áttað sig á villunni . Á sögusýningu
þjóðhátíðarnefndar í Menntaskólanum í
Reykjavík 1944 var yfirskriftin yfir högg­
mynd af Jóni Sigurðssyni í sýningarstofu
þar sem fjallað var um sjálfstæðisbaráttuna
„Eigi víkja“ . (Lýðveldishátíðin, Reykjavík
1945, bls . 413 .)
Frá lýðveldisárinu hefur síðan yfirleitt
verið vísað til kjörorðs Jón forseta með
orðunum „Eigi víkja“ . Örfá dæmi:
• Sá hinn mikli Íslendingur, Íslendingur­
inn sem mælti hin frægu orð „Vér mót­
mæl um allir“, hann ritaði og á sinn skjöld
„Eigi að víkja .“ (Sigfús Sigurhjartar son
alþm . í Þjóðviljanum 24 . maí 1951 .)
• Látum daginn á morgun, í minningu
þess manns, er sagði „Eigi víkja“, verða
okkur hvatning til meiri og samstilltari
átaka en nokkru sinni fyrr . (Leiðari Vísis
16 . júní 1959 .)
• Einhuga þjóð stendur að baki yðar í land­
helgismálinu og brýnir yður með kjör orði
Jóns forseta: Eigi víkja . (Ályktun Alþýðu­
sambands Íslands stíluð á Ólaf Thors for­
sætis ráðherra . Tíminn 22 . nóvember 1960 .)
• Hið forna vígorð EIGI VÍKJA mun
færa oss sigurinn [í landhelgisdeilunni við
Breta], ef þrautseigja vor og samheldni
eigi bilar . (Einar Olgeirsson: í Rétti 3 .
hefti 1972 .)
• Kjörorð Jóns Sigurðssonar var Eigi víkja,
og getur þýtt margt, meðal annars að aldrei
megi láta undan síga í sókn þjóðarinnar
að markmiðum frelsis og menningar í
þessu landi, á hvaða vettvangi sem er .
Það merkir einnig að ekki skuli æðrast og
þaðan af síður örvænta, þó að eitthvað gefi
Í innsigli fálkaorðunnar hefur frá 1944 verið áletrun­
in „Eigi víkja“ eins og sjá má á þessu bréfi sem sent er
orðuþegum . Fram að þeim tíma var áletrunin „Aldrei
að víkja“ .