Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.2015, Qupperneq 72

64 Menning Helgarblað 29. október–2. nóvember 2015
30% AFSLÁTTUR
Í ÖRFÁA DAGA!
H E I L S U R Ú M
ROYAL AVIANA
Queen Size (153x203 cm) þrýstijöfnunardýna
Verð áður 164.701 kr.
VERÐ NÚ 115.290 kr.
A
R
G
H
!!!
0
21
01
5
Á
sýningunni Kvennatími – Hér
og nú þrjátíu árum síðar á
Kjarvalsstöðum sýna á þriðja
tug kvenna ný verk sín. Þetta
eru sömu konur og tóku þátt
í sýningunni Hér og nú á Kjarvals­
stöðum árið 1985. Sýningarstjóri er
Anna Jóa, myndlistarmaður og list­
fræðingur.
Ein listamannanna er Erla Þórar­
insdóttir, sem man vel eftir sýn­
ingunni árið 1985. „Það ár var ég að
koma frá New York þar sem ég hafði
unnið að list minni. Mér var sagt að
sækja um þátttöku á sýningunni á
Kjarvalsstöðum og umsókn mín var
samþykkt, en ég átti engin verk á
landinu, þau voru öll í New York. Ég
fór niður á Flugleiðir og spurði hvort
ég gæti fengið verk mín flutt til lands­
ins og í staðinn fengi félagið verk
eftir mig til eignar. Það var samþykkt.
Flugleiðir eignuðust þannig verkið
Space Queen. Þessi geimdrottning
var hluti af geimprógrammi sem
ég vann að í New York og þar voru
ýmsar arketýpur, eins og drottningin,
prinsinn, sendiboðinn og eldfjallið.
Á sýningunni 1985 sýndi ég
ásamt geimdrottningunni verkið
Messenger, sem var engill í náttfötum
og annað verk sem hét Travelling
Mind. Þessi verk komu til landsins,
en önnur verk mín urðu eftir í New
York og svo kveikti leigusalinn í hús­
inu til að fá bætur frá tryggingunum
og verk eyðilögðust.“
Mikil vinna að finna sjálfsímynd
Hvernig var á þessum árum að vera
kona í myndlistarheiminum?
„1985 var árið sem ég varð þrítug.
Það var mikil vinna í byrjun að finna
sér sjálfsímynd sem kvenkyns mynd­
listarmaður. Þá voru ekki margar
konur virtar og sýnilegar og við­
fangsefni kvenna ekki eins hátt metin
og karlanna. Í langan tíma var ég að
leita mér að spegilmynd sem styrkti
mig í því sem ég var að gera. Núna er
mér ljóst að allar þær listakonur sem
sýndu þarna árið 1985 þurftu að fara
í gegnum þetta sama. Það hefur tek­
ist því flestar eru enn að vinna að list­
sköpun, þrjátíu árum síðar.“
Hver er upplifun þín af sýningunni
núna, þegar þú sérð nýleg verk eft-
ir sömu konurnar og sýndu með þér
fyrir þrjátíu árum?
„Það var gaman að hittast aftur og
gera sér ljóst að maður á þrjátíu ára
listaferil eða rúmlega það. Sýningin
er í einum sal og því eru ekki mörg
verk eftir hverja og eina þannig að
hún varpar ekki svo miklu ljósi á það
sem listakonurnar hafa verið að gera á
þessum þrjátíu árum, en hún staðfestir
að þessar konur eru enn að vinna. Við
komum hver úr sinni áttinni hvað við­
fangsefni varðar og það hefði verið góð
forsenda að sýningu að horfa á þessi
þrjátíu ár hjá þessum tuttugu og átta
listakonum. Það hefði hins vegar verið
mjög umfangsmikið verkefni.“
Vinnur með umbreytingar
Erla er beðin um að lýsa verkinu
sem hún sýnir nú á Kjarvalsstöðum.
„Verkið mitt, sem var valið af
sýningarstjóranum, er frá árinu 2009.
Það er oxídasjón, hluti af óendanlegri
strúktúru lögð silfri sem hefur oxast
í Reykjavík. Verkið verður til þegar
ljós og allt sem er í loftinu leikur um
silfrið sem oxast og umbreytist. Ég
hef verið að vinna með þessar um­
breytingar undanfarin 20 ár. Ég veit
aldrei hvað mun gerast en lakka yfir
myndina þegar hún er komin á visst
stig og lýkur þá ferlinu.
Það er mismunandi hvað ég læt
verk oxast lengi, stundum hef ég
látið þau oxast í ár og lengur. Einu
sinni reyndi ég að fyrirbyggja stríð
með því að láta verk oxast. Þá stóð
til að ráðast inn í Afganistan og mér
fannst ég verða að gera eitthvað til að
reyna að varna því. Ég silfraði stórt
sóltákn og lét það oxast, en það var
ruðst inn í landið hvort eð er. Það er
svo fátt sem virkar!“
Í desember sýnir Erla verk í Hall­
grímskirkju. „Þar sýni ég tvær stórar
myndir, og minni með brot af kven­
legum formum, sem tengjast hug­
myndinni um gyðjuna. Gyðjan er
mjög gamalt viðfangsefni og við
höfum öll einhverja hugmynd um
hana.“
Yfirtaka auðvaldsins
Erla er nýkomin frá Tyrkland, nánar
tiltekið Istanbúl og hreifst mjög af
landi og þjóð. „Það var unaðslegt
að vera þar. Istanbúl er mikil bók­
menntaborg, Orhan Pamuk er þeirra
Laxness, og alls staðar eru bóka­
búðir – og kettir. Þarna er stórkostleg
fegurð og mikið mannlíf, gott fólk og
frábær matur. Istanbúl er borg sem
færir mann bæði aftur til fortíðar og
til framtíðar.“
Hún segist þó hafa séð skugga­
hliðar: „Þarna er mikið af flóttafólki
og betlurum. En ég var líka í Stokk­
hólmi og þar eru líka betlarar á
hverju götuhorni. Svíar eru miður sín
yfir því. Heimurinn er breyttur. Auð­
valdið hefur tekið yfir og í kjölfarið er
hætta á stríði og eymd.“ n
Í leit að spegilmynd
Erla Þórarinsdóttir sýnir ásamt fleiri konum verk á sýningunni Kvennatími á Kjarvalsstöðum
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is
Listakonan og listaverkið „Verkið verður til þegar ljós og allt sem er í loftinu leikur um
silfrið sem oxast og umbreytist.“ MYnd SigtrYggur Ari
„Einu sinni reyndi ég
að fyrirbyggja stríð
með því að láta verk oxast.
Þá stóð til að ráðast inn í
Afganistan og mér fannst
ég verða að gera eitthvað til
að reyna að varna því.
Málþing á
Kjarvals-
stöðum
Listakonur í pallborði
14. nóvember verður málþing á Kjarvals-
stöðum í tengslum við sýninguna Hér og
nú þrjátíu árum síðar. Þátttakendur eru
listakonur sem stóðu að sýningu á vegg-
spjöldum Guerrilla Girls í Nýlistasafninu
1994. Þær eru Erla Þórarinsdóttir, Bryn-
hildur Þorgeirsdóttir, Harpa Björnsdóttir
og Gerla Geirsdóttir, en allar tóku þær
þátt í Hér og nú sýningunni 1985.
Nýjar bækur
Einræðisherrar
20. aldar
Barnið sem varð að harðstjóra
– Saga helstu einræðisherra 20.
aldar er bók eftir Boga Arason
blaðamann. Þar rekur hann sögu
illræmdustu harðstjóra 20. aldar.
Skotheld
klassík
Skáldsögur Einars Kárasonar, Þar
sem djöflaeyjan rís og Gulleyjan,
komu fyrst út árið 1983 og 1985,
en þær fjalla um Reykjavík eftir­
stríðsáranna og eru fullar af lit­
ríkum persónum. Bækurnar hafa
nú verið endurútgefnar í kilju.
Auður Jónsdóttir rithöfundur
skrifar formála og þar er fyrir­
sögnin Skotheld klassík.
K
ínverski listamaðurinn Ai
Weiwei hefur komið fyrir söfn­
unarstöðum þar sem Peking­
búar geta gefið Lego­kubbana
sína í næsta verk listamannsins.
Hann hefur gripið til þessa
ráðs eftir að Lego neitaði
að selja honum gríðarlegt
magn kubba til að nota í
listaverk sem hann set­
ur upp í National Gallery
of Victoria í Ástralíu í des­
ember. Weiwei hefur ekk­
ert gefið upp um verkið nema
að það muni fjalla um tjáningar­
frelsið.
Danski leikfangaframleið­
andinn sagðist ekki geta samþykkt
notkun á kubbunum í pólitískt lista­
verk. Weiwei hefur sagt líklegra að
ákvörðun Lego tengist opnun nýs
Lego­skemmtigarðs í Sjanghæ í
Kína, en listamaðurinn er gríðarlega
umdeildur í Kína og hefur ítrekað
komist upp á kant við þarlend
stjórnvöld.
Eftir að listamaðurinn
sagði frá viðbrögðum
Lego buðust fjölmargir
netverjar til að gefa
honum kubbana sína.
Weiwei þakkaði fyrir sig
og hefur nú sett upp fyrsta
Lego­söfnunarbaukinn í
rauðum bíl með sérsmíðaðri
Lego­kubbalúgu. Bíllinn keyrir nú
um götur Peking­borgar, en Weiwei
hefur sagt að fleiri áþekkir bílar muni
birtast á götum annarra stórborga á
næstunni. n
Lego neitaði að
selja Weiwei kubba
Segist ekki vilja blanda sér í pólitísk listaverk