Pilsaþytur: kosningablað Kvennalistans 1995 - 01.06.1995, Blaðsíða 6

KVENNALISTINN HITTIMIG BEINT í MARK
Salóme Guðmundsdóttir
bóndi á Gilsárteigi II er í fyrsta sæti
Kvennalistans á Austurlandi. Hún er
34 ára göraul. Salóme lauk
gagnfræðaprófi frá Alþýðuskólanum
á Eiðum árið 1977 og útskrifaðist frá
Húsmæðraskólanum á Hallormsstað
vorið 1978. Að loknu námi giftist hún
Sigurblrni Snæþórssyni frá Gilsárteigi
og hellti se'r út í búskapinn auk þess
sem hún stundaði skrifstofustörf og
var aðstoðarstúlka í eldhúsi
Alþýðuskólans áEiðum eftir að fe' var
skorið végna riðu. Salóme er
formaður atvinnumálanefndar
Eiðaþinghár og starfar með
kvenfélaginu, kirkjukórnum og
Samtökum austfirskra kvenna. Þau
Sigurbjörn eiga tvö börn, Sigurbjörgu
14 ára og Kolbein 9 ára.
Kvennalistinn býður nú
fram íþriðja sinn d
Austurtandi, hvers vegna
finnst þér þörf á sérstökum
Kvennalista í kjördaminu?
- Kona hefur aldrei náð kjöri á þing
fyrir Austurland og það sýnir sig í
þeim áherslum sem eru í
stjórnmálaumræðunni hér. Það fer
ekki mikið fyrir „mjúku málunum"
og vantar alla umræðu um launamál
kvenna og atvinnumálin sem brenna
á konum. Þessu vlljum við
kvennalistakonur breyta og gera
konur sýnilegri í atvinnu- og
kjaramálum. Vlð viljum meiri
nálægð við þau málefni sem eru til
umfjöllunar hverju slnni og viljum
skoða hvaða áhrif einstakar
ákvarðanir hafa á fjölskylduna og
líðan fólks.
Nú ert þú bóndi, hefur þú
aðrar skoðanir á
landbúnaðarmálum en
mótframbjóðendur þtnir?
• Konur eru svo til ósýnilegar í
umfjöllun um landbúnað og lítið
virkar í búnaðarfélögunum þar sem
ákvarðanir eru teknar. Það er mjög
óheppilegt því konur hafa oft aðra
sýn á landbúnað en karlarnir. Mér
finnst vanta að taka meira tillit til
umhverfismála í landbúnaðar-
umræðunni. Tökum rúllubaggana
sem dæmi. Plastið og böndin eru dýr
og enda sem óæskilegt sorp. Við gjöf
úr böggunum þarf að nota vélar sem
menga loftið í útíhúsunum. Auk þess
eru baggarnir lýti á umhverfinu, Á
þetta hafa konur bent. Við verðum að
skoða vel hvaða afleiðingar ýmsar
nýjungar við bústörfin geta haft áður
en við tlleinkum okkur þær. Það er
spurning hvort gömlu
súrheysgryfjurnar hafi þegar allt
kemur til alls ýmsa kosti umfram
rúllubaggana.
Geta konur alls staðar á
Austurlandi sameinast um
baráttumál Kvennalistans,
bœndurnir, konurnar í
fiskvinnslunni á
fjörðunum, konurnar á
Egilsstöðum..,?
- Já, konurnar hér á Austurlandi geta
sameinast í öllum sínum
margbreytileika því
kvenfrelsissjónarmið eiga við hvar í
stétt sem konur standa og á hvaða
aldri sem þær eru. Það eru sömu mál
sem brenna á öllum þessum konum,
kjaramálin, atvinnumálin, málefni
fjölskyldunnar og skólamálin.
Hvaða kosningamál þarf
Kvennalistinn á
Austurlandi sérstaklega að
huga að?
- Aðalbaráttumál kvennalistakvenna
eru þau sömu um allt land,
mannréttindabarátta fyrir bættum
launum og betri hag kvenna og
barna. En hér á Austurlandi brenna
samgöngumálin mjög heitt á
konum, skólamálin einnig og
launamál I fiskvlnnslu eru sérstakt
áhugaefni okkar hér, Við viljum líka
sjá bætta landbúnaðarstefnu og
sjávarútvegsstefnu sem bygglr á
hugmyndum okkar
kvennalistakvenna um byggðakvóta.
Það er út af fyrir sig ánægjulegt að
aðrir eru farnir að apa þær
hugmyndir eftir okkur, enda eru allir
sammála um að núverandi
kvótakerfi dugi ekki. Við erum hins
vegar alltaf að þróa okkar
hugmyndir áfram og vitum að ekki

verður breytt frá núverandi kerfi í
einu vetfangi. Við viljum skipta
miðunum upp í grunnsjávarmið
og djúpsj ávarmið í samvinnu
fiskifræðinga, sjómanna og alls
þess fólks sem vinnur við veiðar
og vinnslu. Þá verða allir ábyrgari
fyrir heimamiðunum og það
leiðir áreiðanlega til bættrar
umgengni við miðin og betri
nýtingar á aflanum.
Hvernig atvikaðist það
að þúfórst að starfa með
Kvennalistanum?
- Ég fylgdist með Kvennarútunni
sem fór um allt land árið 1984 og
varð uppnumin. Þá voru
aðstæður mínar þannig að ég
komst ekki á fundina sem haldnir
voru í tengslum við ferðina en ég
fylgdist áfram með öllu sem
Kvennalistinn var að gera og það
hitti mig beint í mark. Þegar
Kvennalistinn bauð fram á
Austurlandi í fyrstá sinn, 1987, í
stormaði ég upp á
kosningaskrifstofu og vildi ólm
leggja lið.

Og nú ertu í annað sinn í
efsta sœti listans.
- Já, mér fannst það í fyrstu alveg út
í hött að ég, venjuleg manneskja,
væri í fyrsta sæti Kvennalistans, og
þannig hugsa margar konur. En
eftir eindregnar óskir og þrýsting lét
ég til leiðast og sé ekki eftir því. Ég
hellti mér út í baráttuna og var eins
og Rauðhetta sem vonaði að
úlfarnir gleyptu hana ekki. Þetta
hefur verið skemmtileg reynsla og
ég hef kynnst mörgu góðu fólki vítt
og breytt um kjördæmið og fengið
dýrmæta innsýn í málefni þess.
Niðurstaða mín er sú að það sé
felöngu kominn tími til að við
komumst að hér á Austurlandi sem
annars staðar. Kvennalistinn þarf að
komast til valda, við höfum alltaf
viljað axla ábyrgð og ég hef aldrei
skilið hvers vegna fólk trúir því að
við höfupi ekki viljað fara fstjðrn.
En við erum engar puntudúkkur og
förum ekki í stjórn nema til þess að
hafa áhrif.
■■
JÖFNUN HEJSHITUNARKOSTNAÐAR
Húshitunarkostnaður hér á fslandi er
miklu hærri á „köldu svæðunum"
(t.d. á Austfjörðum og Vestfjörðum)
en á „heitu svæðunum“ þar sem
varmi er í jörðu. Mig langar að segja
litla sögu sem vakti áhuga minn á
þessu máli. Ung hjón í Reykjavík
bjuggu í 200 fermetra íbúð og
borguðu tæpar 6000 kr. í hitaveitu á
mánuðl, sem er ekki hátt verð, Síðan
fluttu þau norður I land vegna vinnu
sinnar í 130 fermetra raðhús. Þar
borguðu þau tæpar 7000 kr. á mánuði
f hitaveitu. Það fannst þeim frekar
dýrt en þau urðu að sætta sig vlð
verðlð vegna þess að þarna höfðu þau
þó atvinnu. Árl síðar ákváðu þau að
láta drauminn rætast og fluttu í sveit.
Þau fundu jörð á Austfjörðum, þar
sem þau gátu líka stundað atvinnu
utan búsins, Þegar þau voru búin að
búa í húsinu í u.þ.b. 2 mánuði fengu
þau reikning frá RARIK. Þeim
krossbrá. Þau höfðu gert sér í
hugarlund að rafhitun væri dýr, en
rúmlega 20 þúsund á mánuði fannst
þeim einum of mikið. En þetta urðu
þau að sætta sig við vegna þess að
þau ákváðu sjálf að flytja á þetta
svæði. Eða hvað? Á það hvar maður
býr að ráða hvað maður borgar í
húshitun? Eru orkulindirnar ekki
sameign allra landsmanna? Hvers
vegna þurfa sumir þá að borga miklu
meira en aðrir í húshitun?
Kvennalistinn vill að orkukostnaður
sé sá sami um allt land, Surair gætu
þá spurt: Hvar á að taka penlngana?
Ég spyr á móti: Er það sanngjarnt að
við séum að borga upp mistök
Landsvirkjunar, sem offjárfesti í
stórvirkjunum á borð við
Blönduvirkjun, á meðan stóriðjumar
fá niðurgreitt rafmagn? Nei, það er
ekki sanngjarnt, Ef okkur finnst á
annað borð að fólk ætti að geta búið
hvar sem er á landinu, en ekki
einungis á suðvesturhorninu, ætti það
að vera réttlætismál að jafna
húshitunarkostnaðinn um allt land.
Þeba Björt Karlsdóttir