Pilsaþytur: Kvennalistans á Norðurlandi eystra - 01.02.1991, Blaðsíða 5

Lrfið á Langanesi
Bjarney Súsanna Hermundardóttir er bóndi í
Tunguseli, Sauðaneshreppi á Langanesi. Þar hefur
hún búið síðan 1967 og börnin tvö eru uppkomin.
Eiginmaður hennar er alinn upp í Tunguseli og reka
þau búið ásamt bróður hans, en öll stunda þau
einnig að einhverju leyti aðra vinnu. Bústofn þeirra
er 650 fjár og 10 hestar. Jörðin er í 12 km fjarlægð
frá Þórshöfn, en þó er aðeins fært þangað á fólksbíl
2-3 mánuði á ári, því vegurinn er eins og stórgrýtis-
urð.
Bjarney Súsanna gekk til liðs við Kvennalistann
fyrir síðustu Alþingiskosningar. Þá var hún í 13. sæti
listans í Norðurlandskjördæmi eystra, en nú skipar
hún 4. sætið. Við höfðum samband við Bjarneyju
Súsönnu, sem var hress að vanda, og inntum hana
frétta.
„Eftir eina helgi í Reykjavík og svo allar voða-
fregnirnar sem þaðan berast undanfarið finn ég bet-
ur hversu gott við eigum sem búum hér norður í
landi. Meira að segja veturinn hefur verið okkur til
yndisauka það sem af er, með blíðviðri og litlum
snjó.“
Atvinnulífið
,,En samt er ekki allt sem sýnist", segir Bjarney
Súsanna. „Hér er atvinnulífið mjög fábrotið. Land-
búnaður sem er í óþökk stjórnvalda, sjómenn sem
helst ekki mega veiða fisk og vegna takmarkana á
fiskveiðum hefur fólkið sem vinnur í fiski í landi ekki
trausta vinnu, heldur þarf það að lifa af atvinnu-
leysisbótum þegar dauðir tímar koma. Fólk sem
stendur í húsnæðiskaupum hikar við að setjast hér
að þegar vinna er ekki traustari en þetta því atvinnu-
leysisbætur eru aldrei hærri en sem svarar 8 klukku-
stunda dagvinnu sem er engan veginn nóg til fram-
færslu. Þess vegna þarf fleiri og tryggari störf.
Það er mikill kostnaður samfara því að stofna ný
fyrirtæki en það væri hægt að byggja upp fleiri
atvinnugreinar ef byggðalögin héldu eftir meiru af
því fjármagni sem þau skapa. Ég held að bæði vilji
og geta sé fyrir hendi en peningana vantar. Kvenna-
listinn hefur á stefnuskrá sinni að fjármagnið nýtist
betur í héraði og ég vona að við komumst í ríkis-
stjórn eftir kosningar til að fylgja þessu brýna máli
eftir.“
Næst barst talið að því hvernig bændum fyrir aust-
an gangi að lifa af búskapnum. „Það gengur frekar
erfiðlega hjá sauðfjárbændum. Vísitölubú bera bara
eitt ársverk en það þarf tvo til þrjá til að vinna verkin.
Búskapurinn er bindandi og ekki er hægt að vera
í föstu starfi með. Sumir karlmenn hafa stundað grá-
sleppuveiðar á vorin og fengið aðra til að gefa fyrir
sig. Svo er annatími á sumrin, á veturna vill ófærð
hamla því að fólk geti sótt aðra vinnu, og svo eru
vegir ekki góðir og vegalengdir töluverðar.
Fjölbreytnin verður að vera meiri, til þess að konur
eigi eitthvert val, hvort sem þær þurfa aðalatvinnu
eða aukavinnu. Einhæf fiskvinnan er einnig erfið fyrir
fullorðnar konur sem ekki þola lengur kulda og trekk,
þær þurfa að geta létt við sig vinnu. Mér list til dæmis
vel á hugmynd Kvennalistans um sérstaka Kvenna-
deild við Byggðastofnun, sem myndi styðja konur
til að fá hugmyndir að nýsköpun í atvinnumálum sín-
um og aðstoða þær við að hrinda þeim i
framkvæmd."
Bjarney Súsanna sagðist aðspurð hafa komið sér
upp aukastörfum sem henni líka vel og hún hefur
menntað sig til að sinna. Hún hefur nú í 4 vetur
stundað ullarmat í vetrarrúningi i félagi við annan
bónda. Einnig heldur hún byrjendanámskeið í hesta-
mennsku í samvinnu við hestamannafélagið Snæ-
faxa fyrir 8 ára og eldri, sem hún leiðbeinir i gerði
og fer með í útreiðartúra. Konur og börn mæta vel
og stundum fær hún sömu þátttakendur aftur og
aftur. „Það er líklega til marks um að mér hefur lítið
tekist að kenna þeim“, segir hún og skellihlær, en
viðmælandanum þykja aðrar skýringar mun senni-
legri, enda tókst henni ekki að hætta námskeiða-
haldinu sl. sumar eins og henni hafði þó dottið í
hug.
Skólamálin og unga fólkið
„Við höfum hér ágætis grunnskóla, fyrirtaks
skólastjóra og góða kennara og leiðbeinendur. En
börnin þurfa að fara í burtu til að halda áfram námi,
hópurinn tvístrast og þau koma ekki aftur. Hér er
ekki að neinu að hverfa fyrir þau. Það er stórt vanda-
mál að atvinnulífið er allt of einhæft fyrir ungt fólk,
ekkert nema stopul fiskvinnan."
Heilbrigðisþjónustan
Það þyngist tónninn í Bjarneyju Súsönnu þegar
talið berst að heilbrigðismálum. „Við höfum áreiðan-
lega haft 150 lækna á Þórshöfn á þessu kjörtíma-
bili“, segir hún. „Ef ég fer til læknis á fimmtudegi
og er sagt að koma aftur á mánudag, þá er venju-
lega kominn nýr læknir. Þetta er óþolandi ástand.
Það hefur þó heyrst að hilli undir breytingar, það
muni koma hingað kona sem hyggst vera í heilt ár.“
SKREPPA I LEIKHUS
BORÐA GÓÐAN MAT
DANSA OG SKEMMTA SÉR
x ^ FARKORT
URVALS HOTEL
SKÍNANDI SKEMMTI- OG VEITINGASTAÐIR
HELGARFERÐIR A HAGSTÆÐU VERÐI
Krist|an Kristiansson
FLUGLEIDIR
®Ferðaskrifstofa Akureyrar hf.
Ráðhústorgi 3 ■ 600 Akureyri
Sími 96-25000 ■ Fax 96-27833
Launamálin og Kvennalistinn
„Það verður að vera hægt að bjóða þeim sem
vinna hefðbundin kvennastörf mannsæmandi laun,
svo sem fóstrum, kennurum og konum sem vinna
við heilbrigðisþjónustu.“ Að lokum beinir Bjarney
Súsanna máli sínu til allra kvenna:
„Mér er spurn hvort þið séuð ánægðar með launin
ykkar og skattana? Eruð þið ánægðar með að fá
60.000 krónur á mánuði á meðan karlmaðurinn sem
vinnur við hlið ykkar hefur 100.000 krónur? Þær ykk-
ar sem eru ánægðar með þetta ástand geta ótrauðar
haldið áfram að kjósa gömlu flokkana, en ef þið eruð
ekki sáttar við þetta þá er tilvalið fyrir ykkur að kynna
ykkur stefnuskrá Kvennalistans. Við berjumst fyrir
málum sem koma konum og börnum vel og einnig
þjóðfélaginu í heild. Við verðum að trúa því sjálfar
að við getum haft áhrif til góðs á þjóðmálin. Að því
stefnum við í Kvennalistanum og bjóðum ykkur vel-
komnar."
Heilsuræktin
Nudd - Leikfimi - Gigtarlampar
ALDÍS LÁRUSDÓTTIR
MUNKAPVERÁRSTRÆTI 35 - SÍMI 23317
Kjósum konur
KV
5