Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1995, Síða 29

Þegar hana langaði aftur að fara að vinna við svœfmgar
gekk henni vel aðfá vinnu. Hún segir að sér hafi alltaf verið
hlýlega tekið á gamla vinnustaðnum og aldrei mœtt öðru en
vamtumþykju þar. Sama segir hún um aðra staði sem hún hefur
unnið á.
- Saga mfn er þekkt á þeim vinnustöðum sem ég hef unnið á
síðan. Ég hef reyndar ekki sagt hana á vinnustöðum erlendis af
ótta við fordóma og skilningsleysi á alkóhólisma þar. Ég hef
hins vegar ekki haldið þessu leyndu fyrir vinum mínum þar.
Þessi reynsla er slíkur hluti af sjálfri mér að ég segi gjaman frá
henni þegar við á.
Hún segist samt ekki vera laus við allafíkn, matarfíkn sé
það sem henni hefur gengið verst að berjast við.
- Það er mín elsta fíkn og hana hef ég haft frá bamsaldri. Sem
unglingur var ég með „búlimíu“. Með árunum hef ég komið
mér upp candida sveppasýkingu f meltingarvegi og þar með
verið föst í vítahring sem einkennist af neyslu á sykri- og
gervöm, brauði og osti sem aftur veldur ofvexti í sveppnum.
Það leiðir af sér síþreytu með tilheyrandi einbeitingarskorti og
vöðvaverkjum. Því fylgir endalaus þreyta og hnignandi
starfsorka. Ekki alls fyrir löngu tókst mér að rjúfa vítahringinn
og sé fram á að losna úr viðjuin matarfíknarinnar.
Hvernig lítur hún svo á lífið eftir allt sem á undan er
gengið?
- Mín skoðun er sú að fíknin eigi rætur í bernsku vegna
höfnunar, vanrækslu og skorts á athygli og hvatningu. Böm fá
neikvæða sjálfsmynd, tilfinningu um að vera öðruvísi og læra
að það er ekki óhætt að treysta eða tala um tilfínningar. Síðan
reyna þau að fínna ekki til. Aíleiðingin er stórt tómarúm. Ég
ólst upp við að tala ekki um eða viðurkenna tilfínningar, s.s.
sorg og reiði. Þar af leiðandi varð ekki pláss fyrir gleði heldur.
Fíknin varð eina leiðin sem virtist fær til að fylla tómarúmið en
reyndist aðeins flóttaleið.
Ég hef smám saman náð þroska eftir leiðum AA-
samtakanna. Einnig hef ég bætt ýmsu við til að dýpka
skilninginn, t.d. kynnt mér náttúmlækningar, jógaiðkun og
búddatrú.
Nú á fullorðinsárum er ég að vinna með litla, særða,
hrædda og reiða bamið í sjálfri mér. Það er þolinmæðisvinna
því það er erfitt að nálgast það og sársaukaflóttinn er mér svo
tamur. Ég þekki ekkert öflugra en iðkun búddisma til að
umbreyta lífi sínu, efla kærleika til sjálfs sín og alls sem lifir.
Ég er að reyna að temja mér umburðarlyndi. Það er að segja, ég
er að reyna að dæma ekki heldur reyna að skilja.
Ég hét því eitt sinn að þessi þróun tilfinningalegs ólæsis í
fjölskyldunni skyldi stoppa með mér og mínu bami. Það er að
takast. Við tölum mjög opið um tilfinningamál. Dóttir mín er að
læra að hún er ástar verð fyrir það sem hún er en ekki endilega
fyrir það sem hún gerir. Mér þykir vert að taka fram að foreldra
mína hef ég aldrei ásakað. Þau gerðu allt það besta sem þau
kunnu. Ég þakka þeim fyrir að hafa skapað mér þessa
lífsreynslu. Ég fæ ómælt þakklæti frá dóttur minni fyrir það
sem hún lærir af mfnu þroskabrölti. Ég verð alltaf þakklát fyrir
erfiðleikana sem ég hef gengið í gegnum. Þeir hafa verið mér
hinn besti skóli. Ég hef sannreynt að leiðin út úr erfiðleikunum
er f gegnum þá en ekki frá þeim.
ÞR
Hólmfríður Gunnarsdótlir,
hjúkrunarfræðingur, og
Vilhjólmur Rafnsson, læknir,
ó atvinnusjúkdómadeild
Vinnueftirlits ríkisins
hafa gert könnun á dánarmeinum
hjúkrunarfræðinga. I rannsóknarhópnum
voru allir hjúkrunarfræðingar sem
útskrifaðir voru á árunum 1920 - 1979,
en upplýsingar um látna hjúkrunar-
fræðinga voru m.a. fengnar úr
Hjúkrunarkvennatali og Hjúkrunar-
fræðingatali. Af 2159 hjúkrunarfræð-
ingum voru 138 látnir, þar af voru 5
sjálfsmorð. Dánartíðnin var horin saman
við dánartíðni íslenskra kvenna á sama
aldri á saina tíma. Unnt var að reikna út
hve kúast inátti við mörgum sjálfsmorðum
í samsvarandi hópi íslenskra kvenna og
kom í ljós að húast hefði mátt við 3,16
sjálfsmorðum í hjúkrunarfræðinga-
hópnum. Tíðni sjálfsmorða var þannig
nokkru liærri meðal hjúkrunarfræðing-
anna en meðal annarra íslenskra kvenna.
Þegar betur var að gáð kom í ljós að
meiri munur var á aðferðunum en
tíðninni. Allir hjúkrunarfræðingarnir
fimm fyrirfóru sér með einhvers konar
lyfjum, en húast hefði mátt við að aðeins
1,09 hjúkrunarfræðingar beittu þeirri
aðferð samanborið við tíðni meðal
annarra íslenskra kvenna. Hærri tíðni
sjálfsmorða, sem framin eru með lyfjuin,
meðal lijúkrunarfræðinga en annarra
bendir til þess að aðgengi að lyfjum stuðli
að því að lijúkrunarfræðingar beiti þessari
aðferð. Auðvelt aðgengi gæti jafnframt
stuðlað að hærri sjálfsmorðstíðni meðal
þeirra en annarra íslenskra kvenna.
(Hólmfríður Gunnarsdóttir og Vilhjálmur
Rafnsson (1995). Mortality among
Icelandic nurses. Scandinavian Journal of
Work Environmental Healtli, 21, 24 -
29).
■*
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 4. tbl. 71. árg. 1995