Ráðunautafundur - 15.02.1992, Blaðsíða 14

4
LÁNASTEFNA
Á árum áður var lánastefna Byggðastofnunar nokkuð augljós. Lánuð voru
viðbótarlán við útlán stofnlánasjóðanna, einkum Fiskveiðisjóðs og
Iðnlánasjóðs á landsbyggðinni. Á síðustu ámm hafa orðið miklar breyt-
ingar á fjárfestingu og á starfsemi lánasjóðanna. Fjárfesting hefur dregist
saman og hlutur kaupleigu og fjármögnunarleigu í fjármögnun fjár-
festingar í vélum og tækjum hefur vaxið verulega. Raunvextir hafa
hækkað og veðsetning eigna hækkað. Á sama tíma hefur orðið vemlegt
verðfall á atvinnnuhúsnæði á landsbyggðinni. Lánastarfsemin er því
orðin mun áhættusamari.
Byggðastofnun hefur löngum haft það hlutverk að lána vegna
skuldbreytinga hjá fyrirtækjum í útflutningsgreinum á landsbyggðinni.
Stundum hefur þetta verið gert samkvæmt sérstökum tilmælum
ríksstjómar en oft er svo ekki. Sérstök breyting varð á þessu með tilkomu
Hlutafjársjóðs og Atvinnutryggingarsjóðs sem tóku við þessu hlutverki
um tíma.
Enda þótt lánveitingum Byggðastofnunar séu ekki mikil takmörk sett í
lögum hefur skapast ákveðin vinnuregla sem ekki hefur tekið miklum
breytingum að meginreglu til. Stofnunin hefur þannig lánað til fjárfest-
inga og fjárhagslegrar endurskipulagningar í sjávarútvegi og iðnaði, en
ekki í verslun eða landbúnaði ef loðdýrarækt er undanskilin og það
einungis um nokkurra missera skeið. Stofnunin hefur lánað í
takmörkuðum mæli til þjónustugreina. Þá hafa sveitarfélög fengið lán
vegna lagningar bundins slitlags á götur í þéttbýli en því verki er nánast
lokið. Nokkuð er um það að einstaklingum hafi verið lánað til að leggja
fram sem hlutafé í fyrirtækjum. Þá hefur stofnunin lánað til endurbóta á
skipum ef þær em framkvæmdar innanlands.
STYRKVEmNGAR
Ekki hefur farið mikið fyrir styrkveitingum hjá Byggðastofnun enda
hefur framlag úr ríkissjóði ekki boðið upp á það. Einstaka fyrirtæki
hefur þó verið styrkt vegna þróunarvinnu.
STARFSEMI ÞRÓUNARSVIÐS
Áœtlanir
Samkvæmt lögum um Byggðastofnun er henni ætlað að gera svo kallaðar
byggðaáætlanir. Þessum áætlunum er ekki markaður ákveðinn rammi í
lögunum. Þær þyrfti því að vinna í nánu samstarfi við heimaaðila annars
vegar og fagráðuneytin hins vegar enda yrði í áætlununum teknar
ákvarðanir um stefnu í uppbyggingu opinberrar þjónustu á svæðinu.