Ráðunautafundur - 15.02.1992, Blaðsíða 53

43
Hugmyndir, úrræði og athafnir manna á sviði atvinnumála og nýsköpunar hér á landi
hafa að mínu mati verið gloppóttar og skekktar og í mörgu fleiru um langa hríð.
Nýsköpun hefur í mörgum tilvikum þannig t.d. verið einhverskonar kostnaðarsamt
einkamál tiltölulega fánra sérffæðinga og frumkvöðla. Það eitt er kallað nýsköpun sem kostar
milljónir í tuga ef ekki hundruða tali. Og helst þarf að koma til svokölluð "hátækni" til að
um nýsköpun sé unnt að tala með góðri samvisku.
Þessar áherslur eru alrangar. í fyrsta lagi þá á nýsköpun að vera mál hvers einasta
vinnandi manns. Hver einasti maður á að vera síupptekinn af því hvemig hann getur gert
betur í smáu sem stóru. Hver einasti maður ætti að fá margar nýjar hugmyndir um betri
vinnubrögð dag hvem og framkvæma margar þeirra strax ! Og hvert einasta fyrirtæki og hver
einasta stofnun á sífellt að vera hvetjandi starfsfólkið til sköpunar hugmynda um ný tækifæri,
minni tilkostnað.nýja markaði og bætt vinnubrögð sem verðlaunaðar væm eftir ástæðum, fljótt
og réttlátlega.
Rétt er að vekja athygli á því að það er á aðferðafrœði af þessu tagi sem Japanir
byggja velgengni sín á öðru fremur. Þá skortir flest, þ.e. auðlindir, orku og land. Samt eru
þeir mesta efnahagsveldi nútímans.
Þannig verður nýsköpun sívirk iðja hvers einasta manns og árangurinn skilar sér hratt
og í stómm stíl í atvinnulífinu.
Nýsköpunin á að gegnumsýra andrúmsloft og "menningu" hvers fyrirtækis í stað
þess að vera stofustáss nokkurra sérfræðinga. Þannig má virkja áhuga og stuðning allra
annarra starfsmanna. Allt venjulegt og eðlilegt fólk vill fá að vera með í sköpun og
framkvæmd hugmynda um hverskyns úrbætur. Háttur dagsins er á hinn bóginn sá að gera slíkt
að "fotrréttindaverki" fárra útvalinna sérfræðinga eða ráðamanna. Enginn skyldi því furða sig
á því áhugaleysi sem víða má sjá hjá almennu starfsfólki í fyrirtækjum og stofnunum um störf
sín. Maðurinn sem finnur að ekki er mark á honum tekið verður fljótt vilja- og áhugalaust
tannhjól sem gerir eins lítið og hann kemst upp með !
Ekki þurfa menn að dansa í takt við nýja tískufaraldra í hátækni til að um merka
nýsköpun geti verið að ræða. Það hefðbundna má bæta í sífellu. Stundum má jafnvel taka stór
framfaraskref með beitingu fremur einfaldra og gamalgróinna aðferða án allrar hátækni. Þetta
er vert að athuga því að það sem menn eiga að stefna að er árangur en ekki tækniæfingar.
Þetta tvennt fer ekki alltaf saman.
Hér er ekki verið að lasta hátækni. Hún er góð til síns brúks. Aðeins er bent á það að
ofuráhersla á hana leiðir menn oft inn á villigötur ójafnvægis í áherslum. Árangurinn,