Morgunblaðið - 14.05.1974, Blaðsíða 1

36 SIÐUR MEÐ 8 SIÐNA IÞROTTABLAÐI
74. tbl. 61. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 14. MAÍ 1974.
PrentsmiSja Morgunblaðsins.
Þýzkaland:
Ný stjórn á
fimmtudag
Bonn 13. maí AP—NTB.
IIEIMILDIR f Bonn hermdu í
kvöld, aö Helmut Schmidt, eftir-
maöur Willy Brandts sem
kanslari V-Þýzkalands, heföi
lökið viö stjórnarmyndun, en aö
ráöherralistinn yrði ekki birtur
opinberlega fyrr en sfödegis á
fimmtudag, eftir aö þýzka þingiö
hefur formlega kjörið Schmidt
sem kanslara. Samkomlag mun
haí i náöst um stjörnarmyndun-
ina í morgun á fundi Jafnaöar-
mannaflokks Schmidts og stuðn-
ingsflokks hans í stjórninni,
Frjálsra demókrata. Talið er víst,
aö Egon Bahr, helzti samninga-
maöur Brandts vió A-Þjóóverja
fái ekki sæti istjórninni.
Willy Brandt og
Helmut Schmidt á
fundi í Bonn um helg-
ina.
Schmidt sagði við fréttamenn i
dag, að hann myndi í boðskap
sfnum til þingsins á fimmtudag
leggja áherzlu á aukið aðhald i
efnahagsmálum til að hamla gegn
verðbólgu.
Umræður um afsögn Brandts
héldu áfram í Þýzkalandi i dag og
að sögn mögnuðust deilurnar til
muna í dag. Stúðningsmenn
Brandts héldu því fram, að and-
stæðingar hans notuðu sérafsögn-
ina til að klekkja á honum per-
sónulega með alls konar gróu-
sögum um einkalíf hans. Brandt
lýsti því einmitt yfir, að hann
hefði m.a. sagt af sér til að koma i
veg fyrir, að illgjarnir menn eyði-
legðu sig i einkalffi og sem stjórn-
málamann. Hins vegar lagði
Brandt áherzlu á, að hann hefði
ekkert að fela i einkalffi sínu, sem
Framhald á bls. 2 7.
Danmörk:
Hartling mistókst aftur
Kosningar verða 11. júní
Kaupmannahöfn 13. maf,
einkaskeyti til Mbl.
frá Jörgen Harboe.
I KVÖLD var Ijóst, aó viðræður
rfkisstjórnar Paul Hartlings vió
jafnaöarmenn og aóra þingflokka
f Danmörku um málamiólunar-
lausn í deilunni um sparnaðar-
frumvarpiö, sem Hartling lagði
fram í síöustu viku, voru komnar
f strand og að Hartling neyddist
til þess aö boða nýjar kosningar
síödegis á morgun. Er gert ráð
fyrir.aökosið verði 11. júní.
Meðan á viðræðunum stóð í
fundarherbergjum danska þings-
ins söfnuðust um 40 þúsund
verkamenn saman fyrir utan
þinghúsbygginguna í mótmæla-
skyni og tugþúsundir annarra
verkamanna um gervallt landið
gerðu verkfall i mótmælaskyni og
kröfðust þess.að Hartling segði af
sér.
Hartling ræddi fyrst við leið-
toga Jafnaðarmannaf lokksins,
sem er stærsti þingflokkurinn, og
kröföust þá jafnaðarmenn vissra
breytinga í húsnæðismálum í
staðinn fyrir stuóning við hærri
tolla og söluskatt. Þessum kröfum
visaði Hartling á bug og slitnaði
þá upp úr viðræðunum. Hartling
hóf þá viðræður við borgaraflokk-
ana, sem veittu stjórn hans
traustsyfirlýsingu í sl. viku, en
Mogens Glistrup, formaður Fram-
faraflokksins lýsti því yfir í
kvöld, að flokkur sinn gæti ekki
stutt frumvarp rfkisstjórnarinn-
ar. Er þar með ljóst, að ekki er
möguleiki fyrir stjórnina að fá
meirihluta’í þinginu og hún mun
því falla við atkvæðagreiðsluna á
niorgun. Hartling hefur lýst því
yfir, að fari svo, muni hann boða
tíl nýrra kosninga. Virðist því
ljóst, að kosningar verða í Dan-
mörku 11. júni. Síðustu þingkosn-
ingar fóru fram í Danmörku 4.
desember sl. I frumvarpi stjórn-
arinnar er gert ráð fyrir sölu-
Italir fá
að skilja
Rómaborg. 13. maí, AP.
LJÓST var f kvöld, er talningu
var langt komiö í þjóðarat-
kvæðagreióslunni á ítalfu um
skilnaóarlögin umdeildu, að
59% kjósenda voru fylgjandi
því, að lögin yróu látin gilda,
en 41% á möti. Úrslitín eru
mikió áfall fyrir kristilega
demókrata, sem nutu stuðn-
ings páfa í baráttunni og er
talið víst, að Mariano Rumor
verði að biójast lausnar fvrir
sig og ráðuneyti sitt.
skatts- og tollahækkun, sem tækja og rafmagns um allt að draga úr almannatrygginga-
myndi hækka útsöluverð bifreiða, 33%. Auk þess átti að draga stór- greiðslum, greiðslum tíl mennta-
bjórs, áfengis, tóbaks, heimilis- lega úr nkisútgjöidum með því að Framhald á bls. 27.
Hagrannsóknarstjóri um efnahagsástandið:
Háskaleg verðbólgu-
hættuástand
þróun
„Við blasir háskaleg verðbólgu-
þróun, sem stefnir atvinnuöryggi,
lánstrausti þjóðarinnar erlendis
og hagvexti í framtfðinni í
hættu.“ Svo segir í hinni frægu
skýrslu Jóns Sigurðssonar, hag-
rannsóknarstjórá, til ríkis-
stjórnarinnar um ástand og horf-
ur í efnahagsmálum á árinu 1974.
Hann segir ennfremur: .......
efnahagsveðramótin framund-
an eru svo skörp og vandamál-
in, sem þeim fylgja, svo alvarleg,
að varla er of fast að orði kveðið,
þótt ástandið framundan sé
nefnt: hættuástand."
í lokakafla skýrslunnar segir
hagrannsóknarstjóri: „Það hættu-
ástand, sem nú hefur skapazt í
efnahagsmálum, kallar hins vegar
á tafarlausar; aðgerðir, sem ekki
þola bið. . .“
60% HÆKKUN
KAUPGJALDS
Hagrannsóknarstjóri spáir því í
skýrslu sinni, að á þessu ári muni
kaupgjald hækka um 60%. Þar af
áætlar hann, að kaupgjaldsvísi-
talan muni hækka um 34,2% og
að framfærslukostnaður hækki
um 42,4%.
Um þessa fyrirsjáanlegu þróun
segirf skýrslunni: „Hérer um svo
mikla hækkun að ræða, að ný og
kröpp verðbólgualda hlýtur að
rfsa í kjölfarið. . .“
STÓRFELLDUR TAP-
REKSTUR ATVINNU-
VEGANNA
Hagrannsóknarstjóri spáir stór-
felldum hallarekstri atvinnuveg-
anna á þessu ári. Miðað við
rekstrarskilyrði í apríl-maf spáir
hann tapi á frystiiðnaðinum að
upphæð 1100—1200 milljónir
króna. En ef reiknað er með kaup-
gjaldsvísitöluhækkunum fram í
september og öðrum kostnaðar-
hækkunum telur hann tap frysti-
húsanna geta numið milli
2000—3000 milljónum króna á
ári.
I skýrslunni er talið að rekstrar-
halli
Q togaranna geti numið um
1000 milljónum á ári
□ og bátaflotans um 700
milljónum króna á ári og er þá
miðað við rekstrarskilyrði í haust.
Miðað við þau skilyrði spáir hag-
rannsóknarstjóri því, að tap f
sjávarútvegi og fiskvinnslu geti
numið 4000—5000 milljónum
króna á ári.
Um útflutningsiðnaðinn segir í
skýrslunni: „Rekstrargrundvöll-
ur útflutningsiðnaðar er því f
þann veginn að bresta og þar með
verðurþungt undirfæti tilþróun-
ar nýrra iðngreina."
GÍFURLEGUR
VIÐSKIPTAHALLI
Skv. skýrslu hagrannsöknar-
stjóra má búast við fskyggilegri
þróun í viðskiptum þjóðarinnar
við útlönd eins og nú horfir. „Við-
skiptahal linn stefnir í
7800 —8300 milljónir króna, sem
bera má saman við viðskiptahalla
2600 milljónir árið 1973. . .“ segir
ískýrslunni.
Um gjaldeyrisstöðuna segir:
„Reynslan það sem af er þessu
ári gefur ekki ástæðu tíl bjai
sýni, þvf á fyrstu þremur mánu
um ársins hefur gjaldeyrisstaðf
versnað um 2400 milljón
króna."
HALLI A RÍKISREKSTRI
Loks segir í skýrslu hagrann-
sóknarstjóra: „Fjárhagsstaða
ríkissjóðs er engan veginn nógu
traust og hætt er við verulegum
halla á rfkisrekstrinum.
Rekstrarhalli og fjárvöntun'kem-
ur fram hjá mörgum opinberum
fyrirtækjum og verðhækkunartil-
felli hrannast uppfrekstri þeirra,
sem vafalaust er ekki að fullu
tekið tillit ti 1 i vísitöluspám hér að
framan. Mikil fjárvöntun er hjá
fjárfestingarlánasjóðum að
óbreyttum útlánaáformum. Geysi-
mikil aukning hefur verið í útlán-
um bankanna á fyrstu mánuðum
þessa árs þrátt fyrir það, að lausa-
fjárstaða þeirra hefur farið ört
versnandi. Vaxandi verðbólga og
peningaþensla hefur þannig hald-
izt íhendur."