Lögberg - 02.12.1926, Blaðsíða 1

t
PPnVIMfT TAKIÐ SARGENT STRŒTIS
riVV/Tllll^Ci VAGN AÐ DYRUNIIM
VAGN AÐ DYRUNUM
NÆSTU VIKU
Tom Mix og Tony í leiknum
‘The Great K. and a Train]Robbery‘
sem sýnir að Province hefir myndirnarj’
39 ARGANGUR j
Helztu heims-fréttir
Canada.
íhaldsflokkurinn í British Col-
umbia hefir kosið sér nýjan leiö-
toga og er hann Dr. S F. Tolmie.
Var hann áður akuryrkjumála
ráöherra í stjórn Sir Robert Bor-
dens og síöar Arthur Meighens. Dr.
Tolmie er British Columbia maður,
fæddur þar og uppalinn og er sex-
tugur aÖ aldri. Hann tilheyrði áöur
frjálslynda flokknum og var kos-
inn þfngmaöur til sambandsþings-'
ins 1917. Þegar samsteypustjórnin
sat að völdum. Hélt 'hann áfram a<5
vera-ráöherra eftir aö conservativar
tóku við völdum og hefir fylgt
þeim flokki síöan. Dr. Tolmie þyk^
ir mikilhæfur maður og hafa flokks
menn hans tnikið traust á hixium.
* » •
Hon. Charles Dunning, járn-
brautaráöherra hefir ráðið niann,
sem Palmer heitir, til að kynna sér
sem vandlegast alt, sem viðkemur
höfnunum viÖ Nelson og Churchill
árnar viö Hudson flóann og gefa á-
lit sitt um þær. Hefir Mr. Palmer
mikla revnslu í þessum efnum og
er hann talinn manna fróðastur um
alt, sem að höfnum og hafnagerð :
lýtur. Má nú á öllu sjá að stjórn-
inni er full alvara meö Hudsonflóa
brautina og ætlar sér að flýta því
verki alt sem hægt er.
* * *
Harry Cater hefir í tíunda sinn
veriö kosinn borgarstjóri í Brandon,
Man. Gagnsækjandi hans var í þetta
sinn Dr. H. O. McDiarmid. Mr.
Cater hlaut 554 atkvæða meirihluta
og segir hann að það sé meiri at-
kvæðamunur heldur en nokkru
sinni fyr.
* # *
Það liggur við borð að 15,000
járnbrautamenn i Canada hefji
verkfall, ef þeir fá ekki kröfum
sínum framgengt, en kröturnar eru
hér eins og vanalega hærra kaup.
\ ilja járnbrautarmenn í Canada fá
sama kaup, eins og þeir sem sams-
konar vinnu stunda í Bandaríkjun-
um-og er munurinn hér um bil 6%.
Hafa verkamannafélögin falið leið-
togum sínum alla meðferð þessa
máls, en mikill rneiri hluti félags-
manna hefir greitt atkvæði með því
að hefja verkfall, ef þessi launa- :
hækkun er ófáanleg. Sjálfsagt verð- |
ur gert alt sem hægt er til að koma j
hér sáttum á, áður en verkfall er
hafið, því það mundi hafa mjög al-
varlegar afleiðingar fyrir þetta
land, ef járnbrautarlestirnar hættu
að ganga reglulega, þó ekki væri
nema um stutt skeið.
Bandaríkin.
Ofsaveður mikið gekk yfir nokk-
urn hluta ríkjanna I.ouisiana, Ar-
kansas og Missouri í vikunni sem
leið og olli miklu tjóni. Mörg hús
fuku og önnur mannvirki skemdust
meira og tninna. Fréttirnar segja
að yfir sjötiu manns hafi farist í
þessu ofsaveðri og fjöldi meiðst.
* * *
Óneitanlega eiga þeir, sem vín-
sölu stunda í Bandarkjununt. við
mikla öröugleika að stríða. Nú hef-
ir það ólán komið fyrir þá, að hæsti
réttur ríkisins hefir úrskurðað, að
með því að verzla meö vinföng
brjóti menn lög rkisins, þar sem
vinið er selt og einnig alríkis lögin
og mégi því dæma þá fyrir
af'brot sitt af tveimur dómstólum,
þó lögfræðingar hafi skilið stjórnar-
skrána þannig. að svo megi ekki
vera. “Bootleggers” mega því búast
við enn meiri sektum og öðrum
kostnaði hér eftir en hingað til.
• * ■ •
í Richmcnd, California, hefir
kona, að nafni Mrs. Mattie Chand-|
ler, verið kosin borgarstjóri. Erj
hún fyrsta konan, sem þar gegnir
borgarstjóra embætti. Hún er 53
ára gömul; maður hennar er rak-
ari og eiga þau eina dóttur. Mrs.
Chandler segir, að meðan hún
megi nokkru ráða, þá skuli hún
sjá stuttpilsin í friði, hvað stutt
sem þau séu og eins sé stúlkunum
velkomið að reykja eins margal
vmdlinga eins og þær vilji sín!
vegna. Sér detti ekki í hug að1
leggja nokkrar hömlur á “ffelsi”
fóiksins og það sé ekki nema svo
sem sjálfsagt, að það fái að iifa
eins og það vill.
* * *
Annie Oakley, sem fræg var um
j alian heim fyrir það, hve vel hún
kunni að skjóta af byssu og misti
aldrei marks, er nýdáin. Hún var
68 ára að aldri og átti heima í
GreenviIIe, Ohio.
* * *
Aukakosningar til öldun-gadeild-
j arinnar fóru fram í ríkinu Maine
h^nn 29. nóvember. Kosinn var
1 Arthur^R. Gould, republican, með
miklum meiri hluta atkvæða fram
yfir gagnsækjanda sinn, Fulton J.i
Redman, democrat, og hafa r^-
publicanar þar með meiri hluta
atkvæða í öldungadeildinni, eða
i 48, democratar 47 og bændur og
! verkamenn einn.
Eins og kunnugt er, þá eru nú
margir hinna svo nefndu Menno-
nita að flytja sig burtu frá Mani-
toba, eftir að hafa búið hér í hálfa
öld. Þetta fólk hefir að mestu leyti
haldið saman, búið út af fyrir sig,
haft lítið saman viö annað fólk að
sælda, enda er alveg ótrúlegt hve
ólíkt þetta fólk er öðru fólki í
landinú, þrátt fyrir það að hafa
búið hér 50 ár, og því flest fætt og
uppalið ‘hér. Mennirnir eru að vísu
klæddir þkt og aðrir menn við erf-
iðisvinnu, en iþeir eru flestir al-
skeggjaðir, sem er heldur óvanalegt
hér í landi. Kvenfólkið hefir alls
ekki tekið upp stuttu pilsin eða
drengjakollinn og enn nota þær koll-
hettur og allavega lit sjöl á herðun-
um. Flestir af mönnunum geta gert
sig skiljanlega á ensku. en þekking
þeirra á málinu er mjög ófullkom-
in. J>að má heita undantekning, ef
fullorðin kona getur talað ensku.
Börnin, sem orðið hafa að ganga á
innlenda skóla síðari árin, geta vit-
anlega talað ensku, hafa orðið að
laéra málið. Fólk það, sem hér er
um að ræða 'hefir stundað búskap-
inp af mikilli alúð og hefir að því
leyti farnast mjög vel, en það hefir
ekki samlagast öðru fólki í landinu
og nú er það hópum saman að
flytja burtu.
♦ * *
William Middleton hét hálf tí-
ræður'öldungur, sem nú er nýdá-
inn í Toronto. Hann vann í 75 ár
fyrir. sama félagið og mun því
hafa verið flestum mönnum leng-
ur í sömu vistinni. Vann fyrir
hljóðfæra-félag í Toronto.
Bretland.
í ræðu, sem George Bernard
Shaw hélt íyrir skömmu i London,
; sagði hann meðal annars, að ef
verkamannaflokknum hepnaðist að
ná yfirráðum í breska þinginu nú
þegar og þar með stjórnartaumun-
um, þá mundi sá flokkur engan
veginn vera fær um að stjórna,
vegna þess að nú séu innan þess
flokks svo margir óeirðarseggir, að
þeir myndu sundra flokknum, nema
ef eitthvert stórmál kæmi fyrir,
eins og t. d. skifting veraldar auðs-
ins, sem flokkurinn gæti máské
sameinast um.
* * *
Fyrir skömmu síðan var alment
við því búist, að allir hlutaðeig-
endur mundu fallast á síðustu til-
lögur stjórnarinnar því viðvikj-
andi að koma sáttum á út af kola-
verkfallinu. En sú hefir þó orð-
ið raunin á, að mikill meiri hluti
r.ámamanna hafa neitað að fall-
ast á þessar tillögur 0g hafa því
engir samningar enn tekist milli
verkamanna og námaeigendanna,
og það er nú naumast búist við, að
þeir muni takast fyrst um sinn.
Hins vegar hafa nú fjöldi náma-
manna aftur tekið til starfa, og
þeim fjölgar stórkostlega á degi
hverjum, en það er gert^án sam-
þykkis námamanna s.ambandsins.
Er því ekki annað sýnna nú, en að
verkfallið m' taka enda á þann
hátt, að mi ftur upp
vinnu sína, á ’ ’ð
um vinnukjörin sa.ni
eigendanna annars vega., n
námamanna sambandsins hin*
vegar.
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 2. DESEMBER 1926
Hvaðanœfa.
Yfirhershöfðingi Þjóðverja, von
Seekt, hefir orðið að segja af sér,
vegna þess.oð það hefir komist upp
að eldri sonur krónprinsins, Wil-
helm, væri við heræfingar með
einni af herdeildum ríkisins. Blöð-
in gerðu þegar mikið veður út af
þessu og hermálaráðherrann, Dr.
Gessler, skipaði nefnd til að rann-
saka málið, því herstjórnin vildi
ekki kannast við að prinsinn væri
iþarna sem reglulegur hermaður,
heldur til að stunda líkamsæfingar
sér til heilsubótar. Eftir að nefndin
hafði rannsakað þetta mál, tjáði
ekki lengur að neita því að prins-
inn væri einn af hermönnum ríkis-
ins og lagði yfirhershöfðinginn þá
niður embætti sitt. Annars hefir
jafnan verið álitið og er enn, að von
Seeckt sé lýðveldinu trúr, þó að
hann hafi hér gengið heldur langt
til að geðjast vinum sínum. ,
* * *
verða margir, sem lesa þessa lof-
samlegu og vafalaust réttorðu grein
um Mr. Thordarson.
Greinhöfundurinn, Xeil M.
j Clark,-hefir heim^ótt Mr. Thord-
; arson í Chicago og er mvndin tekin
I þar sem hann sittir, með bók í
hendi. í hinu afarstóra og merki-
lega bókasafni sínu, en það er í
sö’rnu byggingunni eins og skrif-
stofur hans og verkstofur.
Mestur hluti greinarinnar er sam-
tal, sem X. M. Clark hefir haft við
j Mr. Thordarson og skýrir hann
1 all-greinilega frá hinum vtri at-
i ‘burðum lífs síns, að því er viðkem-
1 ur staríi hans og mentun. Mr.
i Thordarson var aðeins 5 ára gam-
; all þegar hann fór frá íslandi með
; foreldrum sínum og þremur syst-
kinum. Settist fjölskvldan fyrst a-ð
; i iMilvvaukee. Þar veiktist faðir
I hans skömmu síðar og dó. en móð-
j ir hans stóð uppi með fjögur börn.
en engin efni.
María drotning er lögð aP stað
heim á leið, en hafði þó ekki lokið
ferðalagi sínu um Bandaríkin.
Konungurinn í Rumeniu. maður
hennar, er hættulega veikur og
því flýtir hún sér heim, sem mest
hún má.
íslenzkur söngfiokkur
í Winnipeg.
A það var litillega minst í síðasta
blaði, að stofnaður hefði verið nýr
íslenzkur söngílokkur hér í borg-
inni, og mun það vafalaust hafa
orðið öllum þeim, er íslenzkri söng-
ment unna, hið mesta fagnaðarefni.
Tæpast geta orðið deildar mein-
ingar um nytsemi vestur-íslenzks
söngflokks, ef alt gðngur, eins og
ætlast er til, — hefði enþa vafalaust
átt að hafa verið stofnaður fvrir
löngu og starfræktur af fullri al-
úð, þióðarbroti voru til vndis og
uppbvggíngár. * . Uo margt einiægi1
áhugafólk stendur að söngflbkki
þessum hinum nýja, að góðu einu
virðist mega sp;í um framtíð hans.
Það er fegurra hlutverk en svo. að
lýst verði í fáupi orðum, að iðka
sönglist og útbreiða hana meðal al-
mennings. Getur slik viðleitni að-
eins' haft það eitt í för með sér, er
til sannrar huggöfgi miðar.og auk-
ið fær á lífsánægjuna.
Sönglistin, þessi dásanilega dís
samræmisins, hefir sætt margan
hugdapran manninn við lifið og
kringumstæðurnar og mun svo enn
gera í framtíð allri. Vafalaust ér
oss íslendingum, engu síður en öðr-
um mannflokkum. þörf á auknu
samræmi innan vébanda þjóðfélags
vors. En til þess að svo geti orðið.
verður hljómlistin að skipa öndvegi
það í samfélagslífinu, er henni sam-
kvæmt sínum eigin eðlislögum ber.
Stefnuskrá nýja söngflokksins blvt-
ur því að verða samrœmi fvrst og
síðast.
“Alt á að mætast á einum stað,
alt að samhljómnum stefnir.
Hvern þann sem vann um æfi þar að
eilífa lifsbókin nefnir.”
Svo kemst skáldspekingurinn
Einar Benediktsson að orði, er hann
mintist Steingrirns heitins John-
sens söngkennara við latínuskólann
í Reykjavík. Að samhljómnum þeim
stefnir alt, er á einhvern hátt dreif-
ir dapurleik öræfaþagnarinna?“,'Og
auðgar mannlifið að hljómgróðri
samræmra sálna.
Framkvæmdr.rnefnd hins nýja. ís-
lenzka söngflokks fThe Icelandic
Choral Societv of Winnipeg'), er
þannig skipuð:
Heiðursforseti — Hon. Thomas H.
Johnson; forseti -—'Mrs. B. S.
Benson; vara-forseti — Miss S.
H’inriksson ; f jármálaritari — Miss
E. Thorvaldson; bókavörður —
Mr. Paul Johnson ; söngstjóri—Mr.
H. Thorólfson.
Xefnd til að velja sönglög—Mr.
P. Bardal, Mr. D. Jónasson og-Mr.
H. Thorólfson.
Húsnefnd — Mr. S. Sigmar,
Mrs. P. Guttormson og Mr. Árni
Goodman.
Fyrstu æfinguna heldur söng-
flokkurinn á þriðjudagskveldið
þann 11. janúar næstkomandi.
C. H. Thordarson.
Mánaðarritið, “The American
magazine,” flytur i þessum mánuði
(des. 1926J mvnd af C. H. Thord-1
arson í Chicago og langa og ítar- j
lega grein um hann. Tímarit þetta
hefir ákaflega mikla útbreiðslu,
töluvert á þriðju miljón, svo þeir |
“Fyrsta heimili okkar var í Dane
sveitinni í Visconsin" segir Mr.
Thordarson. “Hér fékk eg mina
fyrstu mentun. Gekk ofurlítið í
skóla í tvö sumur og lærði að lesa
og var það öll skólagangan. seni eg
naut i all-mörg ár. En íslendingar
eru bókhneigðir að- eðlisfari og um
þá er sagt. að þegar þeir fari í
ferðalag. og hafi litil fararefni, þá
séu þeir visir til að selja af sér föt-
in til að fá peninga. en Jæir taki
bækurnar sínar með sér. Við höfð
um töluvert af islenzkum bókum.
sem eg gat lesið, og eg las þær.”
Eftir nokkurra ára dvöl þar eystra
flutti fjölskvldan til Xorth Dakota
og gekk Hjörtur Thordarson hér
um bil alla leiðina, um þúsund mil-
ur. þá þrettán ára gamall. í NT. Dak.
var hann þangað til hann var 18
ára og naut lítillar skólamentunar á
þeim árum, en þó nokkurrar og
konist upp í 4 bekk barnaskólans.
Fór hann þá til Chicago til systur
sinnuivseir: '|tor \*r þ%-gi,’v og gekk
hann þar á barnaskóla með tiu ára
börnum. Fanst honum ]iað vitan-
lega nokkuð auðmýkjandi, en
kærði sig þó ekki rnikið þvi hug-
urinn -var allur við að læra. afla
sér þekkingar. Komst Jhann þar í
gegnum sjöunda bekk barnaskói-
ans, en varð þá að hætta allri skóla-
göngu og fara-að vinna fvrir sér.
Kaupið sem hann fékk fyrsta árið
var aðeins $4.00 á viku, en hann
komst af með það. og meira að
segja, hann varði jafnan einum
dollar af hverjum fjórum til að
kaupa bækur. Þetta er óneitánlega
merkilegt og lýsir manninum betur
en flest annað. LTngur maður, sem
getur varið f jórða hlutanúm af sín-
um afar litlu laununt til að seðja
fróðleikslangan sína, honum er á-
reiðanlega alvara með að afla sér
þekkingar.
Mr. Thordarson fékk smátt og
smátt meira kaup, en hann hélt á-
fram að vera spa'rsamur og gat
hann þannig dregið saman nokkur
hundruð dollara, sém hann varði til
ferðalaga. Lítur hann svo á að það
hafi orðið sér til mikils gagns, auðg-
að anda sinn og veitt sér kjark og
áræði. Vann hann þó um tíma hjá
öðrum eftir það, en þegar hann var
27 ára gamall giftist hann og byrj
aði jafnframt að reka sína eigin
atvinnu. En hann átti aðeins $75.00
til að byrja með. “Eg vildi engum
ráða til að gera hið sama,” segir
Mr. Thordarson, “en eg vildi held-
ur engum ráða frá því. Mér hefir
orðið þetta til góðs og eg vildi ekki
hafa farið á mis við þá reynslu,
sem eg hlaut, þ'egar alt gekk erfið-
lega; lítið var að gera og ekki sýnd-
ist annað framundan, en að alt ætl-
aði að fara á höfuðið. Slík reynsla
er mikils virði. Eg hefi oft veitt því
eftirtekt, bæði hvað snertir tilraun-
ir mínar og atvinnu, að þá hefi eg
mest lært, þegar ýmislegt hefir
gengið alt öðruvísi heldur en eg
hafði búist við og vonast eftir.
Þessir $75.00 sem eg byrjaði starf-
rækslu mína með, eru allir þeir
peningar, sem í fyrirt&kið hafa
verið lagðir, auk þess' sem það
I sjálft hefir gefið af sér. Eg lög-
j gilti það síðar, en seldi aldrei nein
j hlutabréf. Nú er svo komið, að við
seljum vörur fyrir miljónir dollara
,,“Eg hafði aldrei mjög mikla örð-
ugleika með að stjórna iðnaðar-
fyrirtæki mínu. Held eg að það
hafi verið mest af því að eg hafði
lært sparsemi og lært hana í ströng-
um skóla. Eg vissi að ef eg eyddi
ekki meiru en eg hafði ráð á og
vissi alt af hvar eg stóð, og fékk
fullvirði þess, sem eg lét úti, þá
gat eg ekki lent langt frá réttum
vegi. Auk þess mætti telja vinnu-
semi og góða hegðun.” Með góðri
hegðun á Mr. Thordarson sérstak-
lega við það, að breyta ráðvand-
lega við alla og bregðast aldrei
trausti þeirra, sem maður 'hefir við-
skifti við.
Eins og kunnugt er hefir Mr.
Thordarson ávalt gefið sig við saf-
fræðinni og hefir hann fengið um
hundrað einkaleyfi fyrir uppfynd-
ingum sínum í þeirri grein. Hefir
hann mjög lagt sig fram um að
bæta ýms áhöld og finna upp önn-
ur ný, sem notuð eru á tilraunastof-
um háskólanna víðsvegar hér í álfu
og annarsstaðar. Segir Mr. Thord-
arson að þetta hafi orðið sér til
mikils gagns, því hann hafi þannig
komist í kynni við fjölda af pró-
fessorum, sem hann hafi lært mikið
af, kannské meira heldur en þó
I hann hefði verið í skóla hjá þeim.
\Ir. Thordarson hlaut gullmedalíu
fyrir uppfyndingar sínar bæði á
veraldarsýningunni í St. Louis og
eins í San Francisco.
Höfundur ritgerðar þeirrar, sem
hér hefir stuttlega verið sagt frá og
ofurlítill útdráttur tekinn úr, endar
| ritgerð sina á þessa leið.
“C. H. Thordarson lauk aðeins
I við sjötinda bekk barnaskólatis, en
samt sem áðurer hann hámentaður
maður. Er það vegna þess. að hann
hefir ávalt lagt sig eftir að læra af
öðrum mönnum, eða hverju því,
sept hann gat eitthvað- lært af —
háskóla prófessorum, ferðalögum,
sínum eigin tilraunum og af bók-
um. Og þessvegna er það, að það
eru nú aðeins örfáir menn í Banda- j
ríkjunum, sem standa honum jafn-
fætis í vísindalegri þekkingu.”
Or bœnum.
Vill sá, er fékk “Nýja sáttmála”
lánaðan hjá ritstjóra Lögbergs,!
gera honum þann greiða að skila
bókinni aftur hið fyrsta.
Næsti “Helga magra” fundur
verður haldinn þ. 7. þ.m. (þriðju-;
dag) í húsi J. G. Thorgeirssonar,
662 Ross Ave. — Áríðandi að allir
félagsmenn mæti.
I
Mr. og Mrs. J. S. Gillis, frá
Brown P. O., Man., eru stödd í
borgdnni um þessar mundir. Sit-
ur Mr. Gillis mót sveitarfélaga
sambandsins í Manitoba, það er
nú stendur yfir í St. Boniface.
Fræ íslandi kom á miðvikudag-
inn i síðustu viku, Garðar Guð-
mundsson, frá Akureyri. Hann
hefir í átta ár verið loftskeyta-
maður á skipinu Gullfoss. Garðar
er sonur Guðmundar Vigfússon-
ar, fyrrum kaupmanns á kureyri,
og bróðursonur Ms. S. W. Melsted
í Winnipeg.
Heiðingjatrúboðsfélagið heldur
fund á þriðjudagskveldið hinn 7.
þ.m. kl. 8.30 að heimili Mrs. John-
son, Ste. 18, Nova Villa Apts., á
Sherbrooke St.
Mrs. ILára Brown, frá Swan.
River, Man., kom til borgarinnar
á laugardaginn ásamt syni sínum
ársgömlum, og dvelur hér hjá for-
eldrum sínum, að 724 Beverley
St., fram yfir jól.
S. G. Johnson, eigandi Drexel
Hotel, Cor. 3rd and James St.,
Seattle, Wash., er glaður að taka á
móti og leiðbeina löndum sínum.
Hrein og björt herbergi (Steam
heat), mjög sanngjarnir prísar.
Miss Elizabet Eggertína Sigur-
jónsson, dóttir Mr. og Mrs. S. Sig
urjónsson að 724 Beverley Str.,
sem nú hefir nýskeð lokið námi í
hjúkrunarfræði á Almenna spít-
alanum í Winnipeg, fór á þriðju-
daginn í þessari viku til Shoal
Lake, Man., og ætlar hún að
stunda hjúkrun við sjúkrahæli
þar í bænum.
Stúdentafélagið hefir ákveðið
að hafa “Toboggan Party” næsta
laugardag í River Park. Allir þelr
sem vilja fara, eru beðnir að koma
saman hjá Jóns Bjarnasonar skóla
klukkan 7.15. Nauðsynlegt er, að
hver hafi með sér 30 cents og “car
fare”. Allir velkomnir. Veiting-
ar á eftir^—Ritari.
Hátíðamessur við Manitobavatn;
Á jóladaginn: í húsi Sig. Sigurðs-
sonar við Dolly Bay, kl. 2 e. h. Á
nýársdag: á Weedy Point, á sama
Jíma dags. S. S. C.
Jóns Sigurðssonar félagið held-
ur fund að heiníili Mrs. J. K. John-
son, 352 McGee St. á þriðjudag-
ínn í næstu viku. Fundurinn byrj-
ar kl. 8 að kveldinu.
I!
NUMER 48
íslendingar eru vinsamlega beðn-
ir að veita athygli auglýsingunni
frá Jóns Sigurðssonar félaginu
um hið niðursetta verð á Minning-
arriti íslenzkra hermanna. Á-
nægjulegri jólagjöf getur vart.
Félagið lagði í feikna kostnað við
útgáfu bókarinnar og verðskuldar
sannarlega, að fá hann endur-
greiddan. Notið kostaboð það, er
hér «m ræðir og senöið pantanir
að bókinni sem allra fyrst til Mrs.
P. S. Pálsson, 715 Banning St.
Madam (Kollantay.
Um þessa rússnesku konu hafa
mörg blöð og tímarit margt að
segja, nú síðustu vikurnar. Hún
gegnir nú sendiherra störfum í
Mexico fyrir Soviet stjórnina á
Rússlandi og hefir áður gegnt
samskonar embætti í Noregi. Er
það nýjung út af fyrir sig, að
konu sé veitt slíkt embætti, nokk-
. , , , urs staðar í heiminum, og því ekki
Athygh skal her með dregin að undarlegt, þó mörgum sé forvitni
auglysingunm, sem birtist í þessul . s ... .0, . , . ,
blaði, um skemtisamkomu a f vita eitthvað um þa konu, sem
Young Men’s Lutheran Club, efn-|shku embætti gegmr. Annað er
ir til í Goodtemplarahúsinu, mánu- hitt’ að kona þessi sótti um leyfi
dagskveldið þann 6. þ.m., klukkanjtTl að meSa íerðast um Bandarík-
fimtán mínútu’r eftir átta. Verð-] iu á leið sinni til Mexico, en var
ur þar margt til skemtana, svo j synjað um að mega stíga þar á
sem leikir, dans og fleira. Kemur land. Hafa mörg blöð og timarit
þar meðal annars fram stórmerk- í Bandaríkjunum margt um þá
ur töframaður, er fólk vafalaust, neitun að segja og sýnist sitt
hefir anægju af að kynnast. 'h .....
Styðjið gott málefni, með því að
fjölmenna á skemtisamkomu Dorothy Thompson, fréttaritari
Þessa- ' • [ blaðsins “New York Evening
Fost”, telur Madame Kollantay
Skipið Frederik VIII, sem fór hina merkilegustu konu, sem nú
frá Kapmannahöfn hinn 19. nóv- sé uppi á Rússlandi og lýsir henni
og frá Oslo hinn 20., kom til New þannig, að hún sé lítill kvenmað-
York 29. nóv. með 400 farþegja til ur, með ljósbrúnt hár, sem nú sé
Bandaríkjanna. Skipið fer frá farið dálítið að grána; hefir grá
segja og
eins og gengur.
New York 8. desember og frá
Halifax hinn 10. beint til Christi-
ansand, Oslo og Kaupmannahafn-
ar. Með skipinu verða fjöld'i far-
þega, sem eru að fara skemtiferð
til Norðurlanda fyrir jólin. Það
er enn hægt að fá far með skip-
inu, en fólk þarf að biðja um Þa<5! telJg.
sem allra fyrst. Þeir, sem fara
með þessari ferð skipsins frá
Vestur-Canada, fara frá Winni-
peg hinn 6. des. kl. 10 að morgn-
inum og segir umboðsmaður Scan-
dinavian-American línunnar hér
að þeir séu all-margir.
augu, lítið nef og sé mjög munn-
fríð; tali sex tungumál og öll á-
gætlega vel. Y
George R. Witte skrifar um
konu þessa í “Evening World” og
er það, sem hér fer á eftir, þaðan
Foreldrar Madame Kollantay
tilheyrðu heldra fólkinu og voru
mikils metin í samkvæmislífinu.
Það er því sérstaklega merkilegt,
að dóttir þeirra skyldi taka þá
stefnu, sem hún hefir gert. Hún
er gáfuð kona og útlit hennar og
Þá, sem sent hafa mér pantanir j framkoma er þannig, að hún vek-
fyrir Kanamori og Sundar ur þegar eftirtekt. Skilningur
Smgh bið eg að hafa það hug-;hennar á viðskiftalífinu er mjög
íast, að bækur þessar hefi eg nu ... . ., . . , ,
ekki handhsarar, bví eins og ú>g g.]oggur’ hu?sJonlr henuar sk>’rar
tók fram í Lógb. um daginn, fékk1 og hún sér vel hvað verða vil1 og
eg að eins eitt eintak sem sýnis-;hefir £ott la? a að koma vel ar
horn af “Sundar” og ein þrjú til! smni fyrir borð. Madame Kollan-
sölu af “Kanamori”, sem sfrax tay hefir mikið af hinum sömu
voru gripin upp. Eg hefi nú pant- andlegu hæfileikum eins og Ma-
að nokkuð af bókunum, og vonast ^dame de Stael, sem á sinni tíð lék
eftir að fá þær um eða eftir jólin. svo þýðingarmikið hlutverk, bak
Strax og eg fæ þær, sendi eg á-; vjg tjöldin) a stjórnmálaleiksviði
skrifendum þær. Eg hefi nu fa- Frakklands. Hún er glæsileg og
eina eldn arganga “Bjarma sem , ,
eg get gefið nýjum áskrifendum kann- agmtleKa að koma fHir S1?
í kaupbæti. Verðið er $1.50. — or^ °£ fers^ ve^ taka a
S. Sigurjónsson, 724 Beverley St.,;mðti gestum. Hún heldur sínum
Wpg. Phone: 87 524. ! hlut, við hvern sem hún á. En það
---------------------- | er einkennilegt, að flestum kon-
Eins og lesendur íslenzku blað-| um, sem henni kynnast, geðjast
anna í Winnipeg munu hafa veitt; miður vel að henni.
eftirtekt, var í þetta sinn óvana-
lega mikið kapp í sveitarstjórnar-1
kosningunum í Bifröst sveit. Sóttu!
þeir þar um oddvitastöðuna,
Sveinn, kaupmaður Thorwaldson í
Riverton, sem verfið hefir oddviti!
að undanförnu, og Björn Sigvalda- j
son í Árborg. Er sagt, að íslend
ingarnir hafi flestir fylgt Sveinik j K0Tlanta7brjóta herfilega. f
en Galiciumennirmr Birni, og að
h’inir síðarnefndu hafi látið mik-
ið til sín taka í þessum kosning-
um, og jafnvel ekki að öllu farið
að lögum, frekar en víkingarnir
Óvinir hennar bera á hana ýms-
ar sakir, segja að hún sé tvöföld
og óeinlæg og hlífist ekki við að
brjóta stjórnarfarslegar reglur.
Ein af kenningum kommúnistanna
er sú, að öllum beri að vera spar-
! samir. Það boðorð þykir Madame
vet-
ur sem leið urðu nokkrar konur,
sem nú eru mikils ráðandi á Rúss-
landi, til þess að bera þær sakir á
hana, að hún væri óheyrilega
forðum. En hvað sem hæft kann eyðslusöm og bærist alt of mikið
að hafa verið í þessu og hver sem
vopna viðskiftin kunna að-hafa
verið, þá urðu leikslokin þau, að
Björn Sigvaldason var kosinn
oddv'iti með 24 atkvæðum fram
yfir Svein Thorwaldson.
Bæjarstjórnarkosningar í Win-
nipeg, sem fram fóru á föstudag-
inn í vikunni sem leið, fóru þann-
ig, að R. H. Webb borgarstjóri
var endurkosinn með 7,269 at-
kvæðum fram yfir E. F. Tipping,
sem sótti undir merkjum verka-
manna. Bæjarráðsmenn voru all-
ir endurkosnir, nema Mr. Dur-
ward í 3. kjördeild, en í hans stað
var kosinn W. N. Kolisnyk, sem er
kommúnisti, og segir hann sjálf-
ur, að hann^séi sá fyrsti og eini
kommúnisti, sem enn hafi verið
koáinn til að gegna nokkru opin-
beru embætti í Norður-Ameríku.
C. C. Chisholm, var kosinn í 1.
kjördeild í staðinn fyrir J. S.
McDiarmid, sem sagði af sér sem
bæjarráðsmaður, eftir að hann í
haust var> kosinn þingmaður. Eru
því að eins tveir nýir menn í bæj-.
arráðinu, þeir C. C. Chisholm og
Kolisnyk. Næsta ár verður þá
bæjarráð Winnipegborgar skipað
þessum 19 mönnum: Borgarstjóri,
R. H. Webb; bæjarráðsmenn: í 1.
kjörd.: J. G. Sullivan, A. R. Len-
onard, A. H. Pulford, E. Leech, R.
á í klæðaburði. Madame Kollan-
tay kannaðist hiklaust við það,
að hún færi við og við'til Parísar
til að fá sér viðeigandi fatnað,
eftir því sem tízkan krefði, og sá
hún ekki neitt því til fyrirstöðu.
Það verður því vel skiljanlegt, að
um hana var sagt, að hún væri
öllum konum betur klædd í Nor-
egi, þau þrjú ár, er hún var þar
og gegndi sendiherra embætti
fyrir Rússa.
Faðir konu þessarar, var hátt-
settur embættismaður í her Rússa
k^isara, en móðir hennar auðug
kona af finskum aettum. Þegar hún
var að eins 18 ára, gekk hún í fé-
lagsskap finskra jafnaðarmanna.
Nokkru síðar, þegar hún stundaði
nám á Svisslandi, fór hún-að gefa
sig við málum kommúnistanna á
Rússlandi. Skömmu eftir að hún
kom aftur heim til Rússlands
1908, fór að bera á því, að hún
tæki þátt í félagsskap þeirra, sem
grunaðir voru um uppreisnarhug
gegn keisaravaldinu, og kom þá
fljótt að því, að leynilögreglan
hafði stöðugar gætur á henni.
Þótti henni þá ekki við vært
heima fyrir, svo hún fór til Þýzka-
lands og dvaldi ýmist þar eða á
Svisslandi og Frakklandi í níu ár,
en kom aftúr til Rússlands 1917,
J. Shore og C..C. Chisholm; í ann- ^ ^ ^ ___ __ __________________
ari kjörd.: F. H. Davidson, ’íhom-|.^eð þeim Lenin Qg Trotzkv. Þeg.
as Boyd, J. A. McKerchar, L O - ar eftir stjórnarbyltinguna komst
Hare, Thomas Fly og James Simp-! o
kin; í þriðju kjörd.: W. B. Simp- Madame Kollantay hma nyju
son, H. Jones , J. Blumberg, D. stJ°rn og heflí Jafnan Slðan haft
McLean, J. A. Barry og W. N. Þar mikil ráð, innan lands og
Kolisnyk. utan. /