Austurland - 08.01.1955, Blaðsíða 1

M á 1 g a g n
5. árgang-ur,
Eitt er það mál, sem öðrum
fremur hefir verið á dagskrá
hjá Austfirðingum um mörg ár.
Það eru rafmagnsmál f jórðungs-
ins. Hafa þeir hvað eftir annað
knúið á dyr rikisvaldsins um
framkv, en jafnan árangiurs-
laust þar til nú, að ioks er af-
ráðið að ráðast 1 framkvæmdm,
en þá með þeim kotungsbrag, að
skömm. er að og svivirða fyiir
Austfirðinga.
Enda þótt mál þessi hafi oft
verið rædd hér 1 blaðinu og
saga þeirra rakin, vercur ekki
hjá þv1 komist að rekja það 1
stórum dráttum, en ge; a vtrður
ráð fyrir, að lesendur blaðsins
hafi af málinu verúleg kyn ii.
Það er nú komið á annan ára-
tug sfðan farið var að vinna að
rannsókn og mælingum á fall-
vötnum hér eystra með stór-
virl-tjun fyrir augum. Þá er rétt
að minnaöt þess, að ailt frá þvi
að Lúðvfk Jósepsson var fyrst
kjörinn á þing 1942, hefir m'l
þetta hvað eftir annað horið á
góma á Aiþingi, en eitt af fyrstu
þingmálum Lúðvfks var virkjun
Lagarfoss.
Það Itom fljótt á daginn, að
tilgangurinn með mælingu ausit-
firzkra vatnsfaJla var ekki fyr t
og frcmst sá, að hrrða bygg ngu
orkuvers á Austurlandi, heldur
sá að láta Aus'firðinga halfa,
að rafvæðing f órcungsins -.tæði
fyrir dyrum. Eitt árið á'ti að
virkja Lagarfoss, annað ário
Fjarðará 1 Seyðisfirði, þriðja
árið Grfmsá og flairi vatnsföll
átti að virkja. Þegar ekki voru
fleiri vatnsföll upp að tejja var
byrjað á lönguvitleysunní aft>
ur: Lagarfoss, Fjarðará, Grfmsá
o.s.frv. — Er það alveg furðu-
legt hvte lengi Aus'firðingar
hafa látið blekkjast af þessari
galdraformúliu.
En svo kom, að langlundar-
geð Austfirðinga þraut- Þeir
sendu nefnd manna á vit rfk's-
stjórnarinnar og kröfðust að-
gerða. Árangur þeirrar sendi-
ferðar varð sá, að heitið var
að hefja virkjun Lagarfoss þeg-
ar árið 1954. En það var svikið.
sósíalista á Austnrlandi
Neskaupetafi 8. jnnúar 19BB 1. tolubUð.
1 þess stað var búið að uppgötva
þá aðferð, að lytja rafm-gn f
Múla- sýslur norðan úr Þingeyj
arþingi. Og raforkumál-ráð-
herra gerði sér það Ómak að
taka sér ferð á hendur nceð
Jegáta sfna til EgiJsstaoa til að
reyna að „sansa” forystumenn
Austfirðinga. Þessi för, sem
farin var 1 júlfmánuði varð hin
mesta fýluför, Austfirðingar
kröfuðust efnda á fyrirheiliiiu
um virkjun Lagarfoss. cn
höfðu megnustu ötrú á „spott-
anum”. Fór ráðherra við svo
búið heim aftur, en áður en
hann fór hét hann Austfirðing-
um þvf. að fullnað rákvörcun
um málið skyldi telcin f þcim
mánuði, eða snemma 1 þeim
næsta. Leið svo og be;ð. AUur
júlfmánuðiir leið, ágústmánuður
sömuleiðis, en ekkert heyrðist
frá ráðherranum. iLoks 1 byrjað-
an september fékk rafmagns-
nefndin bcð frá r ð erra um að
koma tii fundar v ð sig 1 höfuö-
staðnum á tilteknum degi,
Brugðust nefndarm nn vel við
og mættu aliir á þ» sscm fundi
með ráðherranum og sérfræð-
ingum hans.
REYKJAVIKURFUNDURINN
Enn kom það greinilega 1 ijós
að tiigangm-inn með þessu fund-
arboði var sá — og sá eiixn —,
að telja Austfirðinpa á sjónar-
mið ráðherra og sérfræðing-
anna. En það tókst eklri. H\'er
einasti nefndarmaður undirrit-
aði ályktun þar sem kraf ir.t vai-
efnda á fyrirhei'inu um virkjuu
Lagarfoss og sú krcfa studd
stjerkum rökum. Og þegar
nefndarmenn fóru heim að
fundi loknum, þóttust þsir hafa
vwuið frægaa og byggðu
það á tvennu. 1 fyrsta 1-gi
höfðu riLlir þin _menn að au. tan
undirritað yfirlýsingu um aó
þeir styddu eindrcgið kröfu
niefndarinnar um virkjun Lag-
ajrfoss og var sú yfirlýsing af-
hent ráðherra með ályktun
nefndarinnar- I öðrulagi i aið.
Eysteinn Jónsson sagt neíndar -
mönimm, að hann gæti fullyrt
að farið yrði að kröfu ncfndar-
innar 1 virkjunarmálunum.
Þóttust nú nefndarmenn hafa
giert góða ferð og héldu heim
eftir að hafa þegiö gcðc erðir
hjá fyrirmönnum og eftir að
hafa hlýit á þann boðs'kap ráð-
herra - að fu'lnaðarákvörðtun
skyldi rikisstjórnin talca 1 mál
inu á morgnn eða hinn daginn
eða allra nacstu daga.
ATÖK I RIKISSTJÖRNINNI
Hófust nú átök um malið f
rikisstjórninni. Kvað Olafur
Thórs kotkai la austræna aldrei
skyldu segja sér fyrir ve: kum og
skyldu þeir 'k þir.geyska spoit-
ann eða sctja 1 myrkri ella, —
Varð Eystein' cð lúta hús-
bóndavaldi öl-fs, en fékk þó
leyfi til að láta iafnframt virkja
smásprænu oina 1 lcjördæmi
sfnu.
Austfirðingar bíðu átekta.
Morgundagurinn leið og dagur-
inn þar á eftir. AUur september
leið, október sömuleiðis og eins
nóvember og ekkert heyrðist
frá ráðherranum. Þegar nokkrir
dagar voru liðnir af desember
var rafmagnsnefndin að tilhlut-
an rikisstjórnarinnar kvödd til
fiundar að EgiJsstöðum og vcrö-
ur sagt frá þeim fundi og álykt-
unum hans 1 næsta bJaðL
Gúinmibátar
ðtiiita t'O^oc.vctf
Karl Guð ónsson og Lúðv'k
Jósepsson hafa flutt á Alþingi
frumvarp, sem, ef að lögum yrði,
gerði skylt, að hafa 1 öllmn
fiskislcipum, 12 smáleeta og
stærri, gúmmfbáta nægi'ega
stóra fyrir alla skipshöfninai.
1 greinargerð segir m.a.:
Slflrir bátar ertu fyrirferðarlitlir
og léttir, svo að vandalaUst er að
koma þeim fyrir jafnvel1 minn-
stu þilfarsbátum. Gúmmfbátarn-
ir hafa þegar borgið mörgum
mannslffum og sannað það 1
reynd, að þéir koma að gagni.
1 Vestmannaey um hafa þeir
verið 1 véUiáium s'ðustu 4 ver-
tfðir, fyrst aðeins 1 fáiun, en nú
munu þeir komnir 1 flesta eöa
alla Eyja- báta.
A þvf stutta tfmabili, sem
reynsla er af tækjum þessum f
þsfa 3 b&tar
ni3 7
fai’izt, og er fu’lvíst, að enginn
FramhaJd á 4 sfðu
Togararnir
Austfírðingui
fór é veiðar fyrir frystihús
atrax eftir jóJin.
Egill rauði
átti að fara á veiðair fyrir frysti-
hús 1 dag.
Goðanes
fór á veiðar fyrir frystihús
9- Jan. ,
fsólfur
fór til Reykjavikur á nýjáradag--
veáða í sait.