Morgunblaðið - 07.11.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. NÓVEMBER 1975
Grétar Nikulásson framkvæmdastjóri Félags fslenzka prentiðnaðarins, Davfð ólafsson, forseti
Germanfu, og Pétur Ólafsson hagfræðingur skýra frá opnun Gutenbergsýningarinnar.
Gutenbergsýning
að Kjarvalsstöðum
Sýnir fimm alda þróun í bókagerð
um prentminjum, sem Þjóð-
minjasafnið hefur lánað til
sýningarinnar.
Á sýningunni verður meðal
annars nákvæm eftirlíking af
pressu Gutenbergs, og á hana
verður prentað blað úr Guten-
bergsbiblíu og myndskreytt
blað úr norrænni þjóðlffssögu
eftir Olaus Magnus erkibiskup í
Uppsölum, sem sýningargestir
geta fengið.
Vilhjálmur Hjálmarsson
menntamálaráðherra opnar
sýninguna kl. 3 síðdegis á
sunnudag, og verður hún opin
daglega til 27. nóvember. Har-
aldur Sigurðsson bókavörður
flytur erindi á sýningunni 13.
nóvember um bókaútgáfu Guð-
brands biskups, Hafsteinn Guð-
mundsson ræðir 16. nóvember
um gömlu íslenzku prentverk-
in, Finnbogi Guðmundsson
landsbókavörður flytur bóka-
spjall 20. nóvember, og Gils
Guðmundsson alþingismaður
flytur erindi þar 22. nóvember.
Búizt er við að fleiri erindi
verði flutt á sýningunni áður
en henni lýkur, og verða þau þá
auglýst á sinum tíma.
Mjög vönduð sýningarskrá,
unnin af fagmönnum í Stutt-
gart og prentuð á íslenzku, fylg-
ir sýningunni, og verður seld
þar á kostnaðarverði.
Á sunnudag verður opnuð að
Kjarvalsstöðum sýningin
„Prentlistin breytir heimin-
um“, eða Gutenbergsýningin,
sem vakið hefur athygli og
farið víða um heim undanfarin
sjö ár.
Uppistaða sýningarinnar hér
er sýning sú, sem sett var upp í
Mainz f Vestur-Þýzkalandi árið
1968, á 500. ártfð Jóhanns
Gutenbergs, mannsins sem
fann upp lausa prentstílinn.
Auk þess verður á sýningunni
sérstakur fslenzkur þáttur aðal-
lega helgaður Guðbrandi
biskupi Þorlákssyni, en svo vill
til að f ár eru liðin 400 ár frá
þvf hann hóf bókaútgáfu sfna
að Hólum.
Gutenbergsýningin er haldin
á vegum Félags íslenzka prent-
iðnaðarins og Þýzk-íslenzka
menningarfélagsins Germaníu
fyrir milligöngu vestur-þýzka
sendiráðsins. Þýzka sýningin er
upphaflega hönnuð og undir-
búin aflnstitut ftir Auslands-
beziehungen f Stuttgart, og eru
fulltrúar þeirrar stofnunar hér
til að setja sýninguna upp.
Hingað kemur sýningin frá
Moskvu. íslenzku deildinni hef-
ur verið komið upp f samvinnu
við Landsbókasafniðogeru þar
sýndar nokkrar bækur, sem
Guðbrandur biskup lét prenta
að Hólum á 16. og öndverðri 17.
öld, og ennfremur tvö sýningar-
púlt með nokkrum mjög göml-
Fi'á undirbúningi sýningarinnar
að
Kjarvalsstöðum.
(Ljósm. Mbl. Sv. Þorm.)4
Blað úr norrænni þjóðlffssögu
eftir Olaus Magnus erkibiskup.
Borgarstjórn:
Sveini Benediktssyniþökkuö
giftudrjúg störfað útgerðar-
málum Reykjavíkurborgar
Á FUNDI borgarstjórnar
Reykjavfkur f gær flutti Birgir
tsl. Gunnarsson borgarstjóri
sérstök þakkarorð til Sveins
Benediktssonar, sem nú hefur
látið af störfum formanns út-
gerðarráðs eftir 35 ára starf að
útgerðarmálum Reykjavfkur-
borgar. Ummæli borgarstjóra
fara hér á eftir:
Hr. forseti.
Við kosningu þá í útgerðar-
ráð, sem nú hefur farið fram,
hefur sú breyting orðið á út-
gerðarráði, að Sveinn
Benediktsson lætur af störfum
í ráðinu. Við sjálfstæðismenn í
borgarstjórn höfum þá reglu,
að enginn er kosinn i fasta-
nefnd á vegum borgarinnar
sem okkar fulltrúi, eftir að
hann hefur náð 70 ára aldri.
Sveinn Benediktsson átti 70 ára
afmæli þ. 12. mai s.l., og við
þessa kosningu hverfur hann
úr útgerðarráði. Störf Sveins að
útgerðarmálum í Reykjavfk og
þá ekki sízt f þágu Bæjar-
útgerðar Reykjavikur eru það
mikil og giftudrjúg, að ég vil
minnast þeirra nokkrum orðum
um leið og ég þakka Sveini
hans miklu störf. Slfkt er
óvanalegt hér i borgarstjórn, en
það er einnig óvanalegt, að
sami maður starfi óslitið i 35 ár
á vegum borgarinnar að jafn-
mikilvægum málaflokki og út-
gerðarmálin eru.
Undanfari útgerðarráðs var
Sjávarútvegsnefnd Reykjavík-
ur, sem sett var á laggirnar
1940. Var Sveinn Benediktsson
kjörinn í þá nefnd og beitti
nefndin sér fyrir því, að tekið
var á leigu skipið Þór, sem gert
var út af Reykjavíkurbæ I
stuttan tíma árið 1941. Var
Sveinn Benediktsson annar af
tveimur útgerðarstjórum þeirr-
ar útgerðar. Árið 1943 var
sjávarútvegsnefnd endurskipu-
lögð, og skyldi hún gera ftar-
lega rannsókn á, hvernig greitt
yrði fyrir vexti útgerðar frá
bænum með tilliti til atvinnu-
möguleika bæjarbúa, þegar
stríðsástandi lyki. Sveinn
Benediktsson var einnig í
þeirri nefnd, en á fundi i
nefndinni 6. júlí 1945 var gerð
ályktun, þar sem nefndin
skoraði á Bæjarstjórn Reykja-
víkur að gera þá kröfu til ríkis-
stjórnarinnar að úthlutað yrði
til útgerðarfyrirtækja hér i
bænum 2/3 hlutum af smiða-
leyfum þeim fyrir 13—16
togurum, sem talið var að
fást myndu byggðir í Eng-
landi og Svíþjóð. Jafn-
framt fór nefndin fram á
að bæjarstjórn lýsti því yfir, að
Reykjavfkurbær myndi ábyrgj-
ast gagnvart ríkisstjórninni, að
kaupendur fengjust hér í bæn-
um að umræddum 2/3 hlutum
nýbyggingartogaranna og að
bærinn keypti sjálfur þann
togarafjölda, sem þyrfti til að
umrætt hlutfall næðist, ef ekki
kæmu fram nægar umsóknir
frá útgerðarfyrirtækjum i bæn-
um. Þetta var samþykkt f
bæjarstjórn. Árin 1945 og 1946
var samið um smíði 32 togara,
15 komu til Reykjavikur, þar af
10 fyrir milligöngu bæjarins,
sem sjálfur varð eigandi
fjögurra. Var þar með stofnuð
Bæjarútgerð Reykjavikur. Saga
þess fyrirtækis verður ekki rak-
in hér, en fyrsti togarinn,
Ingólfur Arnarson, kom hingað
1947. Utgerðarráð leysti sjávar-
útvegsnefnd af hólmi, og var
Sveinn Benediktsson kjörinn i
fyrsta útgerðarráðið, jafnframt
þvi sem hann var annar af
tveimur framkvæmdastjórum
B.Ú. R. 1947, er Ingólfur Arnar-
son kom til bæjarins. Fram-
kvæmdastjórastarfi gegndi
Framhald á bls. 24
Gestir Þjóðræknisfélagsins á hátfðinni á laugardag. Talið frá vinstri:
Robert J. Ásgeirsson, Stefán J. Stefánsson, Olia Stefánsson, Marjorie
Árnason, Sigrfður Hjartarson, Jóhann Jóhannsson og Ted Árnason.
Þjóðræknishátíð
Þjóðræknisfélag íslend-
inga efnir til hátíðarsam-
komu í Þjóðleikhúsinu á
morgun, laugardag kl. 2 í
tilefni af aldarafmæli ís-
lenzka landnámsins í Nýja-
íslandi.
Sjö gestum hefur verið boðið
vestan um haf af þessu tilefni.
Þeir eru: Stefán J. Stefánsson,
forseti Þjóðræknisfélags Islend-
inga f Vesturheimi og frú, Ted
Árnason, formaður tslendinga-
dagsnefndar, og frú, Sigríður
Hjartarson, forstöðukona Elli-
heimilisins Betel, Jóhann
Jóhannsson frá Markerville og
Robert J. Asgeirsson frá Van-
couver.
A dagskrá hátíðarsamkomunn-
ar í Þjóðleikhúsinu munu leikar-
ar og kór Þjóðleikhússins flytja
hluta þeirrar dagskrár, sem far-
ið var með til Kanada í sumar.
Þjóðdansafélag Reykjavikur sýn-
ir þjóðdansa, glímumenn frá
Glímusambandi tslands sýna
glímu, Lúðrasveit Reykjavíkur
leikur og Karlakór Reykjavíkur
syngur. Ávörp flytja menntamála-
ráðherra, Vilhjálmur Hjálmars-
son, og Stefán J. Stefánsson, og
sýnd verður kvikmynd frá Vest-
ur-tslendingum.
Kynnir á samkomunni verður
Gunnar Eyjólfsson, en dagskrár-
stjóri er Klemens Jónsson.
Byggja yfir
milljónir
lítra mjólkur
LAUGARDAGINN 1. nóvember
1975 var hafin bygging nýs
mjólkursamlags í Borgarnesi. Sig-
urður Guðbrandsson mjólkurbú-
stjóri tók fyrstu skóflustunguna,
að viðstaddri stjórn Kaupfélags
Borgfirðinga, kaupfélagsstjóra og
fleirum. Þar næst hóf stór jarðýta
frá Borgarverk h.f. í Borgarnesi
Framhald á bls. 24