Morgunblaðið - 15.05.1986, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR15. MAÍ1986
Garðeigendur
AGRYL garödúkurinn tryggir öruggari
uppskeru garöávaxta hvemig sem viðrar.
AGRYL vemdar gróður gegn:
Skordýmm Kulda Hita
Roki
LETTIÐ UPPLÝSINGA
ÞÚRi^
SÍMI BISOO'ARMÚLATI
Kári Eiríksson við mynd sina Rok.
FJARRÆN
VIÐHORF
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Reno settin
og hornin eru bólstruð
í þykk og mjúkáklæði.
Vönduð sett og þægileg.
Slitþois-
Prófun
ákfcieða |
Útborgun
10.480-
Afborgun
4.000-
á mánuði.
H húsgagnahöllin
HliSCÖCIXI
BILDSHOFÐA 20-112 REYKJAVIK - 91 -681199 og 681410
Það verður vart annað sagt, en
að Kári Eiríksson hafi markað sér
nokkra sérstöðu meðal íslenzkra
málara.
Þessi sérstaða hans er þó af
óvenjulegum toga, því þótt Kári
teljist hlutbundinn málari, virðist
hann yfirleitt ekki leita uppi mynd-
efni í nánasta umhverfi sínu og
ekki verða fyrir beinum áhrifum af
hinni hijúfu, íslenzku náttúru. Ei
heldur af hinum blíðari hliðum
hennar, sem helst koma fram á
löngum sumardægrum, eða þá, er
stimir á snævi þakta jörð um hávet-
ur í miklum kyirum. Vísun lista-
mannsins sjálfs til þess, að þetta
séu áhrif frá landslagi á Suðurlandi
er hann styðst við núna — huglæg
áhrif, sem unnið er út frá á vinnu-
stofu hans, þykir mér hæpin nema
í þá veru, að það sé klætt í búning
Suðurlanda. Landslagið á Suður-
landi kemur mér svo fyrir sjónir að
vera í hæsta máta jarðbundið og
lítið flug í því né suðræn glóð.
Þannig virkar inntak myndanna
einna helst sem suðrænt landslag
málað í rómantískri móðu, þar sem
íburðarmikil áferðin skiptir megin-
máli.
Ég fortek þó ekki, að heimfæra
megi þekkjanlegt form mynda hans
við íslenzkt svið, en svipmót þeirra
er mjög fjarrænt, í flestum tilvikum
eins og séð með augum útlendings
með suðrænt blóð í æðum.
Tækni Kára í þeim 72 myndum,
er hann sýnir á Kjarvalsstöðum
fram til 19. maí, er ákaflega keim-
lík þeirri, er við kynntumst á fyrstu
sýningu hans í Listamannaskálan-
um gamla við Kirkjustræti árið
1959. Þessa tækni eða réttara sagt
þennan undarlega samruna tækni-
bragða, kom hann með í malnum
að utan — alla leið frá Flórenz, þar
sem hann hafði verið í slagtogi með
nokkrum amerískum málurum og
ef til vill orðið fyrir áhrifum af þeim.
Hér var um að ræða tækni, sem
virkaði á mig sem afsprengi tækni-
galdurs snillingsins Andrew Wyeth,
að viðbættum ýmsum áhrifameðul-
um (effektum) og hér hefur ekki
orðið mikil sjáanleg breyting á.
Svipuð málverk og slík léttunnin
tæknibrögð má víða sjá í myndverk-
um, sem föl eru á markaðstorgum
suðlægari landa, þar sem minja-
gripa og afþreyingaiðnaðurinn
blómstrar.
Ég geri mér það fullkomlega
ljóst, að myndlistarmenn grípa á
stundum til áferðarfagurra vinnu-
bragða, þegar það á við — öll meðöl
eru leyfileg við vissar aðstæður til
að veita ákveðinni tjáþörf útrás.
En þegar þetta virðist orðið að
markmiði í sjálfu sér, þá renna á
mann tvær grímur.
Ég fæ illa skilið, að slík vinnu-
brögð þjóni kröfum metnaðarfulls
myndlistarmanns né myndrænni
rannsókn af alvarlegri gerð. Hér
verð ég ekki var við svipmikil átök
við myndefnið, inntak, efnivið, liti,
línu, form og rými, heldur öllu frek-
ar einhliða leik og endurtekningar.
Þannig séð verður naumast mikið
tii umfjöllunar á þessari sýningu,
sem ástæða er til að staldra sérstak-
lega við í þeirri almennu rökræðu,
sem listrýni telst vera nema þá
einhliða kynning.
En þegar á allt er litið, þá ræður
sjálfsagt hver og einn þeirri stefnu,
sem hann kýs að vinna brautar-
gengi á listabraut, því að hér er
valið fijálst — og á eigin ábyrgð
vel að merkja.
Sumir kjósa átök við efniviðinn
og eru hér aldrei ánægðir — listin
er þeim stöðug rannsókn og iðkun
hennar sprottin af innri þörf og
vægðarlausri kröfu um samsemd
við tímana, er þeir lifa á. Öðrum
er listin afþreying og hentugt lifí-
brauð, sem gerir alfarið þá kröfu,
að list þeirra höfði til fjöldans og/
eða ákveðinna þjóðfélagshópa, er
bera hana uppi. Hér er valið í ýmsar
áttir, og skiptir þá mestu máli til
úrslita að fínna samhljóm með
sannfæringu sinni, hver sem hún
svo kann að vera.
Grafík og
teikningar
Gallerí íslenzk list á Vesturgötu
17 býður þennan mánuð upp á sýn-
ingu á grafík og teikningum eftir
Elías B. Halldórsson. Listamaður-
inn er, svo sem flestum innvígðum
í myndlist mun kunnugt, búsettur
á Sauðárkróki, þar sem hann vinnur
að list sinni af þeim krafti, að hún
hefur hlotið hljómgrunn og viður-
kenningu á höfuðborgarsvæðinu.
Nokkuð, sem ekki er heiglum hent
á landi hér. Að þessu sinni hefur
Elías valið að kynna eldri og nýrri
verk sín á sviði grafíklistar og teikn-
inga, og eru verkin á sýningunni
55 að tölu.
Elías var af fyrsta árgangi þeirra,
sem undirritaður kenndi grafík-
tækni, þegar samfelld kennsla í
þeirri listgrein hófst í' Myndlista-
og handíðaskólanum haustið 1956.
Hann varð strax upptendraður af
áhuga og sá áhugi hefur víst lítið
dofnað í áranna rás, þótt iðkun
listgreinarinnar hafi ekki verið
samfelld, frekar en hjá mörgum
örðum — a.m.k. hvað eldri kynslóð
snerti.
Vinnubrögð Elíasar á þessum
vettvangi hafa alltaf einkennst af
vissu óstýrilæti og galsaskap — hér
hefur hann átt erfítt með að hemja
sig og beita öguðum vinnubrögðum
þó honum takist það að hluta til í
pennateikningum við ljóð Steins
Steinarr „Tíminn og vatnið", sem
hann vann á árunum 1959-60. Út-
færslan er hér blæbrigðarík þótt
teikningin sé á köflum all stórskor-
in.