Morgunblaðið - 21.03.1993, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ MIIMNHMGAR sUNNUDAGUR 21. MARZ 1993
Minning
Nanna Snædal
í dag fer fram jarðarför Nönnu
Snædal, sem lést að morgni sunnu-
dagsins 7. marz sl. Eiginmaður
Nönnu var Grétar Kristinsson en
hann lést fyrir rúmlega níu árum
síðan.
Nanna barðist um eins og hálfs
árs skeið við sjúkdóm þann er að
lokum hafði yfírhöndina. En allt frá
þeim tíma er henni varð ljóst að
hér var um hinn illkynja sjúkdóm
krabbamein að ræða var augljóst,
að þótt henni væri brugðið var hún
alls ekki á því að láta bugast. Hún
naut hverrar stundar sem hún átti
með fjölskyldu sinni og vinum og
notaði hvert tækifæri sem gafst til
að vera öðrum og umhverfi sínu til
góðs. Það var sérstaklega einkenn-
andi fyrir Nönnu ef rætt var við
hana um sjúkdóm hennar hversu
þakklát hún var fyrir hvem dag sem
hún lifði og hversu vel hún bar sig
þrátt fyrir mjög alvarleg sjúkdóms-
einkenni. Andlegur styrkur hennar
og hugarró var með eindæmum.
Henni var tamt að benda á ein-
hveija aðra sem henni fannst þjást
enn meir og frekar væri ástæða til
að vorkenna.
Grétar, fyrrverandi eiginmaður
Nönnu, sem lést af völdum sama
sjúkdóms, var henni ávallt efst í
huga og er það engum vafa bundið
að tilhugsunin um endurfund
þeirra, handan við móðuna miklu,
átti sinn þátt í að gera sjúkdóms-
stríð hennar bærilegra.
í gamalli afmælisdagabók á
heimili okkar er nafn Nönnu ritað
með fallegri rithönd hennar við 9.
apríl. Þar stendur eftirfarandi:
„Ríkasti þátturinn í skapgerð þinni
er djúp ást og órofa tryggð við vini
þína og vandamenn. Þú ert starfs-
fús og ástundunarsöm, sjálfstæð
og sjálfbjarga og mjög hagsýn í
verkum og viðskiptum. Vinir þínir
sækja oft ráð til þín, oftast til hags-
bóta, sé þeim trúlega fylgt." Ein-
stakt er hversu námkvæmlega
stjömuspá þessi lýsir einstaklingi
þeim er hér er minnst.
Við hjónin áttum því láni að
fagna að eiga þau Grétar og Nönnu
að vinum um áratuga skeið. Við
erum innilega þakklát fyrir margar
góðar minningar um þau góðu
kynni. Við sendum sonum, tengda-
dóttur, sonardóttur og öðru vensla-
fólki Nönnu Snædal samúðarkveðj-
ur.
Guðni Jónsson,
Berta Björgvinsdóttir.
Föðursystir mín og kær vinkona
okkar, Nanna Snædal, er látin fyrir
aldur fram eftir erfið veikindi.
Banamein hennar, krabbameinið,
varð einnig eiginmanni hennar,
Grétari Kristinssyni, að aldurtila
fyrir rúmlega níu árum, þá vel inn-
an við sextugt. Barátta Nönnu við
sjúkdóminn einkenndist af ótrúleg-
um viljastyrk og bjartsýni um að
hafa sigur. Það sáum við vel um
síðustu jól er fjölskyldan var öil
saman komin hjá foreldrum mínum.
Þegar við Soffía kvöddum hana í
byrjun árs á leið út aftur hafði hún
góð orð um að koma hingað til
Kaupmannahafnar nú í vor með
Steinunni tengdadóttur sinni. Svo
innilega velkomin hefði hún verið
svo sem við ávallt vorum á heimili
hennar í Hafnarfirði. Alltaf voru
þar gestir, alltaf opið hús. Vinir
sonanna, frændsystkin að austan,
vinir og vandamenn er leið áttu um
Hafnarijörð. Hún þurfti ekki að
bjóða til sín gestum, þeir komu að
fyrra bragði. Kærkomnust hin síð-
ustu ár var án efa nafna hennar
og sonardóttir, Nanna Elísa, sem
eflaust á erfitt með að skilja af
hverju amma er farin og kemur
ekki aftur. Hún nær vonandi að
geyma bjarta mynd af ömmu sinni
í minningunni, þó ung sé að árum.
Kæru bræður, Nanna Elísa, Stein-
unn og Gulla, hugur okkar er hjá
ykkur á sorgarstund.
Blessuð sé minning Nönnu
Snædal.
Gulla og Soffía.
Hið liðna í lífi hvers manns mót-
ast af minningum um atburði og
samferðamenn, sem við höfum
kynnst á lífsleiðinni og bundist
tryggðaböndum. Hið liðna flýgur
um hugskotið, sjaldnast sem sam-
fella, oftar sem brot minninga, þar
sem skiptast á skin og skúrir.
Nú þegar ég kveð Nönnu Snædal
hrannast upp minningar og flestar
koma brosviprum fram á varir mér,
þó svo ég vissulega finni til þeirrar
sorgar og þess saknaðar sem því
fylgir að kveðja kæran vinnufélaga
og vin. Nanna var svo glaðlynd og
fljót að sjá hið skoplega í tilver-
unni. Þær eru ófáar stundimar sem
ég hef eytt með Nönnu, þar sem
við höfum velst um af hlátri yfir
einhveiju broslegu, mitt í amstri
daganna.
Eitt minningarbrot, tengt Nönnu,
er mér sérlega kært. Ég og fjöl-
skylda mín vorum að koma frá
Akureyri úr viku sumardvöl. Áður
en við fórum norður voru Nanna
og Ragna Ágústsdóttir, sem var þá
matráðskona á Sólvangi, búnar að
bjóða okkur til dvalar hjá sér, en
þær ætluðu að dvelja í sumarbústað
í Munaðamesi í eina viku. Við
ákváðum að koma við hjá þeim á
suðurleið.
Þótt við séum að koma úr sum-
arfríi er ferðalag okkar fjölskyid-
unnar dálítið sérstætt. Við þurfum
að koma við á Siglufirði áður en
haldið er suður til að sækja þangað
litla stúlku, dóttur vinkonu minnar.
Þessi litla stúlka hafði þá um sum-
arið dvalist hjá skyldfólki sínu á
'Siglufirði, vegna þess að móðir
hennar var svo mikið veik. Og óhætt
er að segja að í augum barnsins
mátti lesa tilhlökkun yfir að komast
heim í faðm íjölskyldunnar, einnig
ótta vegna þess hvað biði hennar
þegar heim kæmi. Hún hafði miklar
áhyggjur af mömmu sinni. Hún
veit að framtíðin er óræð.
Á Siglufirði tókum við ekki bara
litlu stúlkuna með okkur suður,
heldur líka hamstra í búri sem hún
átti og páfagauka í öðru búri. Leið-
in frá Siglufirði til Munaðarness
gekk vel, enda veður sumarfallegt
og sól skein í heiði. Mínar dætur
og litla vinkona okkar undu sér vel
í aftursætinu ásamt gæludýrunum.
Þegar við komum í Munaðames
tóku þær stöllur á móti okkur með
kostum og kynjum. Ekki var við
það komandi að við fengjum að
leggja á borð með okkur. Þær
reiddu fram veisluföng í einni
andrá. Þær tóku svo sannarlega vel
á móti okkur, bæði mönnum og
dýrum.
Bömin tóku til við að sulla í
Norðuránni, kveikt var á kertum í
bústaðnum og spilin dregin upp.
Mikið var gaman þarna hjá Nönnu
og Rögnu. Við hlógum og spjölluð-
um fram eftir nóttu, einnig ræddum
við í hálfum hljóðum um hvað biði
litlu stúlkunnar sem með okkur
var, en móðir hennar lá þá banaleg-
una, illa haldin af krabbameini.
Ekki óraði mig fyrir því að eitt
okkar sem vöktum saman þessa
fallegu sumamótt ætti eftir að
hljóta sömu örlög nokkmm ámm
síðar. En daginn eftir héldum við
öll upp á næsta fell og ég dáðist
að þeim Nönnu og Rögnu hvað þær
vom sprettharðar og þrekmiklar,
komnar vel á sextugsaldurinn. Uppi
á fellinu lögðumst við í grasið,
tuggðum puntstrá og héldum áfram
að hlæja. Alls staðar þar sem Nanna
var, þar var líka hlátur. Við héldum
síðan í bæinn, endurnærð eftir
góðra vina fund.
En þó að Nanna Snædal væri
sérlega hláturmild og garnan að
vera nálægt henni hefur líf hennar
ekki alltaf verið dans á rósum.
Nanna fæddist austur á Jökuldal
að vori til 1932. Fjórum mánuðum
áður en Nanna fæddist hafði faðir
hennar farið suður til lækninga.
Hann átti ekki afturkvæmt austur
til konu sinnar og barna, því að
hann lést hér suður í Reykjavík á
skurðarborðinu. Enginn sími var
heima og árferðið sérlega slæmt,
svo að ekki bámst fréttir austur til
hinnar tilvonandi móður um hvað
komið hafði fyrir fyrr en nokkmm
dögum síðar. Allt var á kafi í snjó.
En Nanna sagðist þrátt fyrir
þetta hafa átt góða æsku. Þarna
var tvíbýli og bjó föðurbróðir Nönnu
á hinu búinu. Jörðin var einnig
kirkjujörð og þar mannmargt og
gestkvæmt.
Nanna óx úr grasi þarna fyrir
austan og fór síðan suður til að
mennta sig. Eftir það kom hún
ekki mikið austur nema í sumarleyf-
um, enda brá móðir hennar búi og
fluttist ásamt börnum sínum til
Keflavíkur. Nanna var alla tíð af-
skaplega- félagslynd og eignaðist á
námsámnum góða vini sem hún
hélt alla tíð tryggð við.
Hún kynntist á þessum ámm
manni sínum, Grétari Kristinssyni,
sem lengst af starfaði sem skrif-
stofustjóri á Keflavíkurflugvelli.
Þau hjón vom dugleg og samhent
og hófu byggingu einbýlishúss hér
í Hafnarfirði. Þau vom nýflutt í
nýja húsið, nánast inn á smiðina,
eins og Nanna sagði, með drengina
sína þijá, þegar Grétar veiktist og
féll frá löngu fyrir aldur fram. Af
sama dugnaði og ætíð einkenndi
Nönnu kláraði hún húsið og ól
drengina sína þijá upp, nú ein og
óstudd.
Kynni mín af Nönnu hófust þeg-
ar hún hóf störf á skrifstofu sjúkra-
hússins Sólavangs í Hafnarfírði, og
vissulega hafði hún mannbætandi
áhrif á umhverfí sitt, með sinni
glaðværð og góðmennsku, hún vildi
hvers manns vanda leysa. Nanna
var sérlega töluglögg og fljót að
átta sig á hlutunum og skipulögð.
Hún var þannig skapi farin að henni
lynti við alla. Ef menn höfðu ein-
hveija hraunkarla á skapgerðinni,
þá stillti hún sig einfaldlega í annan
gír. Og alltaf var kátt í kringum
Nönnu.
Fyrir tæpum tveimur ámm veikt-
ist Nanna af krabbameini og þrátt
fyrir dugnað hennar, lífsorku og
Minning
Ingimar Eydal
Það er nokkurs virði að hafa
fengið að kynnast manni á borð við
Ingimar Eydal. Og ekki er óhugs-
andi að þau kynni hafí haft sitt að
segja fyrir 22 (og síðar 24) unga,
ómótaða og ærslafulla mennta-
skólanema, sem fyrir 25 ámm komu
saman norður á Akureyri til að
syngja í kór undir stjórn Sigurðar
Demetz Franzsonar. Við fengum
Ingimar fljótlega til liðs við okkur,
og í áranna rás var hann meira eða
minna viðriðinn starf kórsins, ýmist
einn síns liðs sem undirleikari á
píanó eða með hljómsveitina alla.
Ingimar var ætíð til taks, fullur af
áhuga á því sem til stóð, hvetjandi
og leiðbeinandi á sinn sérstæða,
jákvæða hátt, ekki eins og sá sem
fleira vissi og fleira kunni, heldur
ávallt sem jafningi og félagi.
Ingimar hafði einstakt lag á að
umgangast unglinga. Hann lét okk-
ur aldrei fínna á sér þreytumerki
eða pirring þó að sjálfsögðu fylgdi
hópnum hávaði, ærsl og ungæðis-
háttur af ýmsum toga. Frá örófí
alda hafa unglingar viljað að litið
væri á þá sem fullorðið fólk með
hlutverk og ábyrgð um leið og þeir
ætlast til að brek þeirra og breysk-
leiki séu fyrirgefín jafnharðan. Á
þessu hafði Ingimar fullan skilning
og kom ætíð fram samkvæmt því.
Áreiðanlega ekki af því að það
væri fyrirfram úthugsað her-
kænskubragð, heldur af því að hon-
um var það eiginlegt. Ingimar dró
menn ekki í dilka, hvorki eftir aldri,
vitsmunum, stétt né pólitík. Þó
hafði hann sjálfur mjög ákveðnar
lífsskoðanir sem enginn gat hróflað
við. Hann gat rætt þær hvar sem
var og við hvem sem var án þess
að gerast prédikari eða dómari yfír
öðrum. Á því sviði veitti hann áreið-
anlega mörgum manninum ráðgjöf
fyrr og síðar án þess að tala ofan
frá, rétt eins og í tónlistinni. Hann
gaf öllum tækifæri, virti skoðanir
sérhvers manns - vegna þess að
hann bar virðingu fyrir lífínu sjálfu.
Einmitt þess vegna var svo gott að
vinna með Ingimar Eydal. Þess
vegna fundu allir til öryggis í ná-
vist hans, þar lærðu menn ósjálf-
rátt að bera virðingu fyrir sjálfum
sér.
Þessir ánægjudagar eru löngu
liðnir, 25 ár liðin frá stofnun kórs-
ins eins og áður er sagt, Sigurður
löngu fluttur til Reykjavíkur og
kórfélagar að sjálfsögðu mjög
tvístraðir. Eigi að síður datt bjart-
sýnismönnum úr þessum hópi í hug
á liðnu hausti að ekki væri óhugs-
andi að safna liði og syngja nokkur
lög fyrir Sigurð Demetz á áttræðis-
afmæli hans í október.
Sá sem gerði þetta kleift var
auðvitað Ingimar: „Það er engin
spuming, auðvitað gemm við þetta,
krakkar.“ Hann kom suður og
hjálpaði okkur á mettíma að æfa
upp þijú létt lög frá fyrstu dögum
kórsins og spilaði síðan með okkur
á afmælishátíðinni í Þjóðleikhúsinu
6. okt.
Við þessa endurfundi riijaðist að
sjálfsögðu upp margt gamalt og
gott og menn Ieyfðu sér um stund
að láta sem allt væri eins og það
var fyrir aldarfjórðungi. Auðvitað
var það ekki svo. Allt hafði vissu-
lega breyst - nema kannski helst
Ingimar, fyrir utan stafínn sem
hann gekk nú við. Stöðugt við sama
heygarðshornið; bjartsýnn, hlýr og
spaugsamur bar hann sömu virð-
ingu fyrir lífinu og í gamla daga
og hélt enn þeim vana að tala upp
til fólks, jafnvel enn lítillátari og
mennskari en nokkru sinni fyrr.
Engu okkar blandaðist hugur um
hversu mikil og mannbætandi áhrif
það hafði haft á líf okkar allra að
fá að ganga með honum þennan
spöl.
Kæra Ásta, það er ómaklegt hve
seint þessi kveðjuorð líta dagsins
ljós. Allt frá því er við fréttum af
andláti Ingimars hefur brunnið á
okkur að heiðra minningu hans og
senda þér kveðju. Ástæðan, fyrir
töfínni er aðallega sú, að Sigurður
Demetz er aðeins nýkominn heim
frá Ítalíu þar sem hann hefur dval-
ist frá því fyrir jól, en við vonum
að þú sjáir gegnum fíngur við okk-
ur eins og Ingimar var vanur að
gera. Við vottum þér og fjölskyldu
þinni samúð okkar, heils hugar.
Sigurður Demetz Franzson,
Ævar, Kristín, Jón Guðni og
Sólveig Brynja
f.h. 24 MA-félaga.
lífsgleði þá er stríðið mikla við þenn-
an vágest nú tapað og Nanna er
öll. Og það er vissulega mikill sjón-
arsviptir að henni, við söknum vinar
í stað. Persónutöfrar hennar voru
slíkir að fólk laðaðist að henni hvar
sem hún var.
Aðstandendum Nönnu votta ég
mína dýpstu samúð og við skulum
öll muna að sá er ekki horfinn sem
lifír í hugum okkar og hjörtum.
Minning um góða konu lifír.
Kristín Guðmundsdóttir.
Meðan sól í morgunheiði skín
og moldin lykur faðmi bömin sín
um vistahvörf og tekur höndum tveim,
við treystum henni fyrir öllum þeim
er leita að hvíld og fagurdreymisfrið.
Að ferðalokum hjartanlega við
þökkum ævi þinnar bjarta skin,
og það - að hafa átt þig fyrir vin.
(Bragi Bjömsson frá Surtsstöðum.)
Alltaf verður manni þungt fyrir
bijósti þegar nákominn ættingi fell-
ur frá. Það er eins og eilífðarhjólið
stöðvist andartak og tómarúm
myndast hið innra. En stundaglösin
halda áfram að telja, eitt fyrir þig
og annað fyrir mig.
Nú er Nanna frænka dáin, bless-
uð sé minning hennar. Stundaglasið
tómt og hún horfín okkar mannlegu
sjónum til nýrra heimkynna. Hún
hafði lengi barist hetjulegri baráttu
við krabbameinið, þann erfiða sjúk-
dóm sem margan manninn hefur
frá okkur tekið. Hann var Nönnu
líka þungur í skauti því að manninn
sinn, Grétar Kristinsson, missti hún
fyrir tæpum tíu árum eftir harða
baráttu við sjúkdóminn.
Nanna fæddist og ólst upp á
Eiríksstöðum á Jökuldal, en fluttist
á unglingsárum til Keflavíkur og
þaðan til Reykjavíkur. Lengst af
bjó hún þó í Hafnarfirði ásamt
manni sínum og sonunum Jakobi,
Atla og Stefáni.
Þegar maður lætur hugann reika
og kallar fram þær minningar liðins
tíma sem tengjast Nönnu er það
glaðværðin og æðruleysið sem fyrst
verður fyrir. Það var alltaf grunnt
á glettninni og góða skapinu þar
sem Nanna var og þegar hún hló
sínum dillandi hlátri var erfitt að
veijast brosi jafnvel þótt tár blikuðu
á kinn. Alltaf var hún jafn traust
og heil og gott til hennar að leita
ef með þurfti. Þannig teljum við
líka að samferðafólkið minnist
hennar. Og þó að tómarúmið í sál-
um okkar virðist stórt og vandfyllt
munu þessar góðu minningar breiða
þar yfír er tímar líða. Við sem hér
stöndum á kveðjustund reynum því
að líta fram á við með æðruleysið
og lífsgleðina að leiðarljósi. Það
væri í anda Nönnu frænku og eitt
af því sem hún kenndi okkur.
Nú opnar fangið fóstran góða
og faðmar þreytta bamið sitt,
hún býr þar hlýtt um bijóstið móða
og blessar lokað augað þitt.
Hún veit, hve bjartur bjarminn var,
þótt brosin glöðu sofi þar.
(Þorsteinn Erlingsson.)
Með þessum fáu orðum viljum
við kveðja okkar elskulegu móður-
systur með þakklæti fyrir allar góðu
samverustundirnar. Sonum hennar,
systkinum og öðrum hennar nán-
ustu vottum við okkar dýpstu sam-
úð.
Snærún og Stefán.
Með örfáum orðum langar okkur
að minnast vinkonu okkar, Nönnu
Snædal, sem fallin er frá fyrir aldur
fram. Við slíkan atburð reikar hug-
urinn aftur í tímann. Við vorum
ekki gamlar þegar vinátta okkar
byijaði og hefur haldist ávallt síð-
an, því að hún var þeim eiginleikum
gædd að hlúa að öðrum, eins og
hún átti ættir til.
Nanna var mjög dugleg kona,
enda sást það best þegar hún varð
fyrir þeirri miklu sorg að missa eig-
inmann sinn, Grétar Kristjánsson,
frá þremur litlum drengjum og
koma þeim síðan til mennta, og er
það þeirra styrkur í dag. En söknuð-
ur þeirra er mikill. Megi góður guð
gefa þeim styrk til að ganga réttan
veg. Minningin um góða konu lifír
með okkur öllum.
Saumaklúbburinn.
(
(
(
i
(
(
i
i
i
i
i
i
i
i
í