Morgunblaðið - 28.04.1994, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/C
94. tbl. 82. árg.
FIMMTUDAGUR 28. APRÍL 1994
Prentsmiðja Morgunblaðsins
A
Olga í Moskvu vegna morðs á þmgnianni
Stríðið 1 Bosníu
Vilja innanríkis-
ráðherrann burt
Moskvu. Reuter.
RUSSNESKA þingið samþykkti í gær að krefjast þess af Borís Jelts-
ín, forseta Rússlands, að hann viki Víktor Jerín innanríkisráðherra
tafarlaust úr embætti. Er ástæðan morðið á þingmanninum Andrej
Ayzderdzis en hann var skotinn í anddyri heimilis síns á þriðjudag.
Var þess jafnframt krafist, að skorin yrði upp herör gegn sívaxandi
glæpastarfsemi í landinu og Jeltsín hét að koma lögum yfir morðingj-
ann eða þá, sem stóðu að baki.
„Ég hef fyrirskipað, að allt verði
gert til að finna morðingjana,“
sagði Jeltsín á þingi í gær en þing-
heimur lét sér þá yfirlýsingu ekki
nægja. Sergej Shakhraj, fyrsti að-
stoðarforsætisráðherra, sagði, að
ástandið í Moskvu eftir morðið á
Ayzderdzis, sem var áður stjórnar-
formaður einkabankans MDK
Bank, væri „stórhættulegt". „Ríkis-
stjórnin er í erfiðri stöðu. Setji hún
neyðarlög verður hún sökuð um að
Verkföll í Póllandi
Samstaða
í stríði við
stjórnina
Varsjá. Reuter.
VERKFÖLL breiddust út í Pól-
landi í gær og sljórn vinstriflokk-
anna kvaðst ekki ætla að verða
við kröfum verkalýðssamtak-
anna Samstöðu, sem boðaði frek-
ari verkfallsaðgerðir.
Verkföllin hófust í fjórum mó-
kolanámum og ná nú til þriðjungs
allra kolanáma Póllands. Marian
Krzaklewski, leiðtogi Samstöðu,
sagði að 120.000 manns hefðu ver-
ið í verkfalli í gær og hann hvatti
til allsherjarverkfalls í dag.
Samstaða krefst þess meðal ann-
ars að stjórnin afturkalli nýjar til-
lögur sínar um frystingu launa.
Stjórnin hafnaði þessu og sagði
verkföllin af pólitískum rótum runn-
in, til þess ætluð að koma höggi á
stjórnina. Þetta er mesti vandi sem
stjórnin hefur þurft að glíma við
frá því hún komst til valda i fyrra.
vilja nota þau til að klekkja á pól-
itískum andstæðingum en geri hún
ekkert, verður það haft til marks
um getuleysi hennar,“ sagði
Shakhraj.
Ayzderdzis, sem tilheyrði litlum
miðjuflokki, var skotinn þegar hann
var að koma heim til sín í einu út-
hverfa Moskvuborgar og bendir
margt til, að leigumorðingi hafi
verið að verki. Flokksbræður Ayzd-
erdzis telja, að morðið sé af pólitísk-
um rótum runnið, en aðrir nefna,
að hann hafi komið við kaunin á
mafíunni og bakað sér reiði hennar
þegar hann birti í tímariti, sem
hann gaf út, nöfn 266 manna, sem
hann sagði mafíuforingja og til-
greindi ýmsa glæpi þeirra.
Grígoríj Javlínskíj, þingmaður
Jabloko, frjálslynds flokks, kvaðst
mundu styðja kröfuna um afsögn
Jeríns en hann kvaðst hafa lítið
álit á þeim þingmönnum, sem hefðu
þagað þunnu hljóði í marga mánuði
þótt fjöldi bankamanna og athafna-
manna hefði verið drepinn.

Reuter
De Klerk spáir farsæld fyrir alla kynþættina
F.W. de Klerk, forseti Suður-Afríku, sem ákvað fyrir fjórum árum
að binda enda á kynþáttaaðskilnaðinn í landinu, á kjörstað í Pretoríu
í gær. „Ég greiði atkvæði með betri Suður-Afríku,“ sagði forsetinn
og spáði „farsælli framtíð fyrir alla íbúa landsins“.
Vilja stór-
veldafund
Genf. Reuter.
RÚSSAR og Frakkar samþykktu
í gær að hvelja til stórveldafund-
ar um stríðið í Bosníu og vilja,
að hann verði strax í næstu viku.
Telja þeir, að nú sé betra lag en
áður til að knýja á um friðarsamn-
inga í landinu. Bosníu-Serbar
hafa orðið við öllum kröfum
NATO um brottflutning þunga-
vopna frá Gorazde.
Utanríkisráðherrar Frakklands og
Rússlands, Alain Juppe og Andrej
Kozyrev, sögðu á fréttamannafundi
í Genf í gær, að nú væri rétti tíminn
til að finna lausn á Bosníuófriðnum
og hann mætti ekki ganga mönnum
úr greipum. Var þetta niðurstaða
þeirra ráðherranna í gær en í fyrra-
dag lýstu þeir Kozyrev og Warren
Christopher, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, yfir, að þeir myndu
vinna með Vestur-Evrópuríkjunum
að friðsamlegri lausn.
Eric Chaperon, talsmaður her-
sveita Sameinuðu þjóðanna í Bosníu,
sagði í gær, að Serbar hefðu flutt
þungavopn sín út fyrir 20 km hring
um Gorazde og orðið þannig við
úrslitakröfum NATO. Talsmaður
NATO sagði hins vegar í Brussel í
gær, að notuðu Serbar vopnin gegn
öðrum griðasvæðum múslima, yrði
skipun gefin um loftárásir..
Samningamenn múslima og Kró-
ata náðu í gær samkomulagi um
skiptingu ráðuneyta í stjórn fyrir-
hugaðs sambandsríkis í Bosníu.
Mikil kjörsókn og ringulreið á mörgum kjörstöðum í Suður-Afríku
Inkatha hótar að draga
sig út úr kosningnnum
Jóhannesarborg. Reuter.
MILLJÓNIR manna neyttu í gær
atkvæðisréttar síns í þingkosn-
ingunum í Suður-Afríku sem
binda enda á fjögurra áratuga
kynþáttaaðskilnað í landinu.
Kjörsóknin var mikil og talið er
að það komi einkum Afríska
þjóðarráðinu (ANC) til góða og
hugsanlega Þjóðarflokki F.W. de
Klerks forseta. Ringulreið ríkti
Nixon borinn
til grafar
ÚTFÖR Richards Nixons,
fyrrverandi forseta Bandaríkj-
anna, fór fram í Kaliforníu í
gærkvöldi en áður var kista
hans geymd í sólarhring í Nix-
on-bókasafninu í Yorba Linda.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
lýsti yfir þjóðarsorg í landinu
í gær og allar opinberar skrif-
stofur voru lokaðar. Um
30.000 manns komu í bóka-
safnið til að votta forsetanum
fyrrverandi virðingu sína.
Myndin var tekin þegar kistan
var borin í bókasafnið.
rvt’UUT
á mörgum kjörstöðum og Man-
gosuthu Buthelezi, leiðtogi Ink-
atha-frelsisflokks Zúlú-manna,
sagði að til greina kæmi að hann
drægi sig út úr kosningunum.
Þúsundir manna gátu ekki kosið
á nokkrum kjörstöðum vegna ring-
ulreiðarinnar, sem virtist mest í
KwaZulu, höfuðvígi Inkatha-frels-
isflokksins. Meðal annars bárust
kjörgögn of seint og sumstaðar alls
ekki.
Buthulezi sagði að menn hefðu
orðið varir við kosningasvindl. Þá
hefði kjörstjórnin orðið uppiskroppa
með Inkatha-miða, sem límdir eru
á kjörseðlana, en miðarnir voru
prentaðir á síöustu stundu eftir að
Inkatha ákvað í vikunni sem leið
að taka þátt í kosningunum. Buth-
elezi sagði að kjörstjórnin hefði
sagt að stuðningsmenn Inkatha
gætu skrifað nafn flokksins á kjör-
seðlana þegar þeir kjósa en það
væri ófullnægjandi lausn. Margir
af kjósendunum eru óskrifandi.
Óttast er að Buthelezi neiti að
virða úrslit kosninganna og að blóð-
ug átök blossi upp að nýju milli
fylgismanna hans og Afríska þjóð-
arráðsins.
Forystumenn ANC sögðust einn-
ig hafa orðið varir við „alvarlega
agnúa“ á framkvæmd kosninganna
og lögðu til að fólk fengi frí frá
vinnu síðasta kjördaginn, sem er í
dag, þannig að kjósendur fengju
nægan tíma til að kjósa.
Fréttaskýrendur segja að mikil
kjörsókn komi Afríska þjóðarráðinu
til góða. Roelf Meyer stjórnlagaráð-
herra sagði að kjörsóknin væri einn-
ig góðs viti fyrir Þjóðarflokkinn.
Öfgamenn handteknir
Lögreglan leitar nú þeirra sem
stóðu fyrir sprengjutilræðum fyrr í
vikunni sem kostuðu 21 mann lífið.
31 maður var handtekinn vegna
rannsóknarinnar í gær og sprengi-
efni og vopn voru gerð upptæk. Á
meðal þeirra sem voru handteknir
eru nokkrir liðsmenn lífvarðasveitar
Eugene Terre Blanche, leiðtoga
nýnasista í Andspyrnuhreyfmgu
Búa.
Sjá „Við erum að hefja ...“ á
bls. 22.