Skírnir - 01.01.1908, Blaðsíða 54

54
Prédikarinn og bölsýni hans.
ingar, til þess að skilja lífið, en við það hafi gremjan
vaxið, því að sá, sem auki þekking sína, auki kvöl sina,
— af því að engin ráðning fáist á gátu lífsins. Þá hafi
hann tekið það ráð, að draga úr hugarkvöl sinni með því
að reyna gleðina og njóta gæða lífsins. Hanfi hafi varpað
sér út í nautnalífið, hann hafi ráðist í stór fyrirtæki: reist
hús, plantað víngarða, gróðursett aldintré, búið til vatns-
tjarnir, til þess að vökva með vaxandi viðarskóg. Hann
hafi keypt sér þræla og ambáttir, og átt miklar hjarðir
sauða og nauta; hann hafi safnað sér silfri og gulli; fengið
sér söngmenn og söngkonur og »það sem er yndi karl-
mannanna: fjölda kvenna«. Og alt, sem augu hans girnt-
ust, lét hann eftir þeim, og hann neitaði hjarta sínu ekki
um nokkura gleði. —- Og samt fanst honum alt vera hé-
gómi, er hann leit yfir verk sín. Ekkert af þessu full-
nægði þrá hjartans; alt var það eftirsókn eftir vindi; og
íyrir því finst honum enginn ávinningur vera til undir
sólunni.
Þá reyndi hann að temja sér hina sönnu speki, en
einnig það reyndist árangurslaust; því að eitt og hið sama
kemur fram við alla, jafnt við heimskingjann sem hinn
vitra. Þá fyltist hjarta hans örvænting. »Þá varð mér
illa við lífið«, segir höf., »því að mér mislíkaði það, er
gjörist undir sólunni; því að alt er hégómi og eftirsókn
eftir vindi. Og mér varð illa við alt rnitt strit, er eg
streittist við undir sólinni*. Því að hver eru launin fyrir
alt strit handanna og alla ástundun hjartans? Kvöl og
armæða. Jafnvel á næturnar fær hjartað eigi hvíld Þessi
er aðalhugsunin í 2 fyrstu kapítulunum.
Næsta hugleiðingin ber hann að sama brunni örvænt-
ingarinnar. Þegar höf. skygnist um á þeim svæðum lífsins,
er vamta mætti meira frelsis, rekur hann sig á sama órjúf-
anlega náttúrulögmálið, er maðurinn fær ekki að neinu
leyti um þokað. Ollu er afmörkuð stund og alt hefir sinn
tíma, og fyrir því fer alt strit mannanna forgörðum.
Börnin fæðast, en mennirnir deyja. Það, sem gróðursett
hefir verið, verður rifið upp á sinum tíma; það sem geymt