Alþýðublaðið - 11.01.1961, Blaðsíða 13

u
ÞEGAR vinir og samverka-
menn falla frá, rísa öldur
minninganna hver af annarri.
Og í því umróti er víða numið
staðar og skyggnst um víðáttu
liðins tíma, innri augun
greina nú betur en nokkru
sinni fyrr hugþekk atvik og
endurskin þeirra valda ó-
sjálfrátt söknuði og trega.
í dag verður jarðsunginn
frá Dómkirkjunni í Reykja-
vík Sigurður Birkis söngmála-
stjóri Þjóðkirkju íslands.
Hann andaðist eftir stutta
sjúkrahúslegu 31. desember
síðastliðinn. Sigurður Birkis
fæddist 9. ágúst árið 1893.
Hann var Skagfirðingur að
ætt, sonur hjónanna Eyjólfs
Einarssonar og Margrétar Þor
móðsdóttur, er bjuggu á Reykj
um í Tungusveit. Sigurður
Birkis ólst upp að mestu leyti
utan föðurhúsa. Hann missti
foreldra sína er hann var korn
ungur og fluttist þá til frú
Steinunnar og séra Vilhjálms
Briem er lengst af var prest
ur á Staðarstað á Snæfells-
nesi.
Á yngri árum lauk Sigurð-
ur Birkis gagnfræðaskólaprófi
frá Flensborgarskólanum í
Hafnaríirði 'og nokkru síðar
sigldi hann ti-1 Kaupmanna-
hafnar og innritaðist í verzl-
unarskóla Pohlmanns þar í
borg. Ilann lauk þaðan prófi
1919. Sigurður Birkis var nem
andi við verzlunarskólann, er
hann gekk undir raddpróf.
Frammistaða hans í því prófi
vakti sérstaka eftirtekt próf-
dómenda og vegna hennar var
honum veitt ókeypis náms-
dvöl við konunglega tónlistar-
háskólann.
Frá Musikkonservatoriunu
lauk Sigu ður Birkis prófi
1923 með söng sem aðalnáms-
grein. Samtímis listanáminu
við músikskólann starfaði
Sigurður Birkis sem söngfé-
lagi í einum þekktasta karla-
kór Dana, „Bel Canto“. Þar
söng hann tenór — efstu rödd
undir stjórn og leiðsögn hins
þekkta tónskálds og eins hins
vinsælasta tónlistarmanns
Dana — Carls Nielsen. Sigurð
ur Birkis ferðaðist víða með
þessum fræga karlakór. Bel
Conto-kórinn efndi oft til
söngskemmtana og hélt kons-
erta í flestum stærstu borg-
um Evrópu.
1926 fór Sigurður Bivkis til
ítalíu og jók þar enn kunn-
áttu sína hiá ágætum söng-
kennurum. Hann dvaldi eitt
ár í Milano og naut tilsagnar
meðal annars Fernando Carpi.
Að lokinni námsdvöl í MLlano
hélt Sigurður Birkis heim til
fósturjarðarinnar og b\-rjaði
MINNINGARORÐ:
S0NGMALASTJO
þegar í stað að kenna sör.g —
vocalmúsik — með öðrum
hætti en áður hafði tíðkasi.
Hann kenndi hverjum ein-
stökum manni og þjálfaði rödd
hans samkvæmt hinum fræga
ítalska söngskóla.
1928 er Sigurður Birkis ráð-
inn söngkennari hjá Sam-
bandi íslenzkra karlakóra og
ári síðar er honum falin söng-
kennsla við guðfræðideild Há-
skólans, og gegndi hann því
starfi til dauðadags.
í fullan tug ára starfaði Sig-
urður Birkis á vegum Karla-
kórasatribandsins með frábær-
um árangri og sívaxandi vin-
sældum. Allt starf kóranna,
hvort heldur var hið félags-
lega eða sönglega, tók- skjót-
um framförum, raddir söng-
manna leystust úr viðjum og
áhugi hvers söngmeðlims
margfaldaðist, og mun í ann-
an tíma aldiæi hafa verið hér
á landi æfður jafn almennt og
víða karlakórssöngur.
Jafnframt þessu erfiða og
erilsama söngkennarastaríi
kenndi Sigurður Birkis mörg-
um einsöngvurum og munu
nokkrir þeirra hafa síðar bor-
ið hróður íslands vítt um
lönd.
í september 1911 var Sig-
urður Birkis ráðinn söngmála-
stjóri Þjóðkirkjunnar, og
gegndi hann því til dauða-
dags. Þetta starf mun ávallt
verða talið hans aðal lífsstarf
og hið langmerkasta, þótt fyr.
ir daga þess hafi honum á-
unnizt mikið til framfara
sönglífi þjóðarinnar.
Þegar Sigurður Birkis hóf
starf sitt sem söngmálastjóri
Þjóðkirkjunnar ríkti oft víða
ótrúleg auðn í kirkjutónlist
þessa lands, einkum og sérí-
lagi í dreifbýlinu. Hér var því
mikið og erfitt starf fyrir
höndum. En vegna prýðiiegra
liæfileika Sigurðar Birkis,
lærdóms hans og dugnaðar og
reynslu í starfi urðu hér skjót
og stór umskipti til heilla
kirkjusöng og kirkjulífi í land
inu.
Hann ferðaðist til safnað-
anna út um landsbyggðina
með eldlegum áhuga og dreif
upp þróttmikinn kirkjusöng
og sýndi glöggt fram á að í
dreifbýlinu gat fólkið sungið
eins og í þéttbýlinu, sér og
safnaðarfólki til gleði og á-
nægju.
Sigurður Birkis lagði á.
herziu á að skipuleggja starf
sitt sem allra bezt, og tókst
honum það mjög vel. Hann
stofnaði söngfélag við sér-
hverja kirkju og þessir kirkju
kórar mynduðu samband, sem
venjulega miðaðist við próíast
dæmið, og eru nú slík kirkju-
sambönd 18 alls með um það
bil 200 kirkjukórum.
Síðan mynduðu þau lands-
samband — Kirkjukórasam-
band íslands. Það var stofnað
23. júní 1951 og frá upphafi
hefur Sigurður Birkis verið
formaður þess. Það verður
hverjum Ijóst, sem íhugar
störf Sigurðar Birkis söng.
málastjóra, að hann hefur
sinnt og stýrt einu víðtækasta
tónlistarstarfi, sem hefur ver-
ið í þessu landi og mjög víða
um landsbyggðina hefur hann
lagt grundvöllinn að söng-
menningu. Kirkj ukórarnir
hafa ekki einungis sungið við
ahnennar guðsþjónustur vítt
um land, heldur einnig æft
þar fyrir utan við gleðiihátíðir
og sorgarathafnir að ógleymd-
um sjálfum söngmótunum,
sem alls hafa verið 59 frá
stofnun Kirkjukórasambands-
•ins.
Sigurði Birkis varð það á-
vallt ljóst að mikil nauðsyn
var á því, að organistar gætu
notið kennslu og fengju með
þeim hætti sem traustastan
undirbúning undir starf sitt.
Og með það í huga stofnaði
hann og starfrækti skóla —
regið
í FYRRADAG var dregið í
9. fl. Happdrættis DAS um 50
vinninga og féllu vinningar
þannig:
4ra herb. íbúð, Kleppsv.
28 kom á nr. 8119. Umfooð
Styklkishólmur. Eigandi Sig-
urður Hauksson, Amarstöð-
um, Helgafehssvei t.
2ja 'herb. íbúð. Klepps. 30
ti'lbúin undir tréverk kom á
nr. 14447. Umboð 'Vesturver.
Eigandi Halldóf Júlíusson,
Silfurtúni 7.
Consul Estate foifreið kom
ó nr. 7650. Umfooð Vesturver.
Eigandi Sigríður Gisladóttir,
húsmæðrakennari, Vífilsg. 3.
Moskvitch tfólksbifreið kom
á nr. 11999. Umböð Sauðár-
krókur. Eigandi Sigurður
Björnsson bifr.stj.
Píanó: Hornung & Mu.ller,
koni á nr. 40401. Umfooð Hafn
arfjörður.
Eftirtalin númer hlutu hús
búnað fyrir kr. 10 000 hvert:
6841 (Ólafsfjörður), 23443
(Akranes), 38744 (Vesturver),
Söngskóla Þjóðkirkjunnar —•
og veitti á þann hátt organ-
istaefnurn gott tækifæri til
tónlistarmenntunar. Sigurður
B&rkis var fádæmía vinsæll
maður um alla landsbyggðina
og mun hans ávallt minnst
með hlýhug og þakklæti og
alla tíð mun hann verða tal-
inn meðal mætustu starfs-
manna Þjóðkirkjunnar.
Leiðir okkar Sigurðar Birk-
is lágu fyrst saman þá ég var
söngstjóri við karlakórinn
,,Þresti“ í Hafnarfirði. Hann
kom þangað sem leiðbeinandi
á vegum Karlakórasambands
íslands. Mér eru þær stundir
í fersku minni, er ég naut
hans ágætu tilsagnar og síðar
urðu hans leiðbeiningar mér
hollur og góður skóli þá ég
vann að tónlistarstörfum og
söngkennslu. Nú síðustu árin
áttum við Sigurður Birkis
mjög náið samstarf viðkom-
andi Kirkjukórasambandi ís-
lands. Sú samvinua var alla
tíð hin ánægjulegasta, þar
réðu hans ágætu mannkostir,
lifandi áhugi og starfsgleði,
lipurð og nákvæmni. Ég kveð
Sigurð Birkis söngmálastjóra
með fyllstu virðingu og þakka
honum elskulegt samstarf og
Ijúfa viðkynningu.
Eftirlifandi kona Sigurðar
Birkis er Guðbjörg.dóttir hins
landskunna læknis Jónasar
Kristjánssonar, fyrrum héraðs
læknis á Sauðárkróki. Börn
þeirra eru Regina, gift Jóni
Gunnlaugssyni frá Ólafsfirði
við Eyjafjörð og Sigurður
Kjartan, nemandi við gagn-
fræðaskóla í Reykjavík.
Ég sendi þér, frú Guðbjörg
Birkis og ættingjum Sigurðar
Birkis söngmálastjóra, mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Jón ísleifsson.
í DA
57661 (Hreyfill), 59678 (Graf
ames), 61863 (Vesturver).
Ptfaff saumavél kom á nr.
61918. Umboð Vesturver. Eig
andi Ólatfur Guðmundsson,
Hamrahlíð 7.
Eftirtalin númer hlutfu hús
búnað fyrir kr. 5000 hvert:
684 (Vesturver), 2268 (Hatfn-
arfjörður), 3828 (Siglufj.),
4649 (Vesturver), 5669 (Keíla
vík), 8096 (Stykkishóimur),
8743 (Vestur.ver), 11416
14773 (Vesturver). 16928
(Siglufjörður), 17429, 17860
(Vesturver), 18173 (Ólafsv.),
21588 (Akureyri), 22239,
22847 (Vesturver), 23098
(Hólmavik), 26337, 26618,
27455. 28333, 30258 (Vestur-
ver), 32489 (Hafnarfjöröur),
33515, 33689. 33903 38355,
39807, 42722 (Vesturver),
45077 (Sigr. Helgad.), 46680
(Hafnarfjörður), 49357 (Sigr.
Helgad.), 50212 (Hveragerði),
51876 (Aíkranes), 52046 (Sigr.
Helgad.), 55110, 58466, 62466
(Vesturver).
Alþýðublaðið — 11. jan. 1961