Alþýðublaðið - 14.12.1966, Blaðsíða 8

Spjallað við Eyborgu
Guðmundsdóttur listmálara
Þeir sem leiS hafa átt um Skóla
vörðustíginn, hafa ef til vill
hrokkið upp úr skamdegisdvalan
um og staidrað við fyrir framan
Mokkakaffi til að virða fyrir sér
nýstárlegar myndir, sem hanga í
glugganum og kannski verður
suinum gengið þar inn og yfir ex
pressókaffinu, sem Guðmundur
réttir brosandi, hrökkva þeir við
í annað ginn, því myndirnar hafa
sem sé skipt um svip og eru allt
aðrar. Þetta eru engar venjulegar
mýndir, heldur síkvikar. Vetrar
skúggarnir hafa brugðið á leik
milli lita og forma og halda áfram
sköpunarstarfi listamannsins.
Á gegnsærri plötu, sem hangir
í dyraglugganum má lesa nafnið:
Eyborg. Sé Guðmundur á Mokka
inntur eftir því nánar hver þessi
Eyborg er mun hann segja: ,,Hún
er nýkomin frá París“.
Ég hitti Eyborgu að máli í lát
lausri íbúð hennar í vestur hluta
borgarinnar. Hún sat við skatt
holið og var að glugga í bók sem
hún segist hafa einna mestar mæt
ur á allra bóka, og heitir „Frá
Sjónarheimi“ og er eftir dr. Guð
mund Finnbogason.
„Mikið hefur það verið vitur
maður hann dr. Guðmundur“ seg
ir Eyborg, og um það eru vist flest
ir lienni sammála.
Á veggjum héngu málverk eft
ir listakonuna og nokkrar bókahill
ur voru troðfullar af innlendum og
erlendum bókum, ekki eingöngu
um myndlist, heldur og merkileg
ar bókmenntir frá fyrri og síðari
tímum. Ég fann strax hvernig and
ans auðlegðin streymdi á móti mér
eins óg maður væri kominn í nýtt
og ferskt andrúmsloft. Frá öllu
stafaði viss hlýleiki, sem torvelt er
að útskýra.
Eyborg Guðmundsdóttir er upp
alin við Ingólfsfjörð í- Stranda
sýslu. Gekk hún í Laugarvatns
skóla en varð að hætta námi vegna
alvarlegra veikinda og varð hún
að liggja tvö ár á Vífilsstöðum. Ár
i'ð 1945 settist hún að í Reykjavík
og hóf störf hjá Búnaðarfélagi ís
lands. Um 10 árum síðar bvrjaði
hún að mála í frístundum sínum.
— Þú hefur ferðast mikið, Ey
borg?
— Já, talsvert, en þó ekki nærri
nógu mikið enn. Ég vona að ég
komist til Japan áður en ég dey!
Ég fór til Parísar árið 1959 til að
k.vnna mér mvndlist. Ég hafði sem
sé tekið bakteríuna, eins og stund
um er sagt. Og leiðin ligggur allt
af einhverntíma til Parísar þegar
í'ólk hefur áhuga á listum. París
er dásamleg borg, full af fegurð.
Fyrst í stað eyddi ég miklum tíma
í að skoða söfn. Ég kom við í Hol
landi á leiðinni suður. Mikið varð
ég heiliuð af að sjú myndir Rem
brandts.og Vermeers, þú skiiur, or
iginalarja. Ég á bágt með að skilja
að fólk sem hefur séð verk þessara
manna,' skuli hafa einurð til að
mála myndir af fólki.
í París kynntist ég mörgum góð
um málurum, m.a. Vasarely, sem
ég á mest að þakka, hans leiðsögn
var mér ómetanleg. Vasarely er
stórkostlegur málari og vísinda-
maður í myndlistinni, ef ég má
komast þannig að orði. Það er á
við marga Akademíuna að vinna
undir hans handleiðslu.
Ég hef eiginlega aldrei verið í
skóla, það fór allt i hundana eins
og ég sagði þér. Ég hef heldur
aldrei verið á Akademíu og þess
vegna halda sumir vinir mínir að
ég kunni ekki að tcikna mvnd af
ketti, af bví að ég hef enga þörf
fyrir að sanna þeim að ég kunni
að teikna kött. En það eru sjálfsagt
margir sem teikna kattarmynd bet
ur en ég. Það lærir enginn að
verða málari — tæknihliðina, jú,
en ekki hitt að skapa mynd. Ég
vona að þetta sé nógu skilmerki
lega að orði komizt. Ég er ekki sér
lega orðfim um myndlist; hef aldr
ei álitið það nauðsynlegt að út

■pMp

BILAR
í BOÐI
skýra myndirnar rnínar eða það
sem ég álít að verkið segi sjálft
með því að vera til.
— Varstu byrjuð að mála geo
metrískar myndir áður en þú fórst
út ?
— Já, að nokkru leyti. Ég hef
lengi aðhyllzt geometríska ab-
straktion. Þar eru óendanlegir
möguleikar og engin liætta á stöðn
un meðan líkami og sál eru heil
brigð og innri þörf knýr ekki til
breytinga.
— Þú ert meðlimur hóps er held
ur farandsýningar?
— Ég er meðlimur hóps .málara
og myndhöggvara: Groupe Mesure.
Við höfum sýnt víða; i Frakklandi
og Þýzkalandi. í þessum hópi er
fólk af mörgum þjóðernum, Belgíu
menn, Þjóðverjar, Frakkar, Suður
Ameríkumenn og einn Svíi. Það
er mjög interesant að starfa með
svona mörgu fólki af ólíkum upp
runa. Eitt af áhugamálum flestra
okkar er samvinna ýmiskonar við
arkitekta. Svo er það þroskandi
fyrir listafólk að starfa saman, ég
held það_ útrými öfund og smá
smuguskap, sem listamenn eiga til
eins og annað fólk.
—Hvað um aðrar sýningar er-
lendis?
— Ég hef tekið þátt í fjölmörg
um sýningum bæði með Mesure-
hópnum og utan hans. í Frakklandi
Þýzkalandi og Belgíu. Annars er
ég orðin leið á samsýningum. Ég
hef góða von um að halda einka
sýningu í Paris eftir svona ár.
Það er ekki lilaupið að því að fá
góð gallerí í París. Mér liefur samt
tekizt að fá hengdar upp myndir
á tveim ágætum gaileríum þar cg
tel mig hafa verið mjög heppna.
„Þessi alvarlega stemning sem
einkennir myndir E.vborgar getur
af sér tregafulla og heillandi ijóð
rænu, einkennandi f.vrir eyja-
skeggja, sem lifa langt frá heims
ins glaumi; en vita um allt, sem.
smám saman hverfur úr borgum
okkar; lífshamingjan sjálf.“ hefur
einn franskur gagnrýnandinn kom
izt að orði um myndlist Eyborgar.
— Hvernig verkar það að opin
bera myndirnir sínar .almenningi?
— Það var erfitt fyrst, maður
gefur svo mikið af sjálfum sér, af
hjúpar sjálfan sig. Stendur fá
klæddur eftir —svo ég noti lík
ingamál — og er ógurlega við-
kvæmur fyrir öllum vindum sem
um mann blása. Svo venst þetta
eins og annað, maður verður líka
öruggari og linnst það jafnvel posi
tivt ef svolítið köldu andar. Það
herðir.
8 14. desember 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ