Dagur - 09.05.1945, Blaðsíða 1

:K:
ANNALL
DAGS
..... -
3. MAÍ. Þjóðverjar tilkynna,
að Hamborg og Flensborg verði
ekki varðar. Brezkur her fer inn
í Hamborg. Rússar og Bretar
sameinast fyrir austan Lubeck.
Allsherjar upplausn í þýzka
hernum. Bandamenn taka
hundruð þúsunda till fanga.
4. MAÍ. Þýzki herinn í norð-
vestur Þýzkalandi, HoLlandi og
Danmörku gefst upp fyrir herj-
um Montgomery marskálks. —
Noregur og Tékkó-Slóvakía
helztu varnarstöðvar Þjóðverja.
Bandaríkjamenn komnir gegn-
um Brennar-skarð.
5. MAÍ. Danir og Hollending-
ar fagna frelsinu. Kristján kon-
ungur ávarpar þjóð sína í út-
varpi. Ný stjórn mynduð í Dan-
mörku undliir forsæti Vilhelm
Buhl. Tveir þýzklir herir gefast
upp í Austurríki. Bretar og
Bandaríkjamenn hætta viðræð-
um við Rússa um Póllandsmálin
í tilefni þess, að Rússar hafa
handtekið 16 pólska leiðtoga,
sem fóru til Rússlands til samn-
ingagerðar fyrir land sitt.
6. MAÍ. Hundruð þúsunda
þýzkra hermanna gefast upp. —
Orðrómur um að allsherjar upp-
gjöf sé í vændum. Bretar taka
Rangoon í Burma.
7. MAÍ. Associated Press biirt-
ir fregn um, að uppgjafasamn-
ingar hafi verið undirritaðir í
Rheims kl. 2,41, franskur tími,
aðfaranótt 7. maí. Utanríkisráð-
herra Þýzkalands staðfestir fregn-
ina í útvarpsræðu. Fregnin fær
ekki staðfestingu meðal Banda-
manna, en er ekki andmælt. Til-
kynnt síðla dags í London að sig-
urdagur iverði 8. maí. Döniitz
skipar þýzkum kafbátum að
hætta hernaði.
8. MAÍ. Churchiill og Truman
tilkynna stríðslok í Evrópu. —
Sigri fagnað víða um lönd.
9. MAÍ. Sigurdagur í Rúss-
landi. Þakkardagur í Bretlandi.
1
k im. (F* n i n
p JMK :|J Kc
XXVIII. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 9. maí 1945
19. tbl.
Friður í Norðurálfu
Þýzk flugvél lendir
við Leirhöfn
4 Þjóðverjar handteknir
í síðastliðinni viku bar það til
tíðinda í Leirhöfn í Norður-
Þingeyjarsýslu, að þýzk Junkers-
flugvél nauðlenti þar. Áhöfnin,
4 menn, var itekin til, fanga af
hernaðaryfirvöldunum. í frétta-
tilkynningu frá hernum segir, að
fangarnir séu allt ungir rnenn í
þýzka flughernum, þrír þýzkir
og einn austurrískur. Þeir fóru
frá flugstöð í Norður-Noregi og
áttu að gera veðurathuganir á
svæðinu frá Jan Mayen til ís-
lands. Vélarbilun varð þess vald-
andi, að þeir lentu hér.
Þakkarguðsþjónustur.
Á morgun, Uppstigningar-
dag, verða haldnar þakkar-
guðsþjónustur í öllum kirkj-
um landsins, þar sem því verð-
ur við komið. — 1 Akureyrar-
kirkju verður guðsþjónusta
kl. 5 e. h. á rnorgun.
Þjóðver jar gáfust upp skilyrðislaust
kl. 2,41 aðfaranótt 7. maí
Sigurhátíð var haldin um gjörvalla frjálsa Evrópu í gær
Þriðjudagurinn 8. maí, 1945, var sigurdagur í Ev-
rópu. Milljónir manna um heim allan hlýddu á til
kynningar foryztumanna sameinuðu þjóðanna um frið
í Norðurálfu, skilyrðislausa uppgjöf Þjóðverja og upp-
haf nýs tímabils í sögu allra þjóða.
Þessi miklu tíðindi komu i
kjölfar fregnanna um glæsilega
sigra Bandamanna á öllum víg-
stöðvum í Evrópu, frelsun Hol-
lands og Danmerkur og fall Ber-
línar. Um síðastliðna helgi vissu
allir, að hinn mikli dagur var í
nánd. Þýzka herveldið riðaði á
fótunum og fall þess var fyrir-
sjáanlegt. Eftir var aðeins að
vita, hvort ofstækisfullir nazist-
ar mundu enn draga stríðið á
Francois Severs hershöfðingi fyr-
ir hönd Frakklands og Suslupor-
ov hershöfðingi fyrir hönd Sov-
ét-stjórnarinnar. Fregnin vakti
óliemju fögnuð hvarvötna í
löndum Bandamanna. Um há-
degið var hún staðfest af utanrík-
isráðherra Þjóðverja. Allir
bjuggust því við, að sigurdagur-
inn væri upprunninn. En fregn-
in hlaut ekki opinbera staðfest-
ingu Bandamanna, en var þó
langinn um nokkra daga eða ekki andmælt. Tilkynnt var í
vikur með tilgangslausri haturs-
baráttu í Noregi og Tékkó-
Slóvakíu. En að morgni hins 7.
maí flaug amerísk fréttastofu-
fregn á ölduin ljósvakans um
gjörvallan heim: Sáttmáli um
skilyrðislausa uppgjöf Þjóðverja
hafði verið undirritaður í aðal-
bækistöð Eisenhowers yfirhers-
höfðingja í Rheims kl. 2,41 þá
urn nóttina. Jodl yfirhershöfð-
ingi liafði undirritað fyrir hönd
Þjóðverja, en Walter Bedel
Smit'h hershöfðingi, herráðsfor-
ingi Eisenhowers, fyrir hönd
Breta og Bandaríkjamanna,
Bretlandi síðar um daginn, að
hinn mikli sigurdagur yrði hald-
inn hátíðlegur að morgni 8. maí,
og Churchill mundi 'tilkynna lok
Evrópustyrjaldarinnar í útvarpi
kl. 1 e. h. eftir ísl. tíma.
Ræða Churchills.
Churchill staðfesti í ræðu sinni
fréttastofufregnina frá 7. maí. —
Uppgjafaskilmálarnir höfðu ver-
ið undirritaðir í Rheims kl. 2,41
eftir frönskum 'tíma aðfaranótt
7. maí. En samningurinn hlaut
staðfestingu með athöfn í Berlín
í gærkvöld og öll vopnavið-
skipti skyldu hætta klukkan 12 á
miðnætti 8. maí. Staðfesitingin
um uppgjöfina skyldi undirrit-
uð af von Keitel yfirmanni þýzka
herforingjaráðsins og æðstu
mönnum landhers, flota og flug-
hers Þjóðverja, af Þýzkalands
hálfú, en Tedder flugmarskálk
ur skyldi undirrita fyrir hönd
Breta og Bandaríkjamanna, de
Lattre de Tassigny hershöfðingi
fyrir hönd Frakka og Zhukov
marskálkur fyrir hönd Sovét
stjórnarinnar.
Churchill lýsti því næst lok
um Evrópustyrjaldarinnar og
rá'kti í fáum orðum aðdraganda
hennar og sögu. Hann þakkaði
herjum Bandamanna vaska
framgöngu og minnti á, að
heimsstríðinu væri ekki lokið:
Japan væri enn ósigrað og þótt
staldrað væri við og fagnað í dag
og á morgun, yrðu allir að gera
skyldu sína með sömu hugarró
og þreki í þeirri miklu baráttu
sem framundan væri við jap
anska herveldið.
Truman, forseti Bandaríkj
anna, skýrði þjóð sinni frá sigr-
inum í útvarpi á sama tíma.
Hann lagði áherzlu á það, að
þótt mikill sigur væri^unninn',
væri mikil barátta framundan:
(Framhald á 8. síðu).
Sigurv egarar
Chuarchill,
fofSætisráðherra Bretlands, maðurinn,
sem talaði kjark í alla frelsisunnandi
menn á hinum dimmu döéum sumars-
ins 1940. Ef til vill hefir enginn laét
meiri skerf til siéursins en hann. - -
Harm á 5 ára stjórnarafmæli
é moriun.
Roosevelt, forseti
Bandaríkjanna, sem ekki fékk að sjá
ávöxt starfa sinna. Hann lézt 12.
apríl síðastliðinn. Siéurinn var þá við
þröskuldinn. Huésjónir hans oé for-
inéjahæfileikar skipa honum á bekk
með stórmennum mannskynssöé-
unmr,
Stalin, marskálkur,
forseti stjórnarráðs Sovét-ríkjanna oé
æðsti maður Rauða hersins. Undir
öruééri foryztu hans vörðust Rússar
árásum Þjóðverja unz vöm varð að
sókn með orrustunni við Stalinérad.
Þeirri sókn lauk í Berlín, oé þar stóðu
Rússar yfir mohjum nazismans.
Friðarins minnzt um
gjörvallt ísland
Islendingar fagna frelsun
Norðurlanda
Mikill og einlægur fögnuður
hefir ríkt um allar íslands
byggðir þessa síðustu daga í til-
efni af frelsun Norðurlanda og
endalokum ófriðarins, sem stað-
ið hefir í 5 ár, 8 mánuði og 8
daga. Síðastliðinn laugardag bár-
ust fregnirnar um frelsun Dan-
merkur. Blöktu þá fánar við hún
á hverju húsi að kalla í bæ og
byggð. í fyrradag, er fregnirnar
um skilyrðislausa uppgjöf Þjóð-
verja fóru fyrst að berasit, voru
sömuleiðis fánar við hún alls
staðar og eftir hádegi var al-
mennur frídagur. í gær var sig-
urdagurinn haldinn hátíðlegur.
í Reykjavík, Akureyri og fleiri
kaupstöðum og kauptúnum var
mikið um dýrðir.
AKUREYRI.
Fánar voru við hún frá því
snemma um morguninn. Veður
var hið fegursta, sunnan andvari
og sólskin. Verzlanir og skrifstof-
ur voru lokaðar frá hádegi og
vinna féll niður víðast eftir þann
tíma. Efltir hádegi safnaðist fólk
saman á Ráðhústorgi. Gjallar-
horni hafði verið komið fyrir á
torginu og heyrðist útvarp frá
Reykjavík um torgið og ná-
grenni. Fjöldi manns hlýddi þar
á ávörp Forseta íslands og for-
sætisráðherra. — Að ávörpum
þeirra loknum hóf Lúðrasveit
Akureyrar að leika og Karlakór
Akureyrar og „Geysir" sungu
sameiginlega þjóðsöngva Norð-
urlanda. Snorri Sigfússon flutti
situtt ávarp, en mannfjöldinn
hyllti friðinn og frelsið með
margföldu húrrahrópi.
Klu'kkan 5 e. h. hófst sam-
koma í Menntaskólanum. Skóla-
meistari, Sigurður Guðmunds-
son, flutti ræðu um hin miklu
tíðindi og þýðing þeirra. Að
ræðu skólameistara lokinni
sungu nemendur og gestir þjóð-
söngva Norðurlanda.
REYKJAVÍK.
Bærinn var fánum prýddur frá
-því snemma um morguninn. All-
ar verzlanir og stofnanir voru
lokaðar frá hádegi. Eftir hádegi
hófst hátíðahald við Austurvöll
að tilhlutan ríkisstjórnarinnar
og borgarstjórans í Reykjavík.
Þar flu'ttu Forseti Islands og for-
sætisráðherra ávörp og sendi-
Framhald á 8, síðu,