Þjóðviljinn - 20.04.1985, Qupperneq 9

FRÉTTIR
Metnaðarfull sýning
Myndhöggvarafélagið í Reykjavík sýnir að Kjarvalsstöðum
Um síðustu helgi opnaði
Myndhöggvarafélagið í Reykja-
vík stóra samsýningu að Kjar-
valsstöðum. Hvorki meira né
minna en 20 meðlimir félagsins
sýna þar verk sín, nær 50 að tölu.
Þetta er án efa veglegasta sýning
félagsins til þessa, en Mynd-
höggvarafélagið var stofnað árið
1972 með það fyrir augum að
stuðla að framgangi höggmynd-
arinnar, en fram til þess tíma
hafði höggmyndum verið sýnd
fremur lítil virðing og fáir lista-
menn lagt hana fyrir sig. Reyndar
var hafin vakning meðal mynd-
höggvara á 7. áratugnum með
sýningum á Skólavörðuholti,
framan við Ásmundarsal. Það er
nokkuð táknrænt að sýningar
þessar skyldu einmitt vera stað-
settar fyrir framan fyrrum vinnu-
stofu Asmundar Sveinssonar og
við hliðina á Listasafni Einars
Jónssonar.
einnig. Nú stígur Myndhöggvara-
félagið fram á völlinn sem sam-
stæð og virk heild, ákveðið í að
sýna sínar bestu og fjölbreytileg-
ustu hliðar. Með starfinu að
Korpúlfsstöðum hefur hópurinn
öðlast styrk og staðfestu sem birt-
ist á Kjarvalsstöðum í óvenjuk-
raftmiklu og heilsteyptu fram-
Iagi. Það er unun að sjá hvernig
hver einstakur meðlimur leggur
sig fram um að gera sýninguna
sem veglegasta.
Myndhöggvarafélagið hefur
þurft að sækja á brattann
gagnvart almenningi og einnig
sjálfu sér til staðfestingar, því
höggmyndalist er vandasöm list
og uppskeran ekki alltaf í sam-
ræmi við púlið. Með þessari sýn-
ingu standa þeir með pálmann í
höndunum. Þetta er greinilega
framsæknasta liðsheildin innan
Sambands myndlistarmanna, sú
sem leggur sig mest fram oe er í
Án titils, 1985, eftir Jón Gunnar Árnason.
Cliché: Tveim dögum eftir að Alice fór að heiman, 1985, eftir Ólaf Lárusson.
mestri snertingu við líðandi
stund.
Samheldni
og þróttur
Við getum spurt okkur hvað
liggi til grundvallar þessari vel-
gengni. Það þarf ekki að fara
langt til að leita svara. Nærtækast
er að benda á allt það unga fólk
sem nú fylkir sér inn á braut
höggmyndalistarinnar og er fullt
af krafti og vilja til að brjóta upp á
ferskum leiðum. Að baki því
stendur hópur eldri manna sem
halda sér ungum í anda og brydda
ætíð upp á nýjungum af
fullkomnu fordómaleysi.
Slíkt andrúmsloft gæti ekki
skapast innan félagsins ef forpok-
un réði ferðinni. Myndhöggvarar
virðast hafa átt því láni að fagna
að geta unnið saman að sameigin-
legum málum og þá hefur ekki
skort kjark til að bregðast rétt við
nýjum tímum. Innganga nýrra fé-
laga hefur að því er virðist gerst
átakalaust og félagið hefur getað
stýrt framhjá þeim deilum sem
svo oft hafa plagað og dregið víg-
tennurnar úr stórum myndlist-
arfélögum.
Vissulega er sýningin misjöfn í
smáatriðum. Hér eru á ferð tveir
tugir listamanna og upplag þeirra
er ólíkt og gæði og efni einnig. En
samsetning og skipulag gerir það
að verkum að frjáls andi ríkir þar
og hver listamannanna nýtur sín
með ágætum. Að vísu má sakna
vissra manna s.s. þeirra ívars
Valgarðssonar og Brynhildar
Þorgeirsdóttur. En þau eru bæði
erlendis að því er ég best veit og
einnig slæðingur annarra lista-
manna sem lagt hafa höggmynda-
list fyrir sig. Það eitt sýnir hvílíkt
úrval er af ungu og upprennandi
blóði í þessari listgrein.
Ef heldur fram sem horfir, þá
má búast við gullöld á sviði högg-
myndalistar á komandi árum.
HBR
Sýningarnar á Skólavörðuholti
hófust árið 1967 og mörkuðu
vissulega tímamót. Þeim var ekki
sérlega vel tekið af borgarbúum,
sem eins og svo margir sýningar-
gestir fyrr og síðar héldu að verið
væri að gera gys að sér. Fyrst og
fremst voru það uppátæki lista-
mannanna og óhefðbundin fram-
setning listaverkanna sem reittu
fólk til reiði, þau þrjú ár sem sýn-
ingin var haldin á Holtinu.
Frá Skólavörðuholti
að Korpúlfsstöðum
Á þeim árum var það andrúms-
loftið, afstaðan og afdráttarleysið
sem blés lífi í starfsemi væntan-
legra meðlima Myndhöggvarafé-
lagsins. Verkin skiptu minna máli
en fjaðrafokið kringum þau.
Brauðvarðan var dæmd til að
verða að graut eða fuglum að
bráð. Mestu máli skipti að hún
var fjarlægð af heilbrigðisyfir-
völdum og varð þar með ódauð-
leg. Þvottavélin og grasflaugin
voru jafn forgengileg verk, en
hafa þrátt fyrir það öðlast sinn
varanleika í hugum þeirra sem
börðu þessi verk augum.
Það var m.ö.o. nýstárleiki
þessara verka í landi sem ekki
hefði komist fyrr í kynni við rót-
tæka framúrstefnulist 7. áratug-
arins, sem skipti sköpum fyrir ís-
lenska höggmyndalist. Núna,
nær tuttugu árum síðar hafa flest-
ir jafnað sig eftir „sjokkið“, enda
hafa aðstæður breyst og verkin
Metnaðarlaus sýning
FÍM með vorsýningu í Kjarvalssal
Félag íslenskra myndlistar-
manna (FÍM) sýnir a austursal
Kjarvalsstaða (Kjarvalssal) og
verður að telja það viðburð þegar
tvö stór félög, FÍM og Mynd-
höggvarafélagið í Reykjavík
leggja undir sig þetta stóra hús.
Sýnendur á vorsýningu FÍM,
1985, eru hvorki meira né minna
en 30 talsins og verk þeirra eru
112 að tölu.
í kjarna sýningarinnar eru 5
listamenn að þessu sinni, þau Jó-
hann Briem, Magnús Kjartans-
son, Valgerður Bergsdóttir,
Ragnheiður Jónsdóttir og Sig-
urður Sigurðsson. Þessi kjarni er
myndaður af félögum, en enginn
gestur er þetta árið. Segja má að
þessi kjarni sé auk tveggja til
þriggja annarra listamanna,
skammlausasti partur sýningar-
innar.
Bútasala
Það er ekki gaman að þurfa að
segja það, en vorsýning FÍM er
jafn mislukkuð og sýning Mynd-
höggvarafélagsins er vel heppn-
uð. Samanburðurinn er óhjá-
kvæmilegur, svo ólíkar eru þessar
sýningar. Fimmmenningunum í
kjarnanum tekst ekki einu sinni
að hysja upp um heildina, þótt
framlag þeirra sé metnaðarfyllra
en hinna.
Sýningin er svo þurr og dapur-
leg að nálgast eyðimörk. Þótt ein-
hverjar vinjar megi finna nægja
þær engan veginn til að svala
áhorfendum sem álpast inn í sal-
inn. Það vantar m.ö.o. safa í
heildina, áræði jafnt sem sköpun-
argleði. Það er leitun, hreint og
beint, að fínum dráttum í þessari
vesöld. Slíkt kann ekki góðri
lukku að stýra og hallast maður
helst að því að betur hefðu lista-
mennirnir haldið sig heima.
Hvers vegna? Jú, það er vegna
þess að þeir bestu meðal einstakl-
inganna líða fyrir heildina sem
dregur þá niður. Það er ekki
nokkur vafi að allt þetta böl staf-
ar af metnaðarleysi og mórals-
leysi. í stað þess að hver einstak-
lingur sýnir sínar bestu hliðar og
keppist um að gera heildina sem
heilsteyptasta, er afgöngum
fleygt í hítina, einhverju sem ekki
hefur selst á öðrum sýningum og
því verður sýningin eins og búta-
sala hjá gjaldþrota búðarholu.
Svona þrotabú er ekki vænlegt
til að auka orðstír félagsins út á
við né sjálfsvirðingu inn á við. En
þetta er vandamál sem alltof
lengi hefur legið óleyst; nefni-
lega, hvernig eigi að lífga lúin
bein.
Hvar er gleðin?
Eða hvað á þetta andlausa dútl
að þýða? Það sem af er áratugn-
um hefur málverkið ráðið lögum
og lofum í listaheiminum. FÍM er
einmitt félag málara fyrst og
fremst, sem á liðnum áratug
kvörtuðu sáran undan ágangi
hugmyndalistarinnar sem var við
það að ganga af málverkinu
dauðu. Nú þegar málaralistin
hefur lifnað að nýju er eins og
liðirnir í FÍM hafi stirðnað og
penslarnir ofþornað.
Hvað ræður þá ferðinni? Það
er einhver gömul akademísk
tregða ofnosturs og offágunar;
draumurinn um að „l’oevre bien
faite“ geti dulið andleysið. Það er
trúin á það að listin sé ekki annað
en upphafin iðnaðarmennska.
Slík trúarbrögð eru ekki annað
en spark í rassinn á þenkjandi
listamönnum. Þau eru í andstöðu
við sanna list, því allar götur frá
því Leonardo reyndi að koma
mönnum í skilning um að listin
væri annað og meira en
stássmubblugerð, (L’arte e una
cosa mentale: Listin er afurð hug-
ans), hefur þurft meira en iðnað-
armennsku til að gera listaverk.
FÍM er orðið líkt og Saloninn
gagnvart impressionistunum.
Yfir starfsemi félagsins er ein-
hver köngurlóarvefur sem fram-
sæknustu meðlimum hefur ekki
tekist að rífa fremur en flugunum
sem í honum festast. Hvar er
gleðin? spyrja menn. Hvar er
sorgin, heiftin, áræðið og allt hitt
sem gerir list að list? Þetta er al-
vörumál sem félagið verður að
ráða bót á hið snarasta, ef ekki á
að fara fyrir næstu vorsýningu
eins og komið er fyrir þessari.
HBR