Íslendingaþættir Tímans - 11.05.1972, Blaðsíða 21

Guðrún Jónsdóttir
frá Yztabæ
A hendur fel þú honum, sem himna stýrir borg,
það allt, er áttu i vonum, og allt, er veldur sorg.
Hann bylgjur getur bundiö og bugað storma her,
Hann fótstig getur fundiö, sem fær sé handa þér.
F. 23. júli 1894. D. 8. april 1972
bað fyrsta, sem i hug minn kemur
við fregnina af láti frænku minnar, er
þakklæti fyrir samveruna.
Guörún Jónsdóttir var ein af þessum
hljóðlátu hetjum hverdagsins, sem
ekki bar sorgir sinar og erfiöleika á
annarra borð, en vildi alla gleðja.
Guja frænka, eins og við kölluðum
hana, dvaldi á heimili okkar nokkra
mánuði fyrir tiu árum, og þótt dætur
okkar væru ekki gamlar, er þessi timi
þeim ógleymanlegur. Sögur hennar og
þulur voru óteljandi og eftirsóknar-
verðar. En fleiri hlustuðu á hana, en
litlu börnin. Guja frænka var leikari af
guös náð. Hver man hana ekki á leik-
sviðinu i ótal mörgum hlutverkum,
þegar leiklistin stóð i sem mestum
blóma hér á Siglufirði? Það var heldur
ekki nóg, að hún léki, heldur lagði hún
sig fram af lifi og sál við undirbún-
inginn. Það væri synd að segja, að ekki
hefði verið lif og fjör i litlu stofunum i
Yztabæjarhúsinu, þegar verið var að
sauma hvers kyns leikbúninga, útbúa
hárkollur og klippa og lima ævintýra-
legt skraut.
Allt þetta fórnfúsa starf gaf lifi
hennar mikið gildi. Þá var tónlistin
ekki siður i havegum höfð á heimili
hennar. Hún hafði yndi af fallegum
söng og var organleikari i Siglu-
fjarðarkirkju um skeið og kenndi söng
i Barnaskólan um.
Hún tók mikinn þátt i bindindisstarfi
á Siglufirði og var einn af stofnendum
og fyrsti gæzlumaður barnastúkunnar
Eyrarrósar.
Mikil hannyrðakona var Guörún og
það, sem hún afkastaði var með
ólikindum, mikið og smekklegt.
bað, sem ef til vill lýsir henni bezt,
var þaö, að allt, sem hún bjó til, gaf
hún vinum sinum og velunnurum.
Að lokum, elsku frænka min, kveð ég
þig meö uppáhalds sálmaversinu
minu.
Haföu þökk fyrir allt.
Hallfriður E. Pétursdóttir
Hver var hún, hvað geröi hún, hvert
fór hún - jú - hún var frumburður for-
eldra sinna, kona mannsins sins og
móðir barna sinna, hún vann heimilis-
störf allt sitt líf - hvert er hún farin -
aðeins á undan okkur hinum, bak viö
tjaldiö mikia, sem skilur að lif og
dauða.
Hvað munum við bezt á timamótum
sem þessum, frá langri ævi einnar
konu, hvað munum við frá barnsárum
okkar, þegar timinn leið svo fljótt, frá
vetrum, þegar snjórinn var bara
eitthvað til þess að leika sér i, frá
sumrum, þegar sólin skein á hverjum
degi? Minnumst við fjölskyldunnar,
sem var svo fjölmenn, að alltaf hafði
einhver tima til aö hlusta á okkur og
leiðbeina. Minnumst við hátiðisdaga
frekar en annarra daga, kannske jóla-
kvölda, þegar hringurinn i kringum
jólatréið var svo stór, að stofan
rúmaði varla alla, eða var þaö minnis-
stæðara jólabréfið þar sem i stóö ,,i ár
vorum viö mamma þin elzt af þeim,
sem hér voru á aðfangadagskvöld”?
Um hásumar fyrir nærri 78 árum
fæddist litil stúlka á Yztabæ i Hrisey.
Hún hlaut nafniö Guðrún og var dóttir
Jóns og Hallfriðar, sem þar bjuggu.
Ég kynntist henni ekki fyrr en f jörutiu
árum siöar, þegar ég var orðin nógu
gömul til þess að skondra milli tveggja
húsa norður á Siglufiröi, annað húsið
var kallað aö A en hitt, er stóð norðar i
götunni, var kallað Yztibær, þar bjó
Guja frænka min.
Margs er aö minnast frá þeim árum,
gleði og sorgum, sem geymast i þeim
gullastokk, sem óbrotgjarnastur reyn-
ist og æskuminning nefnist. Okkar
leiöir lágu svo varla saman aftur, fyrr
en hún, heilsulaus og öldruð, vistaðist
á Elliheimilinu Grund. Marga
stundina, en þó alltof fáar, áttum við
þar saman og skoöuðum aftur i gulla-
stokkinn góða. Þrátt fyrir erfiðleika
siöustu ára gat hún notið þess, sem
fyrr hefði verið kallaöur munaður, en
það var aö nota flestar stundir til lest-
urs allskonar bóka, og viö áttum oft
skemmtilegar samræður um það, sem
við höföum siðast lesið.
Guja fylgdist vel með öllu sinu
frændfólki. Hún gladdist yfir allri
okkar framför, yfir hverju barni, sem
fæddist, og vafði börnin sömu hlýju og
okkur.
Hún var ekki glysgjörn, enda varö
hennar veraldarauður aldrei stór að
vöxtum, en hún fékk i vöggugjöf þá
skartgripi, sem mölur og ryö fá ekki
grandað, góðar gáfur og glaða lund,
sem spegluðust i greindarlegum og
góðlegum augum"*hennar. Allt hennar
fas bar með sér gott ættarmót, og I dag
sé ég hana fyrir mér, eins og hún var á
æskudögum minum, ganga keika og
sporlétta eða taka rösklega til hendi
við hin ýmsu störf.
Hjartanlegasta ósk min fylgir henni
og bæn um, að hún megi ,,á grænum
grundum hvilast og verða leidd að
vötnum þar sem hún má næðis njóta.”
Hún sannarlega reis undir þvi nafni
sem ég alla tið nefndi hana og lét mig
njóta þess - hún var Guja frænka min.
S. M. P.
f
Nú sit ég hér og held um pennann,
meðan sóiin sendir síðustu kvöldgeisia
sina inn um litla gluggann minn,
gömul og einmana.
Einmana, segi ég. Aldrei verður
nokkur maður einmana, sem á bjartar
og ljúfar minningar frá löngu liönum
dögum. Til þeirra er alltaf hægt aö
flýja, þegar hugur og hönd eru oröin
þreytt af ysi og önnum liðandi dags.
bar öðlast þreyttur hugurinn þá hvild
og ró, sem enginn skilur, nema sá, er á
slika sólskinsbletti i eigin sál. Yfir
þeim minuingum hvilir ætið sá helgi-
islendingaþættir 21