Náttúrufræðingurinn - 1944, Blaðsíða 27

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
21
HEIMILDARRIT:
Ad. S. Jensen og R. Spiirek: Danmarks Fauna 40. Blöddyr II. Saltvands-
muslinger, Ivbh. 1934.
Diodemes Davíðsson: Sæskeljar í Miðfirði. Skýrsla um hið ísl. náttúru-
fræðisfélag 1927—28. Rvík 1929.
Guðm. G. Bárðarson: Sælindýr við ísland. Skýrsla um hið ísl. náttúru-
fræðisfélag 1917—18. Rvík 1919.
——-: Om den marine Molluskfauna ved Vestkysten af Island. Kgl. Danske
Vid. Selsk. Biol. Medd. II, 3. Iíbh. 1920.
G. O. Sars: Bidrag til Kundskaben om Norges Arlctiske Fauna I. Mollusca
regionis arcticae Norvegiac. Ghristiania 1878.
G. Thorson: The Zoology of Iceland. Marina Gastropoda Prosobranchiata
Islandiæ. Vol. IV Parl 00. Copenh. & Rvík 1941.
Henning Lemcke: The Zoology of Iceland. Gastropoda Ophisthobranchiata
Vol. IV, Part 61. Copenh. & Rvík 1938.
Gísli Sveinsson :
Um Kötlugosið 1918.
ásarnt yfirliti um fyrri gos.
ísland er eldfjallaland og jarðskjálftaland, og mun jiað einatl
fara saman. Snjór og jökull hylur háfjöll, á stórum svæðum árið
um kring, og þegar umbrot verða þar, einkum ef eldur er uppi,
koma hin ægilegu jökulflóð, er engu eira, sem á vegi verður.
Af völdum eldgosa og jökulflóða hefir mörg blómleg byggðin
á landi bér sætl tortímingu og farið í auðn, og lilasa ömurleg
merki þess viða við sjónum manna.
Eitt af kunnustu jökulflæmmn þessa lands er Mýrdalsjökull
á Suðurlandi, sem er liájökull áframhald Eyjafjallajökuls í aust-
ur og endar i skriðjöldi niður á Mýrdalssand. Upp af Mýrdalnum,
norðaustan í hábungu jökulsins, í slaklca er þar verður, er að
finna eldstöðvar Kctlu eða „Kötlugjá“, og er þar þó á milli gosa
alll hulið jökli. Katla er, eins og kunnugt má vera, eldvargur binn
mesti, er oft á liðnum öldum hefir spúð eimyrju, ösku og sandi
yfir byggð Skaftfellinga og reyndar víðar, brætt jökulinn og
brotið niður, svo að bin ægilegu og illræmdu vatnsflóð bafa
fengið lausan taum.
Á þessu hausti (1943) eru liðin 25 ár, eða aldarfjórðungur,