Menntamál - 01.06.1970, Blaðsíða 33

o
o
o
o
o
o
að ræða, kann að vera æskileg sú teguncl
atriðagreiningar, sem sýnir mismunandi
greiningarhæfni hverrar spurningar. En
greiningarhæfni spurningar birtist í því,
að fleiri nemendur með háa einkunn en
lága svara henni rétt. Sérfræðingarnir nota
hæstu 27% af öllum einkunnunum í próf-
inum sem „há“hóp og lægstu 27% sem
„lág“hóp.
Höfundurinn, sem hefur framkvæmt
þessa atriðagreiningu með handaupprétt-
ingu árum saman í sínum eigin bekkjum,
kýs að nota efri og neðri helming einkunna
af þeirri ástæðu, að annars yrðu allir í mið-
hluta bekkjarins aðgerðarlausir, meðan
atriðagreiningin fer fram, og þeir myndu
því vera órólegir. Með jtví að nota þannig
allan bekkinn, verður að gera ráð fyrir
minni mismun að hundraðstölu á réttum
svörum, en fengist milli liæstu og lægstu
27%. Samt er þó alveg ljóst, hversu mikill
mismunur er æskilegur. Hann ætti að vera
a.rn.k. 10%. í bekk, þar sem eru 40 nemend-
ur, ættu þannig a.m.k. 4 nemendum fleira
í efri helming en í neðri helming að svara
spurningu rétt.
Þessi tala var ekki valin út í bláinn. Hér
verðum við að hugsa eilítið tæknilega um
stund, því að nokkuð af ánægjunni er fólg-
ið í því að vita, livað sérfræðingarnir eru
að tala um, og vita, að sjálfur hefur maður
sambærilegar tölur um eigin próf. Mæli-
kvarðinn, sem sérfræðingarnir nota á grein-
ingarliæfnina, er fylgnitala milli spurning-
arinnar og prófsins alls (biserial correla-
tion). Það er tugabrot, sem sýnir fylgni
milli ákveðinnar spurningar og prófsins í
heikl. Með öðrum orðum, l’ylgnin segir til
um, hve miklum mun nemendunum, sem
gekk vel á prófinu, gekk betur með jtessa
ákveðnu spurningu en hinum, sem gekk
illa á prófinu. Sérfræðingarnir vilja hafa
sína meðal-fylgni yfir 0,4 og eru þó nokkuð
hreyknir, ef hún nær 0,5 eða þar yfir. Þeir
líta hornauga spurningar, sem hafa slíka
l'ylgni lægri en 0,3 og annað hvort breyta
þeinr eða strika þær alveg út, nema þeir
geti á öðrum íorsendum sýnt fram á, að
þetta séu góðar spurningar, þótt Jrær séu
ekki í nánu samhengi við annað í prófinu.
Nú getur komið fyrir að spurning, sem er
í meðallagi þung (sem 25%—75% nemenda
liafa svarað rétt), liefur fylgni við allt próf-
ið, sem er nokkurn veginn þrefaldur „há
— lág“ mismunurinn, sýndur sem hundraðs-
tala af bekknum. Þetta gerist, Jtegar „há
— lág“ mismunurinn er byggður á „há -—
lág“ helmingum bekkjarins — annars ekki.
Ef „há — lág“ mismunurinn er fjórir og
jjað er 10% bekkjarins (af 40 nemendum),
verður fylgni Jtessarar spurningar við allt
prófið nokkurn veginn 0,30. Ef mismunur-
inn er 6, eða 15% bekkjarins, verður fylgn-
in nokkurn veginn 0,45. Þetta „nokkurn
veginn“ skakkar ekki svo miklu, að alvarlegt
ntegi teljast, fyrr en komið er að spurning-
um, sem meira en 80% eða færri en 20%
bekkjarins hafa svarað rélt. Hin rétta fylgni
Jtessarar sérlega auðveldu eða sérlega erf-
iðu spurninga við allt prófið, er oft mjög
vanmetin. Það er þó huggun, að Jtótt svona
spurningar geti verið í liæsta máta grein-
andi, greina Jiær aðeins sundur örsmáan
hluta hópsins. Þó getur Jtað hent, að við
viljum hafa með rnjög auðvelda eða sér-
staklega erfiða spurningu. í slíkurn tilfell-
um getur jafnvel liá — lág munur 5%
bekkjarins verið viðunandi, og vissulega er
Jrá erfitt að fá hærra. En mismunurinn milli
„há — lág“ helminganna er ekki góður
mælikvarði, Jtegar um þessi yztu mörk er
að ræða.
Óttist ekki að Jhð þurfið að reikna út
Jtessar hundraðstölur fyrir hverja spurn-
ingu. Þegar byrjað er á atriðagreiningu,
skal fjölda nemenda, sem viðstaddir eru
deilt með 10 og útkoman síðan hækkuð eða
lækkuð í heila tölu. Ef 38 eru viðstaddir,
verður lágmarks „há — lág“ mismunur, sent
aðgengilegur er, 4. Ef spurning gefur liærri
útkomu en Jjetta, er greiningarhæfni henn-
ar fullnægjandi, ef ekki, verður að athuga
MENNTAMÁL
115